Các nhà khoa học tại Đại học Oxford và Đại học Ochanomizu đã tính toán và đưa ra dự đoán rằng mua sắm thực phẩm sẽ là lĩnh vực được thực hiện nhiều nhất thông qua tự động hóa, trong khi chăm sóc con người đặc biệt là trẻ em và người lớn tuổi sẽ ít bị trí tuệ nhân tạo (AI) tạo tác động nhất. Chuyên gia dự đoán khi cuộc cách mạng AI nổ ra, 40% công việc liên quan đến nội trợ sẽ bị robot thay thế trong vòng 10 năm tới.
Theo nghiên cứu, các chuyên gia nam và nữ có những kỳ vọng khác nhau về tự động hóa công việc gia đình, có khả năng phản ánh sự khác biệt trong trải nghiệm sống của họ. Nghiên cứu có sự tham gia của 29 chuyên gia AI nam và nữ đến từ Anh và 36 chuyên gia đến từ Nhật Bản. Họ được yêu cầu ước tính mức độ mà 17 công việc nhà và chăm sóc con người có thể được tự động hóa trong thập kỷ tới.
Nghiên cứu chỉ ra rằng người Anh sử dụng khoảng 43% tổng thời gian họ dành để làm những công việc không được trả lương, bao gồm các công việc gia đình cũng như chăm sóc trẻ em hoặc người già. Trong đó, phụ nữ tại xứ sở sương mù làm việc nhà nhiều hơn 70 phút mỗi ngày so với nam giới.
Sự mất cân bằng giới tính trong phân chia công việc không lương thậm chí còn rõ rệt hơn ở Nhật Bản, khi chỉ có 18% nam giới trong độ tuổi lao động dành khoảng một nửa thời gian cho công việc nhà so với phụ nữ trong độ tuổi lao động.
Nghiên cứu kết luận quá trình tự động hóa sẽ giúp giảm 60% thời gian dùng cho việc mua sắm thực phẩm. Trong đó, con người sẽ giảm 47% thời gian hàng ngày cho việc rửa chén, dọn dẹp nhà cửa và 46% để nấu các bữa ăn.
Công việc giặt giũ hàng ngày với sự góp sức của AI sẽ có thể tự động hóa 43% quy trình giặt quần áo, thậm chí giảm 44% thời gian phơi và gấp quần áo. