Thủ tướng cho biết, nhìn vào bản đồ Tổ quốc, miền Trung như xương sống của đất nước và cũng có hình ảnh ví von miền Trung như chiếc đòn gánh nên "hai đầu quá nặng mà đòn gánh yếu thì sẽ gãy". "Chúng ta bàn phát triển miền Trung không phải việc riêng của 14 tỉnh", Thủ tướng nêu rõ. Sự hiện diện đông đủ của không chỉ đại diện các tỉnh miền Trung, mà cả lãnh đạo các cơ quan của Chính phủ, Quốc hội thể hiện sự quan tâm đến tầm quan trọng của sự phát triển miền Trung đối với đất nước.
Thủ tướng mong muốn các bộ, ngành, địa phương thẳng thắn chỉ ra các nút thắt để tìm ra giải phát sát thực, hiệu quả hơn, nhất là chính sách, quan điểm phát triển để tháo gỡ; kỳ vọng Hội nghị lần này đưa ra được những phân tích, giải pháp, ý tưởng và đề xuất cụ thể để ban hành một chỉ thị của Thủ tướng thúc đẩy ngay sau hội nghị, đặc biệt là những giải pháp cho năm 2020 và kế hoạch 5 năm tới.
Thủ tướng nhấn mạnh, 5 năm tới là một "trận đánh lớn" đối với 14 tỉnh, thành miền Trung. Nếu được chuẩn bị tốt thì sẽ thắng, nếu không thì sẽ thua. Thủ tướng nhấn mạnh, người miền Trung dù đi đâu, làm gì vẫn vẹn nguyên cốt cách, tố chất và tính cách là bộc trực, cần cù, chăm chỉ và quyết liệt. Đây là tài sản rất quan trọng đối với các tỉnh miền Trung. Chính phủ cần lắng nghe những giải pháp, ý tưởng và đề xuất cụ thể để đưa Chỉ thị của Thủ tướng Chính phủ nhằm thúc đẩy sự phát triển của Vùng này, đặc biệt là những giải pháp cho năm 2020 và kế hoạch 5 năm tới để vùng này tránh được mâu thuẫn trong ưu tiên phát triển kinh tế, cũng như để "hai chân không dẫm vào nhau", có được bước đi nhanh mà không vấp ngã.
Tại hội nghị, lãnh đạo của nhiều địa phương và các bộ cũng chỉ ra 4 lĩnh vực mà 14 tỉnh, thành trong Vùng cần nhất lúc này đó là thể chế phân cấp quản lý kinh tế, thể chế liên kết và quản lý vùng, phát triển nguồn nhân lực và logistic.
Phát triển miền Trung - Bây giờ hoặc không bao giờ
Phát biểu kết luận hội nghị phát triển kinh tế các tỉnh miền Trung vào đầu giờ chiều nay, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã khẳng định, sau nhiều năm phát triển vừa qua, bây giờ hoặc không bao giờ, 14 tỉnh duyên hải miền Trung từ Thanh Hóa đến Bình Thuận cần những bước phát triển đột phá để chia sẻ thịnh vượng và có đóng góp xứng đáng vào phát triển đất nước.
Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh, dù một số tỉnh thành trong vùng như Đà Nẵng, Quảng Nam và gần đây là Thanh Hóa và Bình Định đã có bước phát triển khá, tuy nhiên, trong cả 14, tỉnh, thành duyên hải miền Trung, động lực tăng trưởng trong đó vai trò của công nghiệp còn yếu và thiếu bền vững. Một số tỉnh, thành vẫn chưa có động lực quan trọng nào. Một số tỉnh chưa rõ đường hướng ưu tiên trong chiến lược phát triển công nghiệp hay du lịch. Dù có rừng vàng biển bạc nhưng nhiều địa phương vẫn chưa định nghĩa được ngành kinh tế biển dựa trên lợi thế so sánh của địa phương mình. Còn nguồn nhân lực qua đào tạo mới chỉ được 23%. Quan trọng nhất là còn thiếu vắng thể chế phân cấp quản lý kinh tế và liên kết vùng.
