4 bị cáo trong vụ án này gồm: Nguyễn Thị Kim Anh (sinh năm 1975), Phó trưởng phòng Phòng chống tham nhũng - Thanh tra Bộ Xây dựng, đồng thời là Trưởng đoàn thanh tra; Đặng Hải Anh (sinh năm 1981), chuyên viên Phòng Thanh tra xây dựng 2; Nguyễn Thị Kim Liên (sinh năm 1977), cán bộ Phòng Thanh tra xây dựng 3; Nguyễn Thùy Linh (sinh năm 1994), cán bộ Phòng Giám sát, kiểm tra và xử lý sau thanh tra. Các bị cáo trên cùng bị xét xử về tội "Lạm dụng chức vụ quyền hạn, chiếm đoạt tài sản", theo quy định tại Điều 355, Bộ luật Hình sự.
Đây là lần thứ 3 Tòa án nhân dân tỉnh Vĩnh Phúc mở phiên xét xử vụ án này. Trước đó, vào tháng 1/2021, Tòa án nhân dân tỉnh Vĩnh Phúc mở phiên xét xử sơ thẩm, song do vắng mặt nhiều bị hại, người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan nên Hội đồng xét xử đã quyết định hoãn phiên tòa. Ngày 16/8/2021, phiên tòa được mở lại nhưng qua xem xét kỹ các nội dung, Hội đồng xét xử đã quyết định trả hồ sơ để điều tra bổ sung nhằm làm rõ một số tình tiết trong vụ án một cách toàn diện, khách quan và triệt để.
Theo cáo trạng, tháng 3/2019, Nguyễn Thị Kim Anh được điều động, luân chuyển làm Phó trưởng phòng Phòng chống tham nhũng -Thanh tra Bộ Xây dựng. Sau đó, được giao làm trưởng đoàn thanh tra tại huyện Vĩnh Tường, tỉnh Vĩnh Phúc. Kim Anh có trách nhiệm soạn thảo Quyết định và Kế hoạch thanh tra trình Chánh thanh tra duyệt ký. Kim Anh biết rõ đối tượng thanh tra theo Quyết định số 1369QĐ/-BXD ngày 24/10/2018 của Bộ trưởng Bộ Xây dựng là UBND huyện Vĩnh Tường, còn UBND các xã, thị trấn không phải là đối tượng thanh tra và không được thanh tra đối với các dự án, công trình do UBND cấp xã làm chủ đầu tư.
Tuy nhiên, để trục lợi, trước khi đến thanh tra tại huyện Vĩnh Tường, Kim Anh đã gọi điện cho một số cán bộ Phòng Kinh tế hạ tầng thuộc UBND huyện Vĩnh Tường yêu cầu tổng hợp, báo cáo toàn bộ các dự án công trình xây dựng do 29/29 xã, thị trấn làm chủ đầu tư từ năm 2013 - 2018. Khi dự thảo biên bản kết quả làm việc, Kim Anh cùng với một số thành viên trong đoàn thanh tra Bộ Xây dựng đã nêu ra nhiều vi phạm của các chủ đầu tư, doanh nghiệp, nhà thầu... thực hiện các dự án, công trình trên địa bàn huyện.
Khi nhận được dự thảo biên bản làm việc, cán bộ cấp xã và các nhà thầu đã tìm gặp đoàn thanh tra để bổ sung hồ sơ, giải trình về các lỗi vi phạm nhưng không được chấp nhận. Trong quá trình tiếp xúc với các đơn vị, Kim Anh và Hải Anh đưa ra các lý do để gây khó khăn, dọa phải thừa nhận vi phạm, nộp tiền để được bỏ qua, nếu không thì về trụ sở Thanh tra Bộ Xây dựng giải trình, bị xử lý… Nhiều nhà thầu, chủ đầu tư hoảng sợ đã mang tiền nộp cho đoàn thanh tra Bộ Xây dựng để được bỏ qua các vi phạm. Kim Anh là chủ mưu, đã chủ động bàn bạc với một số thành viên trong đoàn, thống nhất thu tiền, ăn chia số tiền thu được của các đơn vị bị kiểm tra.
Kim Anh bàn với Hải Anh, Thùy Linh yêu cầu các nhà thầu tư vấn có sai phạm nộp 5% giá trị hợp đồng; nhà thầu thi công phải nộp 0,15% giá trị hợp đồng. Số tiền này được các bị cáo chi một phần cho hoạt động của đoàn thanh tra, còn lại ăn chia với nhau. Mỗi khi yêu cầu doanh nghiệp đưa tiền, nhóm Kim Anh viết con số tiền cần nộp ra giấy hoặc gõ lên máy tính để không bị phát hiện. Việc ăn chia được tiến hành tại phòng làm việc, tiền được lấy ra còn vỏ phong bì bị vò nát, xé nhỏ vứt đi nơi khác để không ai phát hiện được.
Bất bình với việc vòi tiền trên, nhiều chủ doanh nghiệp, kế toán UBND cấp xã đã tố cáo hành vi của đoàn thanh tra Bộ Xây dựng đến cơ quan công an. Trong quá trình thanh tra, Kim Anh cùng đồng phạm bị bắt quả tang nhận tiền để bỏ qua lỗi của doanh nghiệp.
Cụ thể chiều 12/6/2019, tại trụ sở UBND huyện Vĩnh Tường, Cơ quan Cảnh sát điều tra (Công an tỉnh Vĩnh Phúc) đã bắt quả tang Nguyễn Thị Kim Anh và Đặng Hải Anh có hành vi nhận hối lộ trong quá trình thực hiện nhiệm vụ về việc thanh tra công tác quy hoạch, cấp phép, quản lý xây dựng tại một số dự án ở huyện Vĩnh Tường.
Theo kết quả điều tra, từ cuối tháng 5/2019 đến 12/6/2019, bị cáo Kim Anh cùng đồng phạm đã chiếm đoạt của hàng chục đơn vị, doanh nghiệp với tổng số tiền hơn 2,15 tỷ đồng. Trong đó, riêng bị can Kim Anh trực tiếp thực hiện, chiếm đoạt khoảng 1,3 tỷ đồng.
Dự kiến phiên tòa sẽ diễn ra trong hai ngày và kết thúc vào chiều 31/8/2021/
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!