Bà Nguyễn Thị Kim Anh thời điểm làm phó trưởng phòng phòng chống tham nhũng thanh tra Bộ Xây dựng. Ảnh: NLĐ.
Bà Nguyễn Thị Kim Anh đã chiếm đoạt tiền của hàng chục nạn nhân đại diện cho hơn 50 doanh nghiệp trên địa bàn huyện Vĩnh Tường, tỉnh Vĩnh Phúc.
Tại bản Kết luận điều tra số 47 của Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Vĩnh Phúc, bị can Nguyễn Thị Kim Anh (Phó Trưởng phòng Phòng chống tham nhũng thanh tra Bộ Xây dựng), trưởng đoàn thanh tra đã khai nhận chiếm đoạt số tiền hơn 1,3 tỷ đồng từ hàng chục cá nhân đại diện cho hơn 50 doanh nghiệp trên địa bàn.
Theo đó, đối với các dự án xây dựng tại các xã trên địa bàn huyện Vĩnh Tường, mặc dù không nằm trong danh mục các dự án mà Thanh tra Bộ xây dựng thanh tra theo kế hoạch được giao, sau khi công bố quyết định thanh tra tại UBND huyện Vĩnh Tường (vào ngày 10/4/2019), đoàn thanh tra vẫn gửi thông báo xuống các xã yêu cầu cung cấp hồ sơ liên quan.
Muốn bỏ qua lỗi vi phạm, nhà thầu phải nộp tiền cho đoàn
Tại xã Tân Tiến, đoàn yêu cầu cung cấp hồ sơ của 4 công trình xây dựng do UBND xã trực tiếp là chủ đầu tư. Kim Anh là người trực tiếp kiểm tra hồ sơ, điều kiện năng lực của các nhà thầu tư vấn, thi công. Kim Anh giao cho các thành viên trong đoàn kiểm tra hồ sơ khối lượng, giá trị thanh quyết toán đối với từng công trình.
Ngày 15/5/2019 Kim Anh, Thùy Linh, Kim Liên về xã Tân Tiến kiểm tra một số hồ sơ, sổ sách liên quan, có đi ra hiện trường công trình Trường Tiểu học Tân Tiến giai đoạn 1 nhưng chỉ quan sát bằng mắt thường, không kiểm tra thực tế, kết thúc kiểm tra không lập biên bản làm việc.
Kim Anh là người trực tiếp kiểm tra hồ sơ điều kiện năng lực của các nhà thầu thực hiện các hợp đồng của 4 dự án công trình trên. Sau khi kiểm tra hồ sơ, Kim Anh lập dự thảo biên bản làm việc nêu ra nhiều lỗi vi phạm về điều kiện năng lực của các nhà thầu và xử lý vi phạm. Cuối bản dự thảo, đoàn yêu cầu xã phải giải trình (có thời hạn), nếu không có bản giải trình coi như đã đồng ý với nội dung bản dự thảo.
Bà Nguyễn Thị Kim Anh (44 tuổi, Phó trưởng phòng Phòng chống tham nhũng) được phân công làm trưởng đoàn thanh tra tại Vĩnh Phúc.
Nhận được bản dự thảo của đoàn thanh tra, ông Hanh - kế toán UBND xã Tân Tiến về báo cáo ông Bùi Đức Hùng - Chủ tịch UBND xã về nội dung dự thảo này. Sau đó, ông Hanh thông báo cho các nhà thầu đến UBND xã xem nội dung dự thảo, một số nhà thầu bận không đến được nên đã nhờ ông Hanh chụp ảnh gửi mẫu cho nhà thầu qua mạng Zalo.
Sau khi xem dự thảo biên bản, một số nhà thầu phản ứng, cho rằng các lỗi và kiến nghị nêu trong dự thảo là áp đặt, lỗi thiếu về thủ tục giấy tờ có thể bổ sung được, lỗi thiếu chứng chỉ năng lực hoạt động thì trên địa bàn tỉnh rất ít nhà thầu được cấp chứng chỉ này. Sau đó một số nhà thầu trực tiếp đến gặp Kim Anh để giải trình nhưng Kim Anh không làm việc với nhà thầu mà nói chỉ làm việc trực tiếp với chủ đầu tư để nghe giải trình.
Ngày 5/6/2019, đại diện xã Tân Tiến đến làm việc với đoàn theo lịch hẹn kèm theo bản giải trình. Tại tầng 3 trụ sở UBND huyện Vĩnh Tường (phòng làm việc được UBND huyện bố trí cho đoàn thanh tra trong thời gian thanh tra – PV), đại diện xã đưa cho Kim Anh báo cáo giải trình cùng hồ sơ bổ sung nhưng Kim Anh không xem mà để xuống bàn làm việc.
