Định hướng phát triển ngành sầu riêng bền vững
Đây chính là thời điểm mà nhiều nhà vườn trồng sầu riêng ở Tây Nguyên mong đợi nhất trong năm, từ tháng 5 đến tháng 7 là vụ thu hoạch chính của nhiều loại sầu riêng tại đây. Với giá bán tại vườn giao động từ 70.000 đồng đến trên 80.000 đồng/kg, bà con tại nhiều nơi tại tỉnh Đắk Nông đang thu tiền tỷ từ tiền bán sầu riêng.
Ông Nguyễn Văn Cư - Huyện Đắk R'lấp, Đắk Nông cho biết: "Bao nhiêu tháng mong đợi, chăm sóc cực khổ đến ngày thu hoạch rất vui".
Ông Nguyễn Nhật Trường - Huyện Đắk R'lấp, Đắk Nông tâm sự: "Cao giá hơn năm ngoái, năm ngoái bán được hơn 60.000 đồng, năm nay được 70.000 đồng/kg một, sản lượng năm nay ngoài 100 tấn, khoảng 7 tỷ đồng"
Nụ cười của những người nông dân là nụ cười của người nông dân được mùa, được cả giá. Niềm vui mang vị ngọt ngào của những trái sầu riêng. Vì doanh thu 1 ha có thời điểm lên tới cả tỷ đồng.
Năm 2024, diện tích trồng sầu riêng cả nước khoảng 150.000 ha, sản lượng dự kiến sẽ đạt 1,5 triệu tấn tăng 25% so với năm ngoái. Tuy nhiên làm sao để phát triển ngành hàng sầu riêng một cách bền vững, tỷ lệ thuận với tốc độ tăng trưởng sản lượng, đây là một bài toán khó đặt ra cho toàn ngành.
Một loạt các giải pháp đã được các cơ quan chức năng đặt ra như cần sớm tái cơ cấu ngành hàng này theo hướng chuỗi giá trị và đa dạng kênh tiêu thụ để xuất khẩu bền vững hơn. Và để thực hiện các giải pháp trên, hiện tại nhiều địa phương cũng định hướng phát triển sầu riêng theo hướng bền vững, tăng cường tuyên truyền, khuyến cáo sử dụng thuốc bảo vệ thực vật đảm bảo nguyên tắc 4 đúng (đúng thuốc, đúng lúc, đúng liều lượng-nồng độ và đúng cách) và chỉ thu hoạch sầu riêng khi đảm bảo độ chín; kiểm soát dư lượng thuốc bảo vệ thực vật và một số kim loại nặng.
Ông Ngô Xuân Đông - Phó Giám đốc Sở NN-PTNT Đắk Nông cho biết: "Thị trường đang mở cửa đối với các sản phẩm về nông nghiệp, đặc biệt là những sản phẩm nông nghiệp có chất lượng cao. Định hướng phát triển của nền nông nghiệp tỉnh Đắk Nông cũng đang cùng xu thế đó, phát triển theo hướng bền vững, tức là canh tác đảm bảo an toàn, an toàn từ người sản xuất đến người tiêu dùng, đáp ứng tiêu chuẩn cho các thị trường để phục vụ xuất khẩu".
Bà con tại nhiều nơi tại tỉnh Đắk Nông đang thu tiền tỷ từ tiền bán sầu riêng
Phát triển mô hình sầu riêng bền vững bằng hợp tác công tư
Ngoài việc định hướng phát triển từ diện tích tới quản lý chất lượng vùng trồng sầu riêng, các cơ quan nhà nước cũng đứng ra thúc đẩy hợp tác công tư, phối hợp các doanh nghiệp tổ chức để thí điểm mô hình trồng sầu riêng bền vững.
Thăm vườn hàng ngày, phát hiện dấu hiệu bệnh là gửi ngay cho kỹ thuật dự án. Trực tiếp trao đổi hàng tuần, hàng tháng với cán bộ dự án ngay tại vườn. Phun thuốc, bón phân, thậm chí tưới nước cũng đúng đúng chỉ dẫn, cả năm vừa qua, anh Cường đã quen với việc chăm sóc 3 ha sầu riêng theo cách trên.
Anh Phan Viết Cường - Huyện Đắk R'lấp, Đắk Nông chia sẻ: "Để làm được trái sầu riêng và tròn vừa hộc này, màu da không bị tì vết, đạt được tiêu chí xuất khẩu ra được thành quả như ngày hôm nay cực kỳ khó"
Từ ngày tham gia mô hình trồng sầu riêng bền vững do trung tâm Khuyến nông tỉnh Đắk Nông kết hợp với công ty Bayer Việt Nam, những người nông dân như anh Cường không còn sử dụng thuốc bảo vệ thực vật một cách bừa bãi, vừa giảm chi phí, vừa có những trái sầu riêng đảm bảo an toàn thực phẩm. Sản lượng tăng tới 20%, và lợi nhuận cũng tăng lên 15% so với trước đây.
Ông Nguyễn Nhật Trường - Huyện Đắk R'lấp, Đắk Nông nhận định: "Mùa vụ 2022-2023, trái sầu riêng cắt xuống bị thối trái, bị sâu, tỉ lệ rất nhiều. năm nay, tôi theo chương trình này, đợt vừa rồi cắt 15 tấn nhưng tỉ lệ thối trái với sâu bệnh trên trái tỉ lệ rất thấp, chưa đến 1%".
Với mô hình trồng sầu riêng bền vững, tỉ lệ đạt loại A có thể đạt từ 70% đến 80%. Có nghĩa là cứ 10 trái sều riêng có 7 đến 8 trái đạt loại tiêu chuẩn loại A – loại có thể xuất khẩu và giá trị cao nhất. Chính vì vậy, theo những chủ vườn, trong thời gian sắp tới, họ sẽ nhân rộng hơn nữa những mô hình trồng sầu riêng bền vững.
Ngoài những lợi ích về mặt kinh tế, có hàng trăm bà con nông dân ở đây được tập huấn Cách sử dụng thuốc bảo vệ thực vật an toàn có trách nhiệm, tránh tác động xấu tới môi trường.
Ông Nguyễn Văn Chương – Giám đốc Trung tâm Khuyến nông, giống cây nông lâm nghiệp tỉnh Đắk Nông nêu ý kiến: "Cụ thể chúng tôi sẽ sơ bộ hoàn thành quy trình kỹ thuật, các giải pháp hiệu quả để triển khai thực hiện trên một số huyện khác, thông qua các chương trình tập huấn kỹ thuật trực tiếp cho bà con nông dân hoặc xây dựng các mô hình.
Ông Kg Krishnamurthy - Giám đốc Nhánh Khoa học Cây trồng, Công ty Bayer Việt Nam nêu ý kiến: "Diện tích canh tác sầu riêng đang mở rộng, vấn đề làm sao để bà con tiếp nhận kỹ thuật canh tác phù hợp với từng địa phương và bền vững. Nên chúng tôi cần hợp tác chặt chẽ với các cơ quan ban ngành để làm sao càng nhiều bà con được tham gia vào chương trình và ngày càng hiệu quả".
Trong thời gian tới, những người thực hiện dự án kỳ vọng sẽ tiếp tục mở rộng thêm tại nhiều địa phương với mô hình như đang thực hiện tại Đắk Nông, bằng hình thức hợp tác công tư.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!