Ho kéo dài ở trẻ là một vấn đề thật sự đáng lưu ý do mức độ ảnh hưởng của nó với chính bản thân trẻ và cha mẹ. Ho kéo dài còn ảnh hưởng nhiều đến chất lượng cuộc sống của trẻ: làm trẻ ngủ không yên, thức giấc về đêm, stress, cảm thấy lo lắng, buồn rầu, học tập giảm sút.
Nguyên nhân làm trẻ ho kéo dài
Theo các bác sĩ Bệnh viện đa khoa tỉnh Phú Thọ, ho kéo dài ở trẻ nhỏ có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau, không chỉ do phổi mà còn có thể do những bệnh ngoài phổi như viêm mũi xoang, viêm tai, trào ngược dạ dày - thực quản, bệnh tim mạch, ho do thuốc, thậm chí do tâm lý... Trong đó cần đặc biệt lưu ý đến lao và hen suyễn.
Nguyên nhân gây ho kéo dài cũng thay đổi theo tuổi:
- Trẻ nhũ nhi: ho kéo dài do nhiễm trùng (virus hô hấp, ho gà, nhiễm vi khuẩn không điển hình, lao...), hen phế quản, dị tật đường hô hấp, bệnh tim bẩm sinh, trào ngược dạ dày - thực quản.
- Trẻ nhỏ: hen phế quản, trào ngược dạ dày - thực quản, tăng mẫn cảm phế quản sau nhiễm virus đường hô hấp, dị vật đường thở bỏ quên.
- Trẻ lớn: lao, hen phế quản, hội chứng chảy mũi sau, giãn phế quản, ho do tâm lý.
Tính chất ho có thể gợi ý một số nguyên nhân như:
- Ho có đờm ( ho dị ứng, hen…).
- Ho cơn đỏ mặt ( ho gà, dị vật đường thở, ho do vi khuẩn không điển hình như mycoplasma, chlamydia...).
- Ho về đêm (viêm mũi xoang, hen..)
- Ho sau khi bú, sau khi ăn, ho khi nằm (trào ngược dạ dày - thực quản).
- Ho sau vận động - gắng sức (hen).
- Không bao giờ ho lúc ngủ chỉ ho khi thức (ho do tâm lý).
Khi nào cần cho trẻ ho kéo dài đi khám bệnh?
Trước hết cần lưu ý là mọi trẻ có tình trạng ho kéo dài đều nên được đi khám và xét nghiệm đầy đủ để xác định nguyên nhân.
Tuy nhiên, trong một số trường hợp trẻ có các dấu hiệu cảnh báo - cần phải đưa trẻ đi khám ngay:
- Khó thở.
- Ho ra máu.
- Ho khởi phát đột ngột sau khi trẻ ăn hay chơi (gợi ý dị vật đường thở).
- Ho kèm sốt cao.
- Ho khạc đờm đặc, màu xanh - vàng, có mùi hôi.
Những trẻ có một số triệu chứng gợi ý các nguyên nhân đặc biệt khác cũng cần đi khám càng sớm càng tốt:
- Ho có đờm kéo dài.
- Thở khò khè (gợi ý hen suyễn).
- Ho kèm sụt cân, đổ mồ hôi về chiều (gợi ý lao).
- Khó ăn/bú - khó nuốt….
Cần làm xét nghiệm gì khi trẻ ho kéo dài?
Trước hết, trẻ ho kéo dài cần được hỏi bệnh sử chi tiết, khám lâm sàng đầy đủ. Trong đó, lưu ý đến tiền sử dị ứng, hen phế quản trong gia đình, tiếp xúc với khói thuốc lá, tiếp xúc với người mắc bệnh lao, yếu tố khởi phát cũng như đánh giá mức độ ảnh hưởng của ho đến trẻ.
Mọi trẻ ho kéo dài nên được đo hô hấp ký (nếu trẻ từ 6 tuổi trở lên), chụp X-quang phổi, xét nghiệm tầm soát lao.
Các xét nghiệm khác sẽ được thực hiện tùy theo tình huống được định hướng qua thăm khám: chụp X-quang xoang, chụp CT, nội soi phế quản, siêu âm tim, siêu âm bụng, xét nghiệm miễn dịch - dị ứng…
Có nên tự cho trẻ dùng thuốc ho?
Trước hết cần nhấn mạnh: điều quan trọng đối với ho kéo dài là phải tìm được nguyên nhân và điều trị thích hợp, hơn là lạm dụng các thuốc ức chế ho.
Riêng về việc sử dụng thuốc ho, cần lưu ý: ho là phản xạ có lợi để bảo vệ đường thở được thông thoáng, giúp trẻ hít thở dễ dàng. Vì vậy, các bậc cha mẹ không nên quá lo lắng và tìm đủ mọi cách để kìm hãm phản xạ có lợi này.
Chỉ nên cho trẻ dùng thuốc ho khi:
- Trẻ ho quá nhiều làm trẻ khó chịu hay gây ra hậu quả xấu: trẻ đau ngực, đau họng, mất ngủ, nôn ói...
- Trẻ không có dấu hiệu cảnh báo đã nêu trên.
- Khi trẻ không có các dấu hiệu gợi ý bệnh lý cụ thể nào, X-quang phổi và hô hấp ký bình thường (thường được gọi là ho không đặc hiệu).
Có thể cho trẻ sử dụng một số bài thuốc trị ho dân gian an toàn: tần dầy lá, tắc (quất) chưng đường, hoa hồng bạch, mật ong, gừng, nước trà ấm – loãng,...
Nếu cần sử dụng thuốc ho cần lưu ý như sau:
- Chỉ nên dùng thuốc ho phù hợp với lứa tuổi và phù hợp với tính chất ho của trẻ.
- Nên cho trẻ dùng các loại thuốc ho an toàn có nguồn gốc từ thảo dược.
- Không nên dùng các loại thuốc ho dành cho người lớn chia nhỏ cho trẻ uống do có thể có tác dụng phụ, độc tính.
- Các loại thuốc ho chứa antihistamine (chlorpheniramine, dexchlorpheniramine, alimemazine, ...) chỉ nên dùng khi trẻ ho khan và đúng chỉ định theo lứa tuổi.
- Khi trẻ ho có đờm không nên dùng các loại thuốc ức chế ho (thường chứa antihistamine hay dextromethorphan) mà nên dùng các thuốc giúp long đờm, giúp ho hiệu quả.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online!
VTV.vn - Mùa Thu là thời điểm dễ khiến những người bị hen suyễn trở nặng thêm. Do đó cần lưu ý cách chăm sóc sức khỏe kỹ lưỡng hơn.
VTV.vn - Bệnh nhân nữ, 44 tuổi, vào viện trong tình trạng mệt mỏi, khó thở sau khi tiêm thuốc tê để tiêm filler tại một cơ sở thẩm mỹ chui.
VTV.vn - Cục Quản lý Dược (Bộ Y tế) vừa có công văn gửi Sở Y tế các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương về việc tăng cường công tác quản lý mỹ phẩm.
VTV.vn - Bệnh viện Nhi Trung ương vừa ghép thận thành công cho bệnh nhi 8 tuổi, suy thận mạn giai đoạn cuối trên nền bệnh Von Willebrand gây rối loạn đông máu, kèm theo suy tim.
VTV.vn - Với sứ mệnh nâng cao tầm vóc trẻ em Việt và công thức dinh dưỡng tiên tiến, sữa non HIUP đang dần trở thành sự lựa chọn hàng đầu của nhiều bậc phụ huynh.
VTV.vn - Bệnh nhân nữ 38 tuổi, vừa được Bệnh viện Hữu nghị Lạc Việt phẫu thuật bóc tách thành công khối u xơ tử cung xoắn kích thước 11x12cm cùng hơn 10 khối u xơ nhỏ khác.
VTV.vn - Việc người dân lạm dụng và tự ý sử dụng thuốc nhỏ mắt, không có chỉ định của thầy thuốc khiến cho mắt có thể bị glôcôm do tra corticoid kéo dài.
VTV.vn - Bệnh viện Đa khoa khu vực Long Thành (Đồng Nai) vừa kịp thời cứu sống mẹ con sản phụ bị sản giật nặng.
VTV.vn - Bệnh viện chuyên khoa Sản Nhi Sóc Trăng vừa xử trí thành công trường hợp bé trai mắc dị vật gây thủng vách ngăn mũi được chuyển từ Trung tâm Y tế huyện Châu Thành.
VTV.vn - Trong 10 ngày trở lại đây, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Lạng Sơn đã tiếp nhận 13 ca, trong đó 3 ca bị rắn lục cắn, 10 ca là do các loại rắn khác.
VTV.vn - Liên quan đến ca tử vong sau khi cắt bao quy đầu ngày 16/9, Trung tâm Y tế huyện Thanh Ba (Phú Thọ) đã có thông tin báo chí về quá trình tiếp nhận, điều trị cho bệnh nhân.
VTV.vn - Đồng Nai vừa được nhận 113.000 liều vaccine sởi - rubella, đây là nguồn vaccine do Tổ chức Y tế thế giới hỗ trợ.
VTV.vn - Ngày 19/9, thông tin từ Sở Y tế TP Hồ Chí Minh cho biết, tính đến hết ngày 17/9, chiến dịch tiêm vaccine sởi - rubella của TP Hồ Chí Minh đã đạt tổng số 76.993 mũi.
VTV.vn - Ngày 19/9, Bộ Y tế phát đi công điện số 1757/CĐ- BYT về việc chủ động triển khai công tác y tế ứng phó bão số 4.
VTV.vn - Quầng thâm mắt khiến bạn trông mệt mỏi và già hơn vài tuổi. Sau đây là cách các chuyên gia gợi ý để khắc phục tình trạng này.