Đây là bước đi bất ngờ vì trước đó Trung Quốc đã thể hiện sự ủng hộ với Mỹ trong lệnh trừng phạt mới với Triều Tiên.
Tờ Thời báo Tài chính (Financial Times) trích lời ông Trump rằng, đây mới chỉ là sự khởi đầu, ngầm ý sẽ còn có nhiều hành động tiếp theo từ phía Mỹ đối với vấn đề thương mại với Trung Quốc. Ông Trump cũng không quên nhấn mạnh rằng, đây là điều ông đã hứa khi là ứng cử viên và giờ ông làm khi trở thành tổng thống.
Ông Trump đã dùng công cụ pháp lý để điều tra Trung Quốc về bán phá giá thép và các vấn đề thương mại khác, nhưng sắc lệnh lần này là nhắm vào công nghệ. Trang Tài chính CNN cho biết, theo luật của Trung Quốc, các công ty nước ngoài thuộc các ngành như năng lượng và ô tô muốn vào Trung Quốc phải mở liên doanh với doanh nghiệp nước này. Theo đó, họ phải chuyển giao hoặc chia sẻ công nghệ với công ty Trung Quốc. Theo đánh giá của Ủy ban về chống ăn cắp sở hữu trí tuệ Mỹ, chính điều này đã làm cho kinh tế Mỹ thất thoát 600 tỷ USD mỗi năm.
Tờ Thời báo New York nhận xét, đây có thể là lúc Trung Quốc phải ngồi lại thảo luận về một số vấn đề vốn được Mỹ đề xuất rất nhiều lần nhưng bị khước từ. Dưới đời các tổng thống trước, Trung Quốc thường bỏ qua những đe dọa từ phía Mỹ về sở hữu trí tuệ, vì cho rằng nước này không hề vi phạm.
Sắc lệnh mới đã bị trì hoãn 1 tuần, do tuần trước Mỹ cần Trung Quốc ủng hộ cho lệnh trừng phạt mới đối với Triều Tiên tại Liên Hợp Quốc. Trích lời của một quan chức Nhà Trắng, tờ Bưu Điện Washington kể lại, ông Trump trước đó đã gọi điện cho ông Tập Cận Bình để cảm ơn về sự ủng hộ này, nhưng cũng nói rằng chính quyền của ông sẽ điều tra một số vấn đề thương mại với Trung Quốc.
Sau khi sắc lệnh được ký, cả Mỹ và Trung Quốc đều cho biết việc điều tra thương mại không liên quan tới chuyện Triều Tiên. Nhưng trang Nước Mỹ ngày nay bình luận, điều này lại trái ngược với những gì mà ông Trump từng nói. Tờ báo trích lời ông: "Chúng ta để mất trăm tỷ USD mỗi năm khi giao thương với Trung Quốc. Họ biết tôi đang cảm thấy thế nào. Sẽ không thể thế này tiếp được. Nhưng nếu Trung Quốc giúp ta. Tôi sẽ có thái độ khác về thương mại. Sẽ rất khác".
Theo giới phân tích, lời lẽ trong sắc lệnh lần này lại dịu hơn so với các sắc lệnh trước. Hơn nữa, đây là cuộc điều tra đơn phương từ Mỹ chứ không mang ra Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO). Điều này cho thấy, ngoài thương mại, rất có thể Triều Tiên đang là vấn đề được ưu tiên đối với chính quyền của ông Donald Trump, mà trong vấn đề này, Trung Quốc đóng vai trò trung gian quan trọng.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online!