Các cơn lốc xoáy dữ dội, những đợt nắng nóng, hạn hán và lũ lụt - bao gồm cả ở châu Âu - đã khiến hơn 570.000 người tử vong. Tất cả các sự kiện đều trở nên dữ dội hơn và xảy ra thường xuyên hơn trong bầu khí quyển nóng hơn - nhóm World Weather Attribution (WWA) tại Imperial College London cho biết.
Nghiên cứu của WWA cho thấy cách các nhà khoa học có thể phát hiện ra "dấu vết của biến đổi khí hậu" trong các sự kiện thời tiết phức tạp - chẳng hạn như trận lũ lụt chết người gần đây ở Tây Ban Nha.
"Biến đổi khí hậu không phải là mối đe dọa xa vời" - Tiến sĩ Friederike Otto, đồng sáng lập và là người đứng đầu World Weather Attribution, nói.
Nhóm đã phân tích 10 sự kiện thời tiết gây chết người nhất trong Cơ sở dữ liệu thảm họa quốc tế kể từ năm 2004, bao gồm:
1. Bangladesh, bão Sidr vào năm 2007 với 4.234 người tử vong;
2. Myanmar, bão Nargis, năm 2008, 138.366 người chết;
3. Nga, đợt nắng nóng vào năm 2010, 55.736 người chết;
4. Somalia, đợt hạn hán, năm 2010 - 2012, 258.000 người chết;
5. Bang Uttakarand, Ấn Độ, lũ lụt, năm 2013, 6.054 người chết;
6. Philippines, bão Haiyan, năm 2013, 7.354 người chết;
7. Pháp, đợt nắng nóng, năm 2015, 3.275 người chết;
8. Châu Âu, đợt nắng nóng, năm 2022, 53.542 người chết;
9. Châu Âu, đợt nắng nóng, năm 2023, 37.129 người chết;
10. Libya, bão Daniel, năm 2023, 12.352, người thiệt mạng.
Lũ lụt tại Libya năm 2023 (Ảnh: AFP / Getty Images)
Biến đổi khí hậu khiến lượng mưa giảm đi có khả năng xảy ra nhiều hơn và nghiêm trọng hơn, đồng thời khiến hạn hán trở nên tồi tệ hơn do nhiệt độ tăng cao, khiến đất bị mất nhiều nước hơn - WWA cho biết.
WWA cảnh báo rằng tổng số người thiệt mạng thực tế còn cao hơn vì hàng triệu ca tử vong liên quan đến nắng nóng có khả năng không được báo cáo trong số liệu thống kê chính thức. Các nhà nghiên cứu cho biết những phát hiện cho thấy biến đổi khí hậu "đã trở nên cực kỳ nguy hiểm khi nhiệt độ tăng 1,3°C".
Tuần trước, Chương trình Môi trường Liên hợp quốc đã cảnh báo rằng thế giới đang trên đà nóng lên toàn cầu ở mức 2,6 - 3,1°C so với mức trước thời kỳ công nghiệp, trước khi con người bắt đầu đốt nhiên liệu hóa thạch ở quy mô lớn.
Vào tháng 11, các nhà lãnh đạo toàn cầu sẽ họp tại Baku, Azerbaijan, để tham dự COP29, hội nghị thượng đỉnh về khí hậu thường niên của Liên hợp quốc. Các cuộc đàm phán này nhằm mục đích thống nhất một quỹ mới để giúp các nước đang phát triển từ bỏ nhiên liệu hóa thạch - nguyên nhân chính gây ra biến đổi khí hậu - và thích nghi với thời tiết khắc nghiệt hơn trong một thế giới nóng hơn.
Tại Hội nghị thượng đỉnh về khí hậu COP27 ở Ai Cập vào năm 2022, một quỹ riêng đã được thống nhất để chi trả cụ thể cho những tổn thất và thiệt hại do biến đổi khí hậu gây ra, những tổn thất quá lớn đến mức không thể thích nghi được, chẳng hạn như mất mát về sinh mạng. Tuy nhiên, quỹ này dự kiến sẽ chỉ bắt đầu giải ngân cho đến ít nhất là năm 2025 và số tiền cam kết cho đến nay chỉ là một phần nhỏ so với nhu cầu.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!