Thủ tướng cho rằng, mỗi một địa phương miền Trung như một "đốt sống" kinh tế nhưng lại rất rời rạc, lỏng lẻo tựa như đang mắc căn bệnh "thoát vị đĩa đệm". Tình trạng phân mảnh về thể chế chính sách, cạnh tranh giành nguồn lực thay cho hợp tác và chia sẻ lợi ích đang làm cho nguồn lực ở khúc ruột miền Trung bị khan hiếm, lãng phí và không hiệu quả.
Thủ tướng đề nghị các địa phương miền Trung cần định hướng phát triển bám sát năm trụ cột kinh tế: ngư nghiệp, du lịch, đặc biệt là du lịch biển, đảo; phát triển cảng biển, dịch vụ logistics, chế tạo, chế biến gắn với lợi thế cảng biển; phát triển năng lượng tái tạo và nghiên cứu các dạng năng lượng khác.
Dẫn chứng về sự phát triển nhanh chóng của tỉnh Bình Định trong mấy năm gần đây, điển hình như khu vực tổ chức hội nghị từng là những bãi sình lầy, cây cối thưa thớt, giờ đây, sau 3-4 năm, nơi này thành khu đô thị du lịch, khách sạn hạng sang. Thủ tướng cho rằng, phải chăng sự thay đổi này là gợi mở cho việc phát huy thế mạnh của các tỉnh miền Trung, đồng thời nhấn mạnh, đứng trước vận hội mới của đất nước trong 10-15 năm tới, 14 tỉnh, thành miền Trung cần thể hiện khát vọng, vươn lên mạnh mẽ. Trong đó, các tỉnh, thành cần chủ động phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành, thực hiện tốt các hoạt động điều phối và liên kết, kể cả việc liên kết lẫn nhau và liên kết với các tỉnh Tây Nguyên vì đây là yếu tố sống còn. Thủ tướng yêu cầu miền Trung phải bàn tiến chứ không bàn lùi. Còn đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng phải đảm bảo tính hiệu quả kinh tế, khả năng lan tỏa.
Giao nhiệm vụ cho một loạt các bộ, ngành để hoạch định chính sách cho các tỉnh miền Trung phát triển, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc khẳng định Chính phủ và Thủ tướng luôn coi trọng sự phát triển kinh tế - xã hội miền Trung, luôn đặt ở vị trí ưu tiên trong sổ tay chương trình nghị sự của mình, để khi lật ra là nhớ và hành động. Vì thế, Thủ tướng mong muốn các bộ trưởng, các thủ lĩnh ngành, các lãnh đạo địa phương, tùy theo vị trí và trách nhiệm của mình cũng phải đặt sự ưu tiên phát triển vùng lên trang đầu trong chương trình nghị sự.
Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cho biết, từ những giải pháp, ý tưởng và đề xuất cụ thể, qua hội nghị này Thủ tướng sẽ ban hành một Chỉ thị hoặc Chính phủ sẽ ban hành một Nghị quyết nhằm thúc đẩy sự phát triển của Vùng này, đặc biệt là những giải pháp cho năm 2020 và phương hướng phát triển của Vùng trong 5 năm tới.
Trước sự chứng kiến của Thủ tướng, lãnh đạo tỉnh Bình Định trao quyết định chấp thuận chủ trương đầu tư, giấy chứng nhận đăng ký đầu tư cho 15 dự án. Thủ tướng cũng trao tặng tượng trưng 10.000 lá cờ Tổ quốc và dụng cụ sơ cấp cứu cho 20 ngư dân tiêu biểu của Bình Định trong chương trình "Một triệu lá cờ Tổ quốc cùng ngư dân bám biển" do báo Người Lao động tổ chức.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online!