Khó kiểm soát trái cây nhập từ Trung Quốc

Thời gian gần đây, người tiêu dùng rất băn khoăn trước thông tin dư lượng chất bảo vệ thực vật vượt quá quy định cho phép trong trái cây nhập khẩu. Tỉnh biên giới phía bắc Lạng Sơn với cửa khẩu Tân Thanh là nơi xuất nhập khẩu tới 90% mặt hàng trái cây và nông sản với thuế suất chỉ 0%. Để thông quan được một lô hàng trái cây hay nông sản nhập khẩu vào nội địa, lực lượng chức năng tại các cửa khẩu Lạng Sơn đều phải phối hợp chặt chẽ và tuân thủ nghiêm ngặt trong một quy trình khép kín.

Đã có nhiều thông tin cho rằng, thời gian qua mỗi ngày có gần nghìn tấn hoa quả tươi nhập khẩu qua đường tiểu ngạch, các đường mòn lối mở tại địa bàn tỉnh Lạng Sơn nên chất lượng hoa quả nhập khẩu vào nội địa khó được kiểm soát chặt chẽ, đã gây hoang mang cho người tiêu dùng và ảnh hưởng trực tiếp đến các doanh nghiệp làm ăn chân chính.

Theo bà Nguyễn Thị Hà, Chi cục trưởng Chi cục kiểm dịch thực vật vùng VII: “Từ năm 2008 đến nay, việc áp dụng mức thuế suất 0% với các mặt hàng nông sản chưa chế biến, trong đó có trái cây tươi theo Hiệp định khung về hợp tác kinh tế toàn diện ASEAN - Trung Quốc đã được ký kết. Có thể khẳng định, không có lý gì để các doanh nghiệp, các chủ hàng nhập khẩu trái cây từ Trung Quốc vào Việt Nam phải đi đường vòng để mất thêm chi phí. Trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn, Tân Thanh là cửa khẩu được các doanh nghiệp và chủ hàng trong và ngoài nước lựa chọn để xuất nhập khẩu trái cây và hàng nông sản nhiều nhất, vì vậy có đến trên 90% lượng hàng trái cây và hàng nông sản được xuất nhập khẩu qua cửa khẩu này”.

Tính từ đầu năm đến nay, các doanh nghiệp, chủ hàng của Việt Nam đã xuất sang Trung Quốc qua cửa khẩu Tân Thanh trên 500.000 tấn trái cây với chủ yếu là các loại thanh long, chuối, chôm chôm, dưa hấu và trên 150.000 tấn nông sản với tổng trị giá kim ngạch xuất khẩu đạt gần 123 triệu USD. Cũng qua cửa khẩu Tân Thanh, tính từ thời điểm đầu năm đến ngày 9/10, số trái cây, nông sản nhập khẩu vào Việt Nam là gần 170.500 tấn với trị giá kim ngạch nhập khẩu gần 11 triệu USD, trong đó riêng mặt hàng trái cây nhập khẩu từ 200-300 tấn mỗi ngày chủ yếu 5 loại quả chính gồm: Táo, lê, cam, quýt, dưa vàng. Tuy nhiên con số này so với cùng kỳ năm ngoái đã giảm đến gần 50% .

Hiện lực lượng Hải quan tỉnh Lạng Sơn đang có trong tay các bộ Tes nhanh dư lượng thuốc bảo vệ thực vật trên hoa quả nhập khẩu. Và như vậy về mặt lý thuyết, chỉ những lô hàng có dư lượng thuốc bảo vệ thực vật bằng hoặc dưới mức quy định mới được thông quan. Tuy nhiên, sẽ phát sinh hai câu hỏi: Một là, vì sao lượng hoa quả nhập khẩu qua Lạng Sơn thời gian qua đã giảm đi một nửa. Hai là, liệu Hải quan Lạng Sơn có đủ thời gian, lực lượng và một quy trình hoàn hảo để tiến hành xét nghiệm nhanh khoảng 300 tấn hoa quả mỗi ngày?