Chè Việt “chìm nổi trên thị trường quốc tế” - bài viết trên Thời báo Kinh doanh sáng 11/9 đưa ra một con số rất đáng suy nghĩ. Chè Việt Nam xuất khẩu ra nước ngoài với giá 1,45 USD/kg. Nhiều nước châu Âu nhập khẩu chè Việt về rồi lại tái xuất khẩu với giá gần 10 USD/kg.
Lá chè được trồng trên đất Việt do hơn 3 triệu nông dân trồng chè trên cả nước dày công chăm bón. Vậy những quốc gia châu Âu đã phải làm hộ doanh nghiệp xuất khẩu chè Việt Nam những công đoạn gì mà họ có thể ăn lãi gấp 8 lần như vậy?
Nguyên nhân chủ yếu là do chất lượng chè Việt Nam chưa cao. Chè chủ yếu được xuất khẩu dưới dạng nguyên liệu thô, đóng bao 50 kg. Và một nguyên nhân quan trọng hơn là những lá chè của ta đang không đảm bảo quy chuẩn quốc tế về cả sự an toàn lẫn chất lượng, do thiếu trình độ kĩ thuật.
Bên cạnh đó, việc cấp phép trồng và kinh doanh chè cũng đang diễn ra tràn lan. Ngay tại các vựa chè lớn của cả nước như Lâm Đồng cũng chưa có hình thức quy hoạch trồng chè hiệu quả khi nông dân trồng tự phát, manh mún theo kinh nghiệm là chính chứ không dựa trên khoa học kĩ thuật. Và khi không có khoa học kĩ thuật bổ trợ, người nông dân trồng chè đang rất chật vật để trồng cho đúng cách trong bối cảnh thị trường cạnh tranh hiện nay.
Việc mua bán thuốc bảo vệ thực vật tràn lan khiến nhiều nông dân lạm dụng thuốc như tăng nồng độ, liều lượng, sử dụng thuốc không đăng kí trên cây chè có độ độc cao. Nửa năm qua, do nhiễm quá nhiều thuốc bảo vệ thực vật, hơn 3.000 tấn chè Lâm Đồng bị trả về từ Đài Loan hoặc nằm lại kho.
Ngay cả khi kim ngạch xuất khẩu cao, giá chè Việt Nam xuất khẩu cũng chỉ bằng một nửa giá chè xuất khẩu của các nước trên thế giới.
Có một thực tế là thương hiệu chè “made in Vietnam” đang khá mờ nhạt trên thị trường quốc tế. Người tiêu dùng các nước chưa phân biệt được đâu là chè Việt Nam giữa muôn vàn các loại chè khác.
Trong một bài báo của tạp chí kinh tế Forbes có tên “5 bước cơ bản chập chững trước khi bước vào thị trường quốc tế” có đoạn viết: “Hãy khảo sát kĩ thị trường bạn muốn nhắm đến cần gì, muốn gì”. Bí quyết này đang rất đúng với chè “made in Vietnam” vì dường như cơ chế của ngành chè nước ta hiện nay đang phát triển theo hướng chỉ làm cái mình có thay vì cái thị trường cần.
Không chỉ có chè, các sản phẩm “made in Việt Nam” nếu có được vị thế trên thị trường quốc tế là điều tốt nhưng cũng cần phải sống khỏe ngay ở thị trường trong nước nữa vì đất nước đang hội nhập mạnh mẽ và ngày càng có nhiều hàng hóa, sản phẩm nước ngoài vào Việt Nam.
Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online!