Vượt qua khó khăn để làm chủ công nghệ sản xuất vaccine

Trong hơn 20 năm qua, lĩnh vực nghiên cứu và phát triển các vaccine dự phòng và kiểm soát các bệnh nguy hiểm ở nước ta như: Lao, bạch hầu - uốn ván - ho gà, dại, viêm não, viêm gan, bại liệt, thương hàn,... đã được Chính phủ, Bộ Y tế quan tâm và đầu tư. Trong hoàn cảnh đất nước còn nhiều khó khăn nhưng việc nghiên cứu, sản xuất vaccine đã đạt những kết quả nhất định. Cụ thể, các bệnh có vaccine tiêm phòng như bạch hầu - uốn ván - ho gà, lao, viêm gan B, viêm não Nhật Bản,... có tỷ lệ mắc và tử vong giảm đáng kể. Bệnh bại liệt cũng đã được thanh toán vào năm 2002, dịch tả và thương hàn được khống chế.

Vừa qua, PGS.TS. Nguyễn Thị Liên Hương - Thứ trưởng Bộ Y tế; PGS.TS Phạm Thanh Bình - Chủ tịch Công đoàn Y tế Việt Nam và lãnh đạo nhiều Cục, Viện, đơn vị trực thuộc Bộ Y tế đã đến thăm, làm việc với Viện Vaccine và Sinh phẩm Y tế - Bộ Y tế (viết tắt là IVAC tại TP. Nha Trang, Khánh Hòa) về công tác nghiên cứu, sản xuất các loại vaccine

Báo cáo việc nghiên cứu, sản xuất vaccine của đơn vị, TS. Dương Hữu Thái - Viện trưởng Viện Vaccine và Sinh phẩm Y tế cho biết: Với 45 năm thành lập và phát triển IVAC là đơn vị trọng điểm của cả nước về sản xuất và cung ứng 4 loại vaccine huyết thanh, sinh phẩm cho thị trường dịch vụ và trong chương trình Tiêm chủng mở rộng. Cụ thể là vaccine phòng bạch hầu, ho gà, uốn ván (DPT); vaccine phòng bệnh lao (BCG); vaccine uốn ván hấp phụ (TT); vaccine uốn ván, bạch hầu hấp phụ (Td). 

Theo kế hoạch, trong năm 2023, IVAC sẽ cung ứng cho chương trình Tiêm chủng mở rộng hơn 1,55 triệu liều BCG; 2 triệu liều DPT; 1,8 triệu liều TT; 1,77 triệu liều Td.

TS. Dương Hữu Thái - Viện trưởng IVAC báo cáo về công nghệ sản xuất vaccine.

Hiện tại, IVAC đang áp dụng thành công nhiều công nghệ hiện đại như: Công nghệ sản xuất vaccine trên trứng gà có phôi; công nghệ phối trộn vaccine đa giá hấp phụ tá chất; công nghệ gây miễn dịch và khai thác huyết thanh từ máu ngựa; công nghệ tách lọc và tinh chế…

Ngoài các loại vaccine cung cấp cho chương trình Tiêm chủng mở rộng, TS. Dương Hữu Thái cũng cho biết, IVAC đã sản xuất thành công vaccine cúm mùa và đang xin cấp đăng ký sản xuất vaccine cúm đại dịch.

Trong định hướng phát triển của mình, IVAC cũng sẽ nghiên cứu, phát triển thêm vaccine ho gà vô bào và vaccine cúm 4 chủng. Đồng thời áp dụng kỹ thuật tiên tiến nhất cho quá trình tinh sạch kháng huyết thanh.

Bên cạnh các thành quả, TS. Dương Hữu Thái cũng nêu lên nhiều khó khăn, thách thức IVAC đang gặp phải như thiếu nguồn vốn đầu tư cho cơ sở vật chất và con người; Giá vaccine tiêm chủng mở rộng chưa được tính đúng, tính đủ; thiếu nguồn nhân lực có chất lượng cao…

Đoàn công tác thăm dây chuyền sản xuất vaccine của IVAC.

Dây chuyền sản xuất vaccine của IVAC.

Đánh giá về vai trò của vaccine, PGS.TS. Nguyễn Thị Liên Hương - Thứ trưởng Bộ Y tế nhấn mạnh: "Vaccine là công cụ rất hiệu quả trong dự phòng các bệnh nhiễm trùng, được sử dụng rộng rãi. Việt Nam đã đạt được nhiều thành tựu trong công tác tiêm chủng như: thanh toán được bệnh bại liệt vào năm 2000, loại trừ uốn ván sơ sinh vào năm 2005 và bảo vệ thành công kết quả này từ đó đến nay".

