Theo một bảng thống kê giá của một số sản phẩm sữa bột nhập khẩu do Tổng cục Hải quan cung cấp, mức giá nhập khẩu, từ 4-5 USD/ hộp (khoảng 80.00- 100.000đồng), còn giá bán lẻ trên thị trường từ 400.000-900.000 đồng, gấp 5-9 lần giá nhập khẩu.
Các hãng sữa ngoại đang chi cho những khoản gì để từ khâu nhập khẩu đến tay người tiêu dùng, giá sữa đã tăng gấp 5-9 lần?
‘ Ảnh: VTV News
Những cổng trường mẫu giáo được sơn phủ đầy logo của các hãng sữa ngoại. Sữa ngoại xếp thứ hai về tổng chi phí quảng cáo, chỉ sau ngành hóa mỹ phẩm và chiếm phần lớn diện tích trên các quầy hàng. Đó là chưa kể đến các khoản hoa hồng khổng lồ cho những người khuyến nghị chọn sữa.
Bà Bùi Thị Hương, Giám đốc Đối ngoại Vinamilk cho biết: “Tôi cho rằng, có thể các hãng sữa ngoại đổ nhiều tiền vào tiếp thị, hoa hồng cho những người trực tiếp khuyến nghị dùng sữa. Nếu các công ty của Việt Nam cũng làm theo thì giá sữa chắc chắn sẽ không thể ở mức như hiện nay”.
Theo quy định hiện nay, doanh nghiệp chỉ có thể dành khoản chi phí cho quảng cáo, tiếp thụ tối đa 10% tổng chi phí được khấu trừ. Nhưng trên thực tế, không ít các hãng sữa ngoại thậm chí đã chi cho quảng cáo gấp đến 4 lần mức cho phép.
Ông Nguyễn Tiến Thỏa, Tổng thư kí hội thẩm định giá Việt Nam cho biết: “Qua cuộc thanh kiểm tra, đáng chú ý là chi phí quảng cáo của doanh nghiệp vượt mức 10%, cá biệt lên đến 40%”.
Hàng trăm, hàng nghìn tỷ đồng được các hãng sữa ngoại đổ vào quảng cáo, tiếp thị. Điều này lý giải vì sao các thương hiệu sữa ngoại ăn sâu vào tâm trí người tiêu dùng.
Một người mua sữa chia sẻ: "Bệnh viện chỉ bán sữa ngoại, em cho con ăn quen nên giờ không đổi sữa được nữa".
Đồng quan điểm, một người tiêu dùng khác nói: "Thực ra, giá sữa ngoại cao quá, nhưng muốn cho con ăn sữa ngoại không làm thế nào được".
Các chuyên gia nhận định các hãng sữa ngoại đang lợi dụng tâm lý sính ngoại của người tiêu dùng để áp đặt các mức giá bán cao bất hợp lý.
“Các bà mẹ Việt Nam ưa chuộng sữa ngoại, thông qua quảng cáo cứ lặp đi lặp lại tạo tâm lý đám đông khiến các hãng sữa ngoại lợi dụng vị thế cạnh tranh độc quyền để áp đặt giá cả” - Ông Nguyễn Tiến Thỏa, Tổng Thư kí hội thẩm định giá Việt Nam nhận định.
Ông Mai Thanh Tòng, Phó chủ tịch Hội Kế toán TP.HCM cho rằng: “Các chi phí dùng một cách vô tội vạ cho quảng cáo và cuối cùng người tiêu dùng phải gánh chịu”.
Cục trưởng Cục Quản lý giá, Bộ Tài chính cho biết, hiện Bộ chưa vào cuộc thanh tra về giá sữa do các sản phẩm này hiện không thuộc diện kiểm soát giá của Cục.
Trong văn bản của các hãng sữa ngoại gửi Cục Quản lý giá, không có sản phẩm nào là sữa mà đa phần là thực phẩm bổ sung, sản phẩm dinh dưỡng. Chỉ với một động tác thay tên đổi họ đơn giản, những sản phẩm mà mọi người đều biết đến là “sữa cho trẻ em dưới 6 tuổi” đã nghiễm nhiên ra khỏi danh sách bình ổn giá.
Ông Nguyễn Anh Tuấn, Cục trưởng Cục Quản lý giá, Bộ Tài chính cho biết: "Nếu sắp xếp quy chuẩn về chất lượng và tên gọi thay đổi sẽ rất khó cho cơ quan quản lý giá thực hiện việc bình ổn giá đối với những sản phẩm trước đây là sữa và nay thành sản phẩm dĩnh dưỡng".
Cục Quản lý giá cho biết, Cục đang làm việc với Cục Vệ sinh an toàn thực phẩm, Bộ Y tế để kiến nghị đưa các mặt hàng như thực phẩm bổ sung, sản phẩm dinh dưỡng vào danh mục hàng bình ổn giá.
Không biết bao giờ kiến nghị này sẽ được trình lên và phê duyệt, chỉ biết trong nửa năm nằm ngoài sự quản lý giá của Bộ Tài chính, các hãng sữa ngoại đã kịp tăng giá tới 5 lần, với mức tăng lên đến 20%. Còn các bà mẹ vẫn tiếp tục phải xén chỗ này, cắt chỗ kia trong chi tiêu gia đình để mua sữa cho con, những tưởng giá đắt đồng nghĩa với chất lượng cao, ngờ đâu mình đang phải oằn lưng chi trả cho vô số khoảng hoa hồng, tiếp thị bất hợp lý.