Hàng dệt may, da giày, nếu chỉ gia công xuất khẩu cho các thương hiệu nước ngoài thì doanh nghiệp Việt chỉ chiếm được khoảng 10% giá trị sản phẩm. Tham gia thêm khâu thiết kế sẽ tăng lên khoảng 30%. Nếu làm chủ được cả nguồn nguyên liệu thì có thể chiếm tới trên 70% giá trị sản phẩm. Do vậy, làm sao để tham gia sâu hơn vào chuỗi sản xuất toàn cầu, nâng tỷ trọng nguyên liệu trong sản phẩm làm ra đang là vấn đề cấp thiết đặt ra đối với các doanh nghiệp Việt Nam.
Doanh nghiệp sản xuất da giày túi xách Giovanni là một trong những đơn vị đầu tiên ở Việt Nam có trung tâm thiết kế phát triển sản phẩm. Điều này giúp tận dụng cơ hội nhiều hãng thời trang nước ngoài muốn cắt giảm chi phí thiết kế, nên chuyển khâu này sang cho các nhà sản xuất. Nhưng đây cũng là thách thức vì muốn thiết kế được thì trước hết phải tiếp cận được nguồn nguyên liệu.
"Thiết kế thì họ cần phải được tiếp cận với nguồn nguyên phụ liệu để họ có ý tưởng. Chúng ta đang thiếu những trung tâm hội chợ triển lãm về nguyên phụ liệu", ông Nguyễn Trọng Phi - Chủ tịch Tập đoàn Giovanni cho biết.
Các hãng thời trang nước ngoài bây giờ nhiều khi chỉ ra đề bài cho nhà sản xuất về mặt hình khối, còn thiết kế chi tiết thế nào thì nhà sản xuất sẽ phải tự chủ động. Nhà sản xuất muốn thiết kế được sẽ phải đi tìm kiếm nguồn nguyên liệu, xem nguyên liệu đó có đủ chất lượng hay không, đủ số lượng hay không.
Gần một nửa số nguyên liệu cho dệt may, da giày, túi xách hiện nay của Việt Nam đang phải nhập khẩu. Ảnh minh họa.
Gần một nửa số nguyên liệu cho dệt may, da giày, túi xách hiện nay của Việt Nam đang phải nhập khẩu. Các doanh nghiệp đã phải tự chủ động tham gia các hội chợ triển lãm nguyên liệu ở nước ngoài để tìm kiếm bạn hàng.
Bà Phan Thị Thanh Xuân - Phó Chủ tịch, Tổng Thư ký Hiệp hội Da giày túi xách Việt Nam cho hay: "Chúng ta cần phải có những khu phát triển giao dịch nguyên phụ liệu và thu hút được những nguyên liệu cao cấp vào Việt Nam thì mới sản xuất được những sản phẩm ở dòng cao cấp hơn, lợi nhuận thu về cũng sẽ tốt hơn".
Song song với nhập khẩu, việc phát triển ngành nguyên phụ liệu trong nước cũng đang là đòi hỏi cấp thiết.
"Chúng ta phải hoạch định ra chiến lược quy hoạch các dòng sản phẩm để chủ động được trong việc thiết kế, kết nối với cái nguyên liệu hiện có của Việt Nam. Nếu chúng ta không chủ động được thì chúng ta sẽ bỏ phí các điều khoản thuế bằng 0 của các hiệp định thương mại tự do thế hệ mới", ông Vũ Đức Giang - Chủ tịch Hiệp hội Dệt may Việt Nam nói.
Các thị trường nước ngoài đang áp dụng ngày càng nhiều những yêu cầu mới với hàng hoá nhập khẩu. Như hàng dệt may, da giày sẽ buộc phải sản xuất xanh, bền vững ngay từ sợi. Ai làm chủ được nguồn nguyên liệu sẽ làm chủ cuộc chơi.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!