Ngày 9/6, trên thị trường chứng khoán trong nước, VN-Index đã bật tăng hơn 13 điểm sau 2 phiên sụt giảm mạnh. Tình trạng nghẽn lệnh vẫn diễn ra trên Sở giao dịch chứng khoán Thành phố Hồ Chí Minh (HOSE), vẫn còn đó việc cấm hủy, sửa lệnh tại các công ty chứng khoán.
Tình trạng nghẽn lệnh phiên sáng trên sàn HOSE vẫn diễn ra như một món ăn quen thuộc các nhà đầu tư chứng khoán buộc phải thích nghi. Hiện các nhà đầu tư vừa phải dò dẫm giao dịch, vừa tự suy đoán diễn biến giá cổ phiếu họ quan tâm. Vì trên bảng giá, giá chào mua, giá chào bán và giá khớp có lúc hoàn toàn không liên quan đến nhau.
Nhà đầu tư đã học cách thích nghi với nghẽn lệnh, thậm chí nhà đầu tư buộc phải bắt đầu học thêm một thói quen mới là không được hủy, sửa lệnh đặt mua, đặt bán của mình, ban đầu là trong giờ cao điểm, sau đó là trong cả ngày. Dù vậy, các nhà đầu tư chứng khoán vẫn chấp nhận. Tuy nhiên đáng nói, có sự bất công bằng khi có người được hủy, có người lại không.
Tình trạng nghẽn lệnh vẫn diễn ra trên Sở giao dịch chứng khoán Thành phố Hồ Chí Minh (HOSE). (Ảnh minh họa: NLĐ)
"Vẫn không được hủy, sửa lệnh anh chị em giai đoạn này mua bán gì, không căn ke vài line thì dùng lệnh MP cho tiện nhé, xanh tí lại mua MP, giảm giá lại bán MP. Đặt lệnh MP luôn đi ạ", đây là những nội dung được trao đổi trong các group hội nhóm giữa các nhà đầu tư và cán bộ môi giới của các công ty chứng khoán để ứng phó với việc không được sửa, hủy lệnh.
"Hệ thống gần như là treo và đơ rất nhiều, các lệnh bán MP được thả vào thị trường khi thị trường điều chỉnh, thể hiện sự hoảng loạn của nhà đầu tư cá nhân thiếu kinh nghiệm", ông Nguyễn Đức Nhân, Giám đốc Trung tâm Kinh doanh, Công ty CP Chứng khoán KBSV, cho biết.
Từ khuyến nghị cho đến cấm nhà đầu tư hủy, sửa lệnh, từ trong khung giờ cao điểm cho đến cả ngày giao dịch, thế nhưng trong các phiên giao dịch, hàng trăm lệnh hủy vẫn được đẩy vào hệ thống. Theo nhà đầu tư, đây là sự phân biệt đối xử.
"Khối lượng giao dịch của họ vip hơn của tôi, hoặc họ thu phí được nhiều hơn so với đối tượng khách hàng đó nên họ cho các khách vip đó một quyền lợi khác. Việc này tôi thấy rất là bức xúc", nhà đầu tư Trương Quốc Việt (Quy Nhơn, Bình Định) bày tỏ.
Điều này mang cho mình cái tâm lý rằng họ coi thường nhà đầu tư cá nhân và nhà đầu tư nhỏ lẻ, vì đã cấm hủy, sửa lệnh thì phải cấm tất cả các nhà đầu tư và tất cả các công ty chứng khoán", nhà đầu tư Võ Minh Chiến (Bà Rịa - Vũng Tàu) chia sẻ.
Trong một cuộc chơi "bịt mắt bắt dê" khi VN-Index nhảy loạn số, nghẽn lệnh…, có những người được mở mắt để tìm kiếm cơ hội khi nhiều cổ phiếu tốt đã giảm giá 10 - 15% chỉ sau 2 ngày giao dịch cho thấy thiếu sự công bằng.
Đến cuối giờ sáng và chiều 9/6, nhiều công ty chứng khoán đã gỡ bỏ lệnh cấm sửa, cấm hủy lệnh. Số lệnh hủy trong phiên 9/6 với những khối lượng trên 100.000 cổ phiếu. Như vậy, dù nhiều lệnh hủy hơn so với 2 phiên giảm điểm mạnh vừa qua, nhưng thay vì tình trạng nghẽn lệnh, mọi giao dịch tại HOSE lại rất mượt mà. Điều đáng nói, từ khi được hủy, sửa lệnh trở lại, chỉ số VN-Index cuối phiên sáng và phần lớn thời gian phiên chiều lại chạy rất mượt mà với thanh khoản khớp lệnh lên đến hơn 26.000 tỷ đồng.
Ngày 9/6, nhà đầu tư cá nhân mua ròng 786 tỷ đồng, ngược lại bộ phận tự doanh lại bán ròng khoảng 200 tỷ đồng. Tuy nhiên xét tổng thể tính từ 31/5 đến nay, bộ phận tự doanh tại các công ty chứng khoán đã mua ròng hơn 1.300 tỷ đồng.
Trong khi đó, trong bộ phận môi giới của các công ty chứng khoán lại liên tục nói nhà đầu tư cá nhân nên chốt lời ở nhiều nhóm cổ phiếu. Môi giới nói bán, tự doanh lại mua. Điều này khiến không ít nhà đầu tư đặt dấu hỏi về sự mâu thuẫn lợi ích.
Thanh khoản của thị trường chứng khoán Việt Nam tăng đến hơn 200% so với năm 2020. (Ảnh minh họa: NLĐ)
"70 - 80% công ty chứng khoán đang vận hành hoạt động tự doanh và môi giới chung trên giấy phép công ty chứng khoán. Chúng ta chưa tách bạch được bằng quy định pháp luật hay bằng định lượng, mà định tính ở đây là chúng ta dựa vào sự minh bạch, hay các quy định quản trị riêng của các công ty chứng khoán trong việc tác bạch 2 hoạt động này. Đây là việc chúng ta chưa thể kiểm soát được", ông Đỗ Bảo Ngọc, Phó Tổng Giám đốc Công ty CP Chứng khoán Kiến Thiết Việt Nam, nhận định.
Kinh nghiệm thị trường chứng khoán quốc tế
Hiện nay cũng đã có những quy định về việc phải ưu tiên lệnh của Nhà đầu tư cá nhân trước lệnh của tự doanh, hoặc những quy định của từng công ty chứng khoán. Tuy nhiên, theo các chuyên gia, để tiến tới nâng hạng thị trường, hoạt động này cần tách bạch như các nước trên thế giới cũng như trong khu vực đang thực hiện.
"Tại thị trường chứng khoán Đài Loan (Trung Quốc), hiện nay sự tách bạch này đã diễn ra từ lâu và bản thân các công ty chứng khoán luôn luôn có một bộ phận quản lý quỹ nhằm quản lý các khoản đầu tư của chính các tập đoàn, các công ty chứng khoán đó. Như vậy nó sẽ dẫn đến việc minh bạch, tách bạch các hợp đồng đầu tư giữa các pháp nhân với nhau. Trong khu vực, chúng ta thấy có 2 thị trường khá lớn đó là Thái Lan và Singapore, những nước từ nhóm mới nổi trở lên, gần như hoạt động tự doanh đã được tách bạch ra khỏi lợi ích của nhà đầu tư cá nhân. Nhiều tổ chức tài chính đã khuyên Bộ Tài chính nên tách bạch 2 hoạt động này. Các tổ chức xếp hạng cũng đưa ra lời khuyên cho Chính phủ Việt Nam", ông Nguyễn Thế Minh, Giám đốc Phân tích Công ty chứng khoán Yuanta Việt Nam, cho hay.
Thanh khoản của thị trường chứng khoán Việt Nam tăng đến hơn 200% so với năm 2020, việc nghẽn lệnh là việc khó tránh khỏi và nhà đầu tư hoàn toàn chấp nhận và thích nghi, nhưng cái nhà đầu tư, đặc biệt nhà đầu tư nhỏ lẻ cần là được đối xử công bằng.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!