Ung thư phổi tại Việt Nam: Khoảng 75% người bệnh được phát hiện ở giai đoạn muộn

Phát biểu tại hội nghị, GS.TS Trần Văn Thuấn, Thứ trưởng Bộ Y tế cho biết: Trong Chiến lược Quốc gia bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 (theo Quyết định số 89/QĐ-TTg ngày 23/01/2024 của Thủ tướng Chính phủ), đã nhấn mạnh: "Chăm sóc sức khỏe phải dựa trên nhu cầu và lấy người dân làm trung tâm; đảm bảo mọi người dân được tiếp cận dịch vụ y tế chất lượng với chi phí hợp lý." Đây là kim chỉ nam cho mọi hoạt động của ngành Y tế, trong đó, sức khỏe phổi sẽ là một trong những lĩnh vực ưu tiên hàng đầu.

Thứ trưởng Trần Văn Thuấn cho biết thêm: Các bệnh không lây nhiễm, đặc biệt là các bệnh lý về phổi như bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD), hen phế quản và ung thư phổi, đã và đang trở thành nguyên nhân hàng đầu gây tử vong và tàn tật tại Việt Nam. Theo ước tính, tỷ lệ mắc COPD ở người trên 40 tuổi tại nước ta lên đến 4,2%, thuộc nhóm cao nhất khu vực châu Á - Thái Bình Dương. Tỷ lệ hen phế quản là 4,1%, nhưng chỉ khoảng 29% người bệnh được điều trị dự phòng và chưa đến 40% được kiểm soát tốt. Đặc biệt, ung thư phổi với hơn 24.000 ca mắc mới mỗi năm hiện đứng thứ ba về số ca mắc mới nhưng đứng thứ hai về số ca tử vong tại Việt Nam. Khoảng 75% người bệnh được phát hiện ở giai đoạn muộn, khiến tỷ lệ sống sau 5 năm chỉ đạt khoảng 14,8%.

Trước thực trạng đáng lo ngại đó, ngành Y tế đã chủ động xây dựng và triển khai nhiều giải pháp trong khuôn khổ Chiến lược Quốc gia phòng, chống bệnh không lây nhiễm giai đoạn 2015-2025. Các mục tiêu quan trọng như phát hiện sớm 50% số người mắc bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính và hen phế quản, điều trị hiệu quả tại các cơ sở y tế, kiểm soát tốt trên 20% số người bệnh hen và phát hiện sớm 40% số ca ung thư đã được đề ra. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều thách thức trong tầm soát, chẩn đoán sớm, điều trị, quản lý và đặc biệt là khả năng tiếp cận dịch vụ y tế chất lượng ngay từ tuyến cơ sở.

Thứ trưởng Bộ Y tế đánh giá, việc nhận diện các thách thức và cơ hội là yếu tố quan trọng để triển khai Chương trình Sức khỏe Phổi Việt Nam giai đoạn 2025-2027. Đây là một sáng kiến hợp tác công - tư, dựa trên ba nguyên tắc cốt lõi: "Tiếp cận toàn diện - Lấy người dân làm trung tâm - Ứng dụng khoa học công nghệ".

Chương trình dự kiến sẽ được triển khai với các hợp phần chính, bao gồm: đẩy mạnh truyền thông nâng cao nhận thức cộng đồng, với các chiến dịch tiêu biểu như "CareMe - Yêu lấy mình" đã triển khai; nâng cao năng lực cán bộ y tế tuyến cơ sở thông qua đào tạo, hướng dẫn lâm sàng và mô hình quản lý bệnh phổi; thúc đẩy tầm soát, chẩn đoán sớm và điều trị hiệu quả các bệnh phổi không lây nhiễm; ứng dụng công nghệ số, trí tuệ nhân tạo (AI) và dữ liệu lớn trong theo dõi, quản lý bệnh; phối hợp đa ngành thông qua cơ chế "Đối tác vì một hệ thống y tế bền vững," nhằm thúc đẩy công bằng y tế, đảm bảo tiếp cận bình đẳng và phát triển y tế xanh.

Trong khuôn khổ hội nghị, các đại biểu đã thảo luận về nhiều nội dung quan trọng, bao gồm: Chương trình phòng, chống các bệnh không lây nhiễm tại Việt Nam, với trọng tâm là COPD, hen phế quản và ung thư phổi; các khuyến nghị và kinh nghiệm quốc tế trong phát hiện sớm, chẩn đoán, điều trị và quản lý bệnh phổi; kế hoạch triển khai Chương trình Sức khỏe Phổi Việt Nam giai đoạn 2025-2027, nhằm tăng cường tiếp cận y tế toàn diện trong lĩnh vực này.

* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!