Nậm Chiến là một con suối phụ lưu của sông Đà, có chiều dài lên tới 50 km, chảy qua huyện Mường La, tỉnh Sơn La, Việt Nam. Nhận thấy tiềm năng của dòng suối, dự án thủy điện Nậm Chiến đã được khảo sát, thiết kế từ năm 2003. Thông qua phân tích các phương án, đơn vị thiết kế lựa chọn tuyến đập được bố trí tại khu vực bản Khâu Vai và bản Kè ở xã Ngọc Chiến để tạo hồ chứa. Đây là nơi duy nhất trong khu vực có thể hình thành hồ chứa có dung tích đủ lớn để tạo nên nguồn năng lượng dồi dào.
Điểm nổi bật của thủy điện Nậm Chiến chính là thiết kế đập vòm bê tông có chiều cong hướng về phía thượng lưu với chiều cao 135 m. Đây là loại đập lần đầu tiên được thiết kế và xây dựng tại Việt Nam.
Trên mặt cắt nằm ngang của đập là những hình vòm tựa vào vai đập cho phép chuyển các tải trọng hướng ngang tới hai vai đập với trạng thái ứng suất trong đập chịu nén là chính. Đặc tính này có khả năng thích ứng với đặc điểm kháng nén cường độ cao của vật liệu bê tông. Do tải trọng đập vòm chủ yếu chuyển đến hai vai đập thông qua tác dụng vòm, tính ổn định của đập vòm phụ thuộc chính vào nền đá hai vai đập là hai dãy núi đá gốc vững chắc.
Đập vòm sử dụng khối lượng bê tông ít và giá thành thấp hơn so với các loại đập khác. So sánh trên cùng một vị trí với trạng thái tương đồng và điều kiện đập cao, thể tích đập vòm thông thường chỉ bằng 1/5 - 1/2 đập bê tông trọng lực, giúp tiết kiệm lượng lớn vật liệu xây dựng đập. Đặc biệt, đập vòm là một trong những loại đập đảm bảo an toàn, có khả năng chịu đựng tốt trước những trận động đất.
Nhận thấy địa hình khu vực tuyến đập có độ dốc lớn, khe suối hẹp, mặt cắt tuyến có dạng chữ "V", hai bên bờ đập tựa vào hai dãy núi đá gốc vững chắc, thích hợp cho việc thi công đập vòm, các chuyên gia và kỹ sư đã lựa chọn phương án thiết kế đập vòm bê tông cốt thép thành mỏng.
Mời quý độc giả theo dõi Truyền hình trực tuyến các kênh của Đài Truyền hình Việt Nam.