Thứ trưởng cũng cho biết, các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm như sởi, bạch hầu, ho gà, uốn ván... trước kia là bệnh dịch lưu hành, hàng năm thường gây ra những dịch bệnh lớn thì hiện nay đã được khống chế… Việc nghiên cứu, phát triển công nghệ sản xuất các loại vaccine trong nước để phục vụ nhu cầu của người dân là một trong những nhiệm vụ hàng đầu được Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ quan tâm, chỉ đạo. Đến nay, chương trình nghiên cứu sản xuất vaccine cơ bản đảm bảo cung ứng cho chương trình tiêm chủng mở rộng.

Từ báo cáo của IVAC và ý kiến của một số chuyên gia trong buổi làm việc, PGS.TS. Nguyễn Thị Liên Hương - Thứ trưởng Bộ Y tế biểu dương các thành quả của IVAC. Dù còn một số khó khăn nhưng IVAC đã nỗ lực duy trì và tăng cường nghiên cứu, cải tiến kỹ thuật, nâng cấp trang thiết bị để sản xuất ra những loại vaccine và sinh phẩm y tế có chất lượng và tăng sản lượng, đảm bảo nhu cầu sử dụng của nhân dân trong cả nước. Đảm bảo thực hiện cung cấp vaccine đúng tiến độ và ổn định chất lượng theo đặt hàng của chương trình Tiêm chủng mở rộng.

PGS.TS. Nguyễn Thị Liên Hương đến thăm Trại chăn nuôi Suối Dầu - Cơ sở cung ứng khối lượng lớn huyết thanh phục vụ việc nghiên cứu vaccine của IVAC.

Thứ trưởng Nguyễn Thị Liên Hương chỉ đạo IVAC cần tập trung làm tốt một số công việc như: Tiếp tục triển khai các nhiệm vụ nghiên cứu làm chủ công nghệ sản xuất vaccine, sinh phẩm y tế tại đơn vị. Đẩy mạnh nghiên cứu, ứng dụng công nghệ mới, công nghệ tiên tiến, ưu tiên công nghệ mRNA, công nghệ protein tái tổ hợp, công nghệ vector virus… Tăng cường hợp tác nghiên cứu, trao đổi thông tin với chuyên gia, tổ chức khoa học và công nghệ ngoài nước có uy tín nhằm giải quyết những vấn đề khoa học và công nghệ. Đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ nhân lực nghiên cứu, nhân lực kỹ thuật đủ năng lực ứng dụng, làm chủ công nghệ về sản xuất vaccine…

Qua buổi làm việc với IVAC, Thứ trưởng Nguyễn Thị Liên Hương cũng nhấn mạnh, sản xuất vaccine của chúng ta cơ bản đáp ứng được nhu cầu tiêm chủng mở rộng xuất khẩu sang 10 nước, và 18 loại bệnh. Mục tiêu của Việt Nam là nghiên cứu làm chủ công nghệ sản xuất vaccine sử dụng cho người (vaccine); nâng cao trình độ, năng lực của các tổ chức, doanh nghiệp nghiên cứu, sản xuất vaccine trong nước, sẵn sàng đối phó với dịch bệnh mới phát sinh, phấn đấu 100% vaccine trong nước đạt tiêu chuẩn tương đương với tiêu chuẩn quốc tế, bảo đảm cho chương trình Tiêm chủng mở rộng và một số vaccine khác; từng bước đưa vaccine Việt Nam tham gia thị trường quốc tế. Đến năm 2025, làm chủ công nghệ sản xuất 10 loại vaccine và sản xuất được tối thiểu 3 loại vaccine; đến năm 2030, làm chủ được công nghệ sản xuất 15 loại vaccine và sản xuất được tối thiểu 5 loại vaccine.

Để đạt được mục tiêu trên, chương trình đặt ra các nhiệm vụ trọng tâm như nghiên cứu hoàn thiện cơ chế, chính sách và rà soát, sửa đổi, bổ sung các quy định pháp luật thúc đẩy nghiên cứu, thử nghiệm, cấp phép sử dụng vaccine sản xuất trong nước. Đặc biệt, nghiên cứu xây dựng chính sách riêng đáp ứng yêu cầu linh hoạt trong ứng phó xử lý vaccine đại dịch.

* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!