Dù Bộ GD&ĐT có văn bản đề nghị xử lý nghiêm người đứng đầu cơ sở giáo dục để xảy ra tình trạng bán tài liệu bổ trợ kèm sách giáo khoa (SGK), tuy nhiên, tình trạng bán sách kiểu "combo bia kèm lạc" vẫn diễn ra. Theo các chuyên gia, nhà trường cần rạch ròi, minh bạch không bán sách kiểu "nhập nhèm"; phụ huynh cần tỉnh táo khi lựa chọn.
Cụ thể, trong thông báo của nhà trường gửi tới phụ huynh học sinh phải nêu rõ những SGK bắt buộc phải có để đảm bảo việc học tập của học sinh theo yêu cầu của chương trình giáo dục phổ thông; tài liệu nào là bổ trợ, tham khảo… giúp phụ huynh có thể lựa chọn mua sắm.
Trao đổi về vấn đề này, PGS.TS Đinh Thị Kim Thoa – Trường ĐH Giáo dục (ĐH Quốc gia Hà Nội), Chủ biên SGK Hoạt động trải nghiệm lớp 1 cho hay: Việc viết SGK theo Chương trình giáo dục phổ thông 2018 có nhiều đổi mới. Việc đầu tư vào cuốn sách (giấy tốt hơn, màu sắc rõ nét hơn) cũng tốn kém hơn trước. Điều này khiến cho giá thành 1 quyển sách sẽ cao hơn so với trước đây. Tuy nhiên, giá sách vẫn nằm trong phạm vi mà Bộ GD&ĐT và Bộ Tài chính đã phê duyệt.
Theo PGS.TS Đinh Thị Kim Thoa, trước đây, học sinh có thể tương tác vào SGK. Sau khi có khuyến cáo không được viết vào SGK; khi viết sách các tác giả thường có kèm theo vở bài tập, ngay như môn Hoạt động trải nghiệm cũng có quyển này. Mục đích là để học sinh thực hiện các nhiệm vụ của bài học tốt hơn, thao tác nhanh hơn và dễ hiểu nội dung bài học hơn.
"Tuy nhiên, mỗi môn học có bao nhiêu cuốn bổ trợ thì tôi không biết. Nhưng với hoạt động trải nghiệm có một quyển vở bài tập đi kèm. Nếu như được tương tác vào SGK, không cần thêm quyển vở bài tập này" - PGS.TS Đinh Thị Kim Thoa khẳng định, đồng thời cho rằng: Kể cả SGK cũng không thể bắt buộc phụ huynh phải mua. Vì thế, càng không thể bắt phụ huynh mua quyển bổ trợ này, sách tham khảo kia. Tương tự như vậy, cuốn vở bài tập cũng không thể bắt buộc; có chăng chỉ là khuyên họ nên mua để hỗ trợ các con trong quá trình học tập còn mua hay không tùy thuộc vào nhu cầu và quyết định của phụ huynh.
Theo PGS.TS Đinh Thị Kim Thoa, có rất nhiều cuốn sách mang tính đặc thù, giá thành cao, thậm chí lên đến vài trăm nghìn/cuốn, chẳng hạn như sách tiếng Anh. Vì thế, nếu nhà trường và các đơn vị phát hành tách riêng theo từng mục dễ được xã hội chấp nhận hơn.
"Nếu nhặt những cuốn sách thiết thực cho việc học của học sinh hết khoảng 300 – 400 nghìn đồng. Việc đưa "combo" SGK kèm tài liệu bổ trợ đẩy giá thành lên cao là việc khác, không thể đổ lỗi hoặc đánh đồng SGK đắt hoặc tăng giá. Như thế là không công bằng" - PGS.TS Đinh Thị Kim Thoa khẳng định.
Cũng theo PGS.TS Đinh Thị Kim Thoa, các trường và đơn vị phát hành cần minh bạch, rạch ròi theo từng hạng mục: SGK; sách bổ trợ, tham khảo; thiết bị đồ dùng dạy học… để phụ huynh dễ theo dõi. Không nên gửi cho phụ huynh theo kiểu "combo" trọn gói. "Thuận mua, vừa bán", nên phụ huynh có quyền chọn mua sách này và không mua sách kia. Nếu nhà trường ngăn cản hoặc làm khó, phụ huynh có thể phản hồi đến các cấp có thẩm quyền.
Cùng với đó, muốn việc trang bị SGK, đồ dùng học tập cho học sinh Tiểu học hiệu quả, phù hợp, phụ huynh học sinh cũng cần tăng cường trao đổi với giáo viên chủ nhiệm/nhà trường để được tư vấn và có thông tin cần thiết.
TS Thái Văn Tài – Vụ trưởng Vụ Giáo dục Tiểu học (Bộ GD&ĐT) nhấn mạnh, các nhà trường, giáo viên không được ép buộc học sinh mua tài liệu tham khảo. Về phía phụ huynh học sinh cần nắm rõ thông tin để phối hợp hiệu quả, phù hợp với nhà trường trong trang bị sách và đồ dùng học tập cho học sinh.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online!