Déjà vu là gì?
Déjà vu là một thuật ngữ tiếng Pháp, có nghĩa là "đã nhìn thấy". Theo nhà tâm lý học lâm sàng Sanam Hafeez, đây là một hiện tượng mang tới cảm giác kỳ lạ và khác biệt, rằng một người đã trải qua tình huống hoặc sự kiện hiện tại, mặc dù đây là sự kiện hoàn toàn mới và xa lạ.
Chính vì vậy, déjà vu dù không còn là thuật ngữ mới nhưng vẫn là một hiện tượng gây tò mò khi khiến con người cảm thấy như thể đang sống lại một trải nghiệm nào đó trong quá khứ. Đáng chú ý, khoảng 60% đến 70% những người có sức khoẻ tốt đều từng trải qua một số dạng của hiện tượng này trong cuộc đời họ.
Nguyên nhân nào dẫn tới déjà vu?
Mặc dù nguyên nhân chính xác của déjà vu vẫn còn khá bí ẩn nhưng một số giả thuyết đã được đưa ra để giải thích cho hiện tượng này.
Một số nhà nghiên cứu cho rằng déjà vu có liên quan đến cách xử lý ký ức trong não bộ, có khả năng liên quan đến sự chậm trễ hoặc sai sót trong quá trình truy xuất ký ức. Các giả thuyết khác cho rằng đây là kết quả của việc não bộ xử lý thông tin thông qua nhiều con đường cùng một lúc.
Ngoài ra, một giả thuyết hấp dẫn khác liên quan đến ý tưởng về ký ức được lưu trữ theo cách phức tạp và liên kết với nhau trong não.
"Bất kể cơ chế chính xác là gì, déjà vu là một trải nghiệm thoáng qua và phổ biến, chỉ kéo dài trong một thời gian ngắn và xuất hiện ở mọi người ở mọi lứa tuổi. Hiện tượng này không được coi là một tình trạng bệnh lý", tiến sĩ Hafeez khẳng định, "Mặc dù vẫn còn là một bí ẩn nhưng déjà vu chắc chắn là một khía cạnh thú vị trong ý thức con người".
Trải nghiệm déjà vu và sự liên kết với y khoa
Như đã khẳng định trước đó, bản thân hiện tượng déjà vu thường không được coi là một tình trạng bệnh lý. Rất nhiều người từng trải qua hiện tượng này ở một thời điểm nào đó trong đời và nó không liên quan đến chứng rối loạn tâm lý nào cụ thể.
Tuy nhiên, có một số tình trạng bệnh lý và rối loạn thần kinh, trong đó trải nghiệm của loại bệnh này giống déjà vu và có thể xảy ra thường xuyên hơn. Những tình trạng này bao gồm:
Động kinh: Déjà vu đôi khi được báo cáo là triệu chứng thoáng qua ở những người bị động kinh. Nó có thể là dấu hiệu cảnh báo cơn động kinh sắp xảy ra.
Chứng đau nửa đầu: Một số người bị chứng đau nửa đầu có thể trải qua cảm giác giống như déjà vu trước khi cơn đau đầu bắt đầu.
Động kinh thùy thái dương: Dạng động kinh cụ thể này có liên quan đến những bất thường ở thùy thái dương của não và có thể dẫn đến trải nghiệm déjà vu thường xuyên và dữ dội.
Tâm thần phân liệt: Déjà vu đôi khi có thể được coi là triệu chứng của bệnh tâm thần phân liệt, mặc dù đây chỉ là một trong nhiều triệu chứng có thể liên quan đến chứng rối loạn này.
Lo lắng hoặc căng thẳng: Mức độ lo lắng hoặc căng thẳng cao đôi khi có thể dẫn đến những biến dạng trong nhận thức và cảm giác không thực, bao gồm cảm giác giống như déjà vu.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!