Kim Anh nói với ông Hanh: "Muốn đoàn thanh tra giảm nhẹ, bỏ qua lỗi vi phạm thì nhà thầu phải nộp tiền cho đoàn theo tỷ lệ 5% giá trị hợp đồng đối với nhà thầu tư vấn; 0,15% đối với nhà thầu thi công xây lắp" đồng thời Kim Anh thao tác trên máy tính xách tay, in ra một tờ giấy đọc cho đại diện của xã nghe tổng số tiền phải nộp.
"Tổng 4 công trình của UBND xã Tân Tiến giá trị hợp đồng tư vấn là 1,4 tỷ đồng x5%; tổng giá trị hợp đồng của các đơn vị thi công 4 công trình là 22,3 tỷ đồng x 0,15%. Ông Hanh hiểu đây là tổng số tiền Đoàn thanh tra yêu cầu doanh nghiệp phải nộp nên lấy giấy bút ghi lại" - bản kết luận điều tra nêu rõ.
Kim Anh nói: "Cứ như thế mà làm", sau đó yêu cầu đại diện xã nộp lại bản dự thảo biên bản làm việc.
Sau khi nghe ông Hanh báo cáo, ông Hùng - Chủ tịch UBND xã bức xúc nói: "Đoàn thanh tra Bộ Xây dựng như vậy không thể chấp nhận được, khác gì đe dọa ép buộc các nhà thầu nộp tiền".
Về phía các nhà thầu, mặc dù chủ đầu tư và các nhà thầu đều phản ứng bức xúc trước yêu cầu của Kim Anh, tuy nhiên, Kim Anh cho biết: "Đoàn không làm việc với các nhà thầu tư vấn, chỉ làm việc với chủ đầu tư, muốn giải trình thì về trụ sở Bộ Xây dựng giải trình, nếu không nộp tiền, Đoàn sẽ xử lý các nhà thầu và xử lý trách nhiệm của chủ đầu tư".
Do lo sợ bị xử lý nặng, đình chỉ hoạt động của doanh nghiệp, thu hồi toàn bộ tiền theo giá trị hợp đồng và phải về Thanh tra Bộ Xây dựng để giải trình, 4 nhà thầu nói trên đã chung tiền nhờ đại diện xã Tân Tiến để nộp cho Kim Anh tổng số tiền 68 triệu đồng. Sau khi nhận tiền từ xã Tân Tiến, Kim Anh nói với người đại diện xã Tân Tiến: "Tân Tiến các anh xong rồi, cứ về đi".
Ngay sau khi có thông tin báo chí phản ánh, Thủ tướng yêu cầu điều tra, làm rõ vụ việc.
Giảm bớt 5 triệu cho doanh nghiệp khó khăn
Với cách thức tương tự, Kim Anh đã chiếm đoạt 91,5 triệu đồng của 9 doanh nghiệp thông qua anh Đỗ Mạnh Cường (kế toán UBND thị trấn Thổ Tang); 35 triệu đồng của 3 doanh nghiệp xã Phú Thịnh; 19,5 triệu đồng của 4 doanh nghiệp trên địa bàn thị trấn Vĩnh Tường…
Tổng số tiền Kim Anh chiếm đoạt của 28 doanh nghiệp thông qua 9 kế toán xã, thị trấn là 343,8 triệu đồng.
Trong các doanh nghiệp (chủ yếu là nhà thầu thi công, nhà thầu tư vấn giám sát) Kim Anh đều không cho họ trực tiếp gặp để giải trình. Tất cả mọi việc đều được thông quan đại diện của UBND xã, thị trấn. Đây cũng đồng thời là chủ đầu tư các dự án trên địa bàn xã, không nằm trong danh mục các dự án thanh tra theo kế hoạch của Đoàn đã được Thanh tra Bộ Xây dựng phê duyệt.
Số tiền mà các bị hại phải nộp được Kim Anh đưa ra theo công thức: 5% giá trị hợp đồng đối với nhà thầu tư vấn; 0,15% đối với nhà thầu thi công xây lắp.
Căn cứ trên tổng giá trị hợp đồng của dự án, các nhà thầu tự nhân lên để ra số tiền phải nộp. Mỗi một đơn vị, doanh nghiệp sẽ để tiền vào phong bì ghi tên đơn vị của mình, nhờ kế toán xã đến để giao nộp cho Kim Anh tại phòng làm việc (tầng 3, trụ sở UBND huyện Vĩnh Tường).
