Giàn khoan HD981 của Trung Quốc đang xâm nhập bất hợp pháp vào vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam.
Đây là kiến nghị của các quan chức cao cấp ASEAN trong cuộc họp ngày hôm nay nhằm chuẩn bị cho hội nghị cấp cao ASEAN lần thứ 24 diễn ra ngày 11/05 tại Myanmar.
Tại hội nghị chuẩn bị nội dung cho Hội nghị cấp cao ASEAN ngày hôm nay, đoàn Việt Nam đã chia sẻ tình hình và diễn biến gần đây ở Biển Đông. Phía Việt Nam nêu rõ Việc Trung Quốc đưa giàn khoan HD 981 cùng với nhiều tàu trong đó có tàu quân sự vào khu vực nằm sâu trong thềm lục địa và vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam là sự vi phạm rất nghiêm trọng đối với luật pháp quốc tế, công ước luật biển và cam kết của các bên trong tuyên bố về cách ứng xử của các bên ở biển Đông DOC và cũng có nguy cơ rất lớn đối với an toàn, an ninh hàng hải ở khu vực.
Các nước ASEAN quan ngại về diễn biến mới xảy ra do những hành vi của Trung Quốc và đồng thời cho rằng ASEAN cần có tiếng nói chung, thống nhất về tình hình này nhằm đảm bảo hòa bình ổn định và an toàn, an ninh hàng hải và những nguyên tắc đã được đề ra trong tuyên bố ASEAN 6 điểm trong đó có việc phải tôn trọng luật pháp quốc tế, công ước luật biển, thực hiện một cách đầy đủ các nghĩa vụ đã được đề ra trong DOC cũng như sớm tiến tới COC. Trong bối cảnh phức tạp hiện nay, ASEAN đặc biệt kêu gọi kiềm chế không sử dụng vũ lực, đe dọa sử dụng vũ lực, và không làm leo thang căng thẳng và giải quyết các vấn đề một cách hòa bình.
Ông Marty Natalegawa, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Indonesia cho biết: “Những vụ việc xảy ra như thế này càng cho thấy tầm quan trọng việc ASEAN và Trung Quốc phải sớm thông qua Bộ quy tắc ứng xử trên Biển Đông bởi nguy cơ của khủng hoảng, nguy cơ của các vụ va chạm tiếp theo là rất hiện hữu”.
Ông Wan Zaidi Wan Abdullah, Bộ Ngoại giao Malaysia nói: “ASEAN cần phải sát cánh cùng nhau tìm ra một giải pháp hoà bình cho vấn đề Biển Đông”.
Toàn bộ nội dung trên cùng với các nội dung chuẩn bị khác sẽ được báo cáo lên các Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN và trình lên các nhà lãnh đạo ASEAN tại hội nghị sắp tới.
Trong năm Chủ tịch của Myanmar, ASEAN mong muốn “hướng tới một cộng đồng hoà bình và phát triển thịnh vượng”. Và thực tế điều này chỉ có được khi ASEAN đoàn kết, thống nhất giải quyết các thách thức, trong đó có vấn đề duy trì an ninh ổn định ở khu vực, đăc biệt là vấn đề Biển Đông.