Ngành công nghiệp ô tô toàn cầu đang trải qua một sự thay đổi cơ cấu mang tính lịch sử cả về công nghệ và những người tham gia, trong đó các nhà sản xuất xe điện (EV) như Tesla của Mỹ và các công ty của Trung Quốc đang là thách thức đối với những hãng sản xuất ô tô lớn truyền thống của Nhật Bản. Kế hoạch sáp nhập giữa Honda và Nissan, có thể thêm cả Mitsubishi là hệ quả của cạnh tranh gay gắt từ thị trường xe điện.
Thành trì tại Trung Quốc và Đông Nam Á của các hãng ô tô Nhật Bản đang bị lung lay. Doanh số cộng dồn của Honda tại Trung Quốc từ tháng 1 đến tháng 11 năm nay giảm 30,7%, trong khi doanh số của Nissan giảm 10,5%. Honda đang tinh giản hoạt động sản xuất tại Trung Quốc, có kế hoạch giảm công suất sản xuất hàng năm xuống còn 290.000 xe. Vào tháng 11, Nissan đã tuyên bố cắt giảm 20% năng lực sản xuất toàn cầu và cắt giảm khoảng 9.000 nhân viên, tương đương dưới 10% tổng lực lượng lao động.
Đại gia điện tử Hon Hai cũng có ý định tham gia quản lý Nissan bằng việc mua lại cổ phẩn từ các cổ đông như Renault của Pháp, khiến cả Honda và Nissan phải đẩy nhanh hợp nhất nếu không muốn bị thâu tóm.
Ông Muto Yoji - Bộ trưởng Kinh tế, Công nghiệp và Thương mại Nhật Bản cho biết: "Chúng tôi chưa thể đưa ra đánh giá về việc hợp nhất kinh doanh này, đó là vấn đề quản lý của từng công ty. Nhưng nhìn chung, chúng tôi có cái nhìn tích cực về sự hợp tác giữa các công ty để tăng cường khả năng cạnh tranh của họ".
Honda có thế mạnh với loại xe hybrid và chiếm thị phần lớn thứ hai toàn cầu
Việc hợp nhất Honda và Nissan sẽ hình thành một nhà sản xuất ô tô mới lớn thứ ba thế giới sau Toyota và Volkswagen. Nếu sáp nhập thêm cả Mitsubishi Motors, doanh số sẽ vượt 8 triệu chiếc trong năm 2023.
Honda có thế mạnh với loại xe hybrid và chiếm thị phần lớn thứ hai toàn cầu. Trong khi Nissan đã ra mắt loại xe điện sản xuất hàng loạt đầu tiên trên thế giới kể từ năm 2010. Sự kết hợp năng lực công nghệ và nguồn lực quản lý khác mang lại tiềm năng cạnh tranh.
Honda và Nissan đang đẩy mạnh hợp tác trong các lĩnh vực như tiêu chuẩn hóa các bộ phận xe điện, phần mềm trên xe cũng như hệ thống pin. Honda đang chi một khoản tiền khổng lồ để cải thiện hoạt động sản xuất pin và việc cung cấp pin cho xe điện của Nissan sẽ cải thiện hiệu suất đáng kể.
Ông Kazuhiro Tsuga - Chủ tịch Hiệp hội Công nghiệp, Công nghệ Thông tin và Điện tử Nhật Bản (JEITA) chia sẻ: "Các nhà sản xuất ô tô sẽ cạnh tranh nhau trong lĩnh vực riêng, đặc trưng của họ. Nhưng việc tiêu chuẩn hóa xe điện hay các phần mềm sẽ mang lại lợi ích lớn cho ngành điện tử của chúng tôi theo hướng chuẩn hóa phần cốt lõi".
Các cuộc đàm phán về quá trình hợp nhất dự kiến sẽ diễn ra với nhiều khó khăn. Trước mắt, theo đánh giá của các chuyên gia, sự khác biệt về phong cách, quan điểm và văn hóa kinh doanh có thể trở thành rào cản cho quá trình hợp nhất.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!