Mỗi xã, đoàn thanh tra do Kim Anh làm trưởng đoàn đã thu lợi bất chính vài chục cho đến hàng trăm triệu đồng.
Tuy nhiên, trong số các xã phải nộp tiền cho Kim Anh, tại xã Vĩnh Ninh, hai doanh nghiệp cùng "gộp" để nộp cho đoàn số tiền 3,1 triệu đồng thông qua chị Lê Thị Hồng Lý (kế toán xã Vĩnh Ninh).
Tại xã Vĩnh Ninh, đoàn yêu cầu thanh tra 3 dự án, gồm: công trình hạ tầng khu đất dịch vụ, đất đấu giá tại thôn Kim Xa, tổng mức đầu tư hơn 2 tỷ đồng; công trình sân vận động xã tổng mức đầu tư hơn 6,4 tỷ đồng; hạ tầng khu đất giãn dân hơn 2,4 tỷ đồng.
Với công thức mà Kim Anh đặt ra, 2 doanh nghiệp thi công 3 công trình nói trên đã chung nhau số tiền 3,1 triệu đồng thông qua chị Lý, kế toán xã để giao nộp cho Kim Anh.
Số tiền này, Kim Anh chia cho Nguyễn Thị Thùy Linh (thành viên đoàn thanh tra) 1 triệu đồng, còn lại cho vào ngăn kéo bàn làm việc.
Ngoài chiếm đoạt 343,8 triệu đồng của các doanh nghiệp tại 9 xã, thị trấn, Kim Anh trực tiếp chiếm đoạt số tiền 610,7 triệu đồng của 19 doanh nghiệp. Nhiều doanh nghiệp trình bày với Kim Anh về việc công ty khó khăn, xin giảm số tiền phải nộp, Kim Anh giảm cho vài triệu. Ví dụ như trường hợp của Công ty An Thịnh, Phú Minh thực hiện công trình sân vận động xã Lý Nhân với tổng mức đầu tư hơn 2,4 tỷ đồng.
Đối với các doanh nghiệp, Kim Anh yêu cầu nộp 5% nhân với tổng giá trị công trình thi công. Khi công ty An Thịnh trình bày khó khăn, Kim Anh giảm 5 triệu, từ 70 triệu xuống còn 65 triệu để đoàn "giảm bớt, bỏ qua sai phạm".
Tiền chiếm đoạt được gửi tiết kiệm ngân hàng
Tổng số tiền thu lợi bất chính của nhóm người trên là hơn 2 tỷ đồng. Do bức xúc trước việc làm của các đối tượng, nhiều chủ DN, kế toán UBND xã, cá nhân làm đơn tố cáo hành vi sai phạm của các đối tượng trong đoàn thanh tra, cung cấp thông tin cho cơ quan công an để bắt giữ, xử lý.
Thời điểm bị bắt quả tang nhận tiền (15h20 ngày 12/6/2019) tại phòng làm việc, tổ công tác CA tỉnh Vĩnh Phúc bắt quả tang Kim Anh nhận 68 triệu đồng của kế toán xã Tân Tiến; bị bắt quả tang nhận 91,5 triệu đồng của kế toán thị trấn Thổ Tang.
Khám xét khẩn cấp nơi làm việc của Kim Anh, Hải Anh (tại UBND huyện Vĩnh Tường); tạm giữ đồ vật của Thuỳ Linh, CQĐT phát hiện, thu giữ thêm số tiền 484 triệu đồng. Số tiền trên gồm 100 triệu đồng để trong túi xách cá nhân của Hải Anh; 49,2 triệu để trong túi xách cá nhân của Thuỳ Linh; 335 triệu để trong tủ gỗ phòng làm việc do Kim Anh quản lý, sử dụng.
Tổng số tiền cơ quan điều tra thu giữ khi bắt quả tang và khám xét là hơn 733 triệu đồng.
Khám xét khẩn cấp chỗ ở, nơi làm việc của Kim Anh, Hải Anh, Thùy Linh tại trụ sở Thanh tra Bộ Xây dựng và xác minh tài khoản ngân hàng của các đối tượng, cơ quan điều tra phát hiện, đề nghị phong tỏa tài khoản với số tiền hơn 1,2 tỷ đồng; 310 triệu đồng của Kim Anh giao Kim Liên gửi tại một ngân hàng, ngày 19/6/2019, Kim Liên đã rút ra để tẩu tán.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online!