Dưa hấu là loại quả được ưa chuộng trong mùa hè bởi tính ngọt và nhiều nước. Đây có lẽ là trái quả đầu tiên gắn bó với lịch sử cội nguồn dân tộc Việt từ thuở khai bang lập quốc, được lồng trong một huyền sử rất đẹp về Mai An Tiêm với câu nói triết lý sống ở đời "Của cải là vật tiền thân".
Đối với người phương Nam, dưa hấu tượng trưng cho tuổi thanh xuân, xinh đẹp, duyên dáng, hiền hòa và viên mãn. Ngày tết trên bàn thờ tổ tiên ở bất cứ gia đình nào cũng không thể thiếu được quả dưa hấu.
Ngày hè nóng nực, cơn khát se cổ họng luôn thường trực, chúng ta cảm tưởng như những giọt nước cuối cùng trong người cũng bốc theo hơi nắng, không có loại nước giải khát nào có thể làm dịu ám ảnh khát. Bù lại, nếu bạn tưởng tượng đến ánh màu xanh đỏ của dưa hấu và đặc biệt là vị ngọt mát từ cốc nước ép, dường như cơn khát đã dịu đi một nửa.
Dưa hấu là một trong những loại quả khoái khẩu của nhiều người vì vị ngọt cho cảm giác ngon miệng của nó. Nó còn cung cấp cho cơ thể một lượng nước khá lớn, các vitamin và nguyên tố vi lượng quý giá. Ngoài ra, đằng sau vẻ bắt mắt của mỗi miếng dưa hấp dẫn ấy còn là những bài thuốc quý.
Trong y học cổ truyền, cả ruột và vỏ dưa còn được dùng để làm thuốc chữa bệnh. Dân gian có câu "Nhiệt thiên lưỡng khảm qua, dược vật bất dụng qua" (trời nóng ăn hai quả dưa thì không cần phải uống thuốc) và coi dưa hấu là "Hạ quý thủy quả chi vương" (vua của trái cây mùa hè).
Món quà giải khát tuyệt vời này còn là vị thuốc thanh nhiệt, tiêu khát trong trường hợp bị sốt cao, ra mồ hôi do cảm nắng, trúng gió. Việc dùng nước ép dưa hấu làm thuốc uống sẽ giúp bệnh mau khỏi. Những người say rượu nên được uống nước ép dưa hấu là giã rượu ngay.
Những ngày nắng nóng, người làm việc mệt nhọc hoặc đi đường xa khát nước chỉ cần uống nước ép dưa hấu là thấy sảng khoái, đỡ mệt.
Nước dưa hấu thực sự có tác dụng hiệu quả trong giải nhiệt, giải độc rất tốt cho các chứng viêm thận, viêm bàng quang, là thức uống lý tưởng trong mùa hè.