Iran chính thức thực thi thỏa thuận hạt nhân lịch sử

Hãng thông tấn chính thức Iran IRNA đưa tin, trưa nay (20/1), theo giờ địa phương, Tehran quyết định ngừng sản xuất urani được làm giàu cấp độ 20%, đáp ứng thỏa thuận lịch sử đạt được hồi tháng 11/2013 giữa Iran với Nhóm P5+1 (gồm Anh, Pháp, Nga, Mỹ, Trung Quốc và Đức).

Giám đốc Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Iran Ali Akbar Salehi cho biết, việc tự nguyện ngừng sản xuất urani làm giàu 20% là biện pháp đáng kể mà Iran thực hiện theo thỏa thuận hạt nhân lịch sử đạt được giữa Iran và Nhóm P5+1.

Trong vai trò người giám sát thực hiện thỏa thuận sơ bộ, nếu Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) xác nhận Iran đáp ứng mục đích của thỏa thuận này, Liên minh châu Âu (EU) và Mỹ ngay lập tức sẽ ngừng một số biện pháp trừng phạt kinh tế nhằm vào Iran.

Thỏa thuận sơ bộ - đạt được tại Geneva tháng 11/2013 - yêu cầu Iran ngừng làm giàu uranium cấp độ trên 5%, vô hiệu hóa kho uranium đã làm giàu ở cấp độ gần 20% trong vòng 6 tháng và chấm dứt hoạt động tại lò phản ứng nước nặng Arak, nơi bị coi là có thể cung cấp plutonium để sản xuất bom nguyên tử.

Đổi lại, Iran có thể tiếp cận nguồn thu từ dầu mỏ lên tới 4,2 tỷ USD hiện đang bị phong tỏa trong các tài khoản ở nước ngoài và được nối lại các hoạt động trao đổi sản phẩm hóa dầu, vàng và kim loại quý hiếm khác. Chính phủ Mỹ ước tính giá trị các biện pháp nới lỏng trừng phạt sẽ lên tới 7 tỷ USD.

Thỏa thuận giữa Iran và nhóm P5+1 dự kiến có hiệu lực trong vòng 6 tháng và trong thời gian này, P5+1 sẽ đàm phán một thỏa thuận toàn diện nhằm xác định quy mô hoạt động hạt nhân có thể chấp nhận được dành cho Iran. Các nước phương Tây muốn thỏa thuận sắp tới hóa giải những quan ngại của họ rằng Iran có thể sản xuất bom nguyên tử, trong khi Tehran đặt mục tiêu chấm dứt những biện pháp trừng phạt đang tàn phá nghiêm trọng nền kinh tế dựa vào xuất khẩu dầu mỏ của nước này.