Theo quy định về quản lý thu thuế đối với dịch vụ cho thuê nhà, hiện mức chịu thuế của loại hình này đang được áp dụng thu 10%/doanh thu từ 100 triệu đồng/năm trở lên.
Bình quân, nếu chủ nhà cho thuê tối thiểu trên 8,3 triệu đồng họ đã phải có nghĩa vụ đóng thuế. Mức đóng thuế đồng loạt 10% (trong đó 5% thuế VAT, 5% thuế thu nhập cá nhân) không căn cứ vào doanh thu cao hơn, điều kiện bắt buộc là từ 100 triệu đồng/năm trở lên, người cho thuê phải có nghĩa vụ đóng thuế.
Hiện, đối tượng chịu tác động trực tiếp của chính sách thuế này là người có nhà phố kinh doanh, nhà biệt thự, chung cư cao cấp cho thuê.
Nhiều nhà cho thuê tại quận nội thành có giá hàng trăm triệu đồng/tháng, sẽ phải nộp thuế hàng chục đến hàng trăm triệu đồng/năm (Ảnh chụp màn hình)
Ở một số khu phố chính nằm trong phố cổ Hà Nội, giá thuê nhà kinh doanh mặt phố khá đắt đỏ, giá thuê dao động từ 500.000 đồng đến 1,2 triệu đồng/m2; những khu phố trung tâm quận Hoàn Kiếm, đường lớn, diện tích lớn, giá thuê theo m2 có thể từ 1 - 3 triệu đồng/m2.
Tại phố Phan Châu Trinh, nhà diện tích 150 m2, có giá rao thuê hơn 440 triệu đồng. Theo tìm hiểu, mức giá cho thuê thực tế của khu phố này là từ 2,5 triệu đồng/m2, có thời điểm lên đến 4 triệu đồng/m2, dịch COVID-19 có ảnh hưởng nhưng vẫn không giảm chi phí cho thuê mặt bằng tại khu phố này.
Thực tế, tại một số con phố cổ của Hà Nội, giá thuê nhà phố (chủ yếu tầng 1 đến tầng 3) dao động từ 40 - 120 triệu đồng khá nhiều. Giá nhà cho thuê ở các quận khác như Thanh Xuân, Cầu Giấy, Hai Bà Trưng có giá thuê kinh doanh, nhà ở rẻ hơn so với các khu vực phố cổ.
Đại diện Tổng cục Thuế cho biết, với các hình thức cho thuê nhà kinh doanh, việc nộp thuế là bắt buộc và cơ quan thuế địa phương khuyến khích doanh nghiệp, người dân ký hợp đồng ba bên với ngân hàng, cơ quan thuế để tránh các xung đột về thuế.
Tại khu vực phố cổ, hình thức cho thuê nhà ở rất ít, thậm chí không có do chi phí thuê đắt đỏ. Hoạt động đánh thuế cho thuê nhà ở chủ yếu diễn ra ở các quận khác như Tây Hồ, Cầu Giấy, Thanh Xuân, Hai Bà Trưng, Hoàng Mai...
Hiện, chi phí thuê các căn biệt thự tại Hà Nội dao động từ 15 - 40 triệu đồng/căn, các loại nhà mặt phố, nhà ở trong ngõ, hẻm, chung cư đều có mức giá từ 4 - 15 triệu đồng/căn, nhà.
Theo PGS. TS. Đinh Trọng Thịnh - nguyên giảng viên Học viện Tài chính, với đô thị lớn như Hà Nội, TP Hồ Chí Minh, việc áp dụng chặt chẽ thuế cho thuê nhà sẽ giúp ngân sách tăng thu thêm khá lớn trong bối cảnh các sắc thuế nội địa cần tăng cường để quản lý.
Tuy nhiên, việc áp dụng thuế cho thuê nhà ở mức như nào để vừa hiệu quả quản lý thuế, vừa không khiến tăng giá thuê nhà, tránh chiêu né, lách thuế.
Hiện, những tòa nhà cho thuê kinh doanh, người thuê có yếu tố nước ngoài, hợp đồng đều có sự tham gia của các cơ quan thứ 3. Tuy nhiên, với hợp đồng dân sự giữa người Việt với người Việt, nhiều chủ nhà và khách đang tìm mọi cách né, trốn nghĩa vụ thuế. (Ảnh minh họa)
Hiện nay, hợp đồng cho thuê nhà giữa cá nhân với doanh nghiệp cho thuê nhà diện kinh doanh, cho thuê nhà có yếu tố nước ngoài thường hợp đồng ba bên hoặc nhiều bên vì liên quan đến quy định phòng chống cháy nổ, điều kiện kinh doanh... Giá thuê thường công khai và các thông tin đều được rà soát.
Tuy nhiên, với hình thức thuê nhà ở cá nhân giữa người Việt với người Việt thường chỉ có hợp đồng hai bên và giá tiền thuê nhà bị hai bên khai thấp để né thuế, điều này đã khiến ngân sách Nhà nước thất thu.
Theo một số chuyên gia về thuế, cơ quan thuế cần làm rõ giá cho thuê bình quân và giá thấp hơn giá bình quân, để làm rõ hành vi trốn thuế, né thuế. Bên cạnh đó, hiện chi phí thuế 5% thuế VAT và 5% thuế thu nhập cá nhân của người cho thuê nhà bị cho là cao hơn nhiều so với các loại hình đầu tư kinh doanh khác như massage, karaoke... phải chịu (chỉ 2 - 5%).
"Người cho thuê nhà cũng phải bỏ ra chi phí xây dựng, đầu tư, mua sắm và gánh chịu các chi phí liên quan. Chính vì vậy, doanh thu tính thuế cần nâng cao để khuyến khích người dân tự động nộp thuế, đặc biệt tránh hành vi né, lách thuế" - PGS. TS. Đinh Trọng Thịnh cho hay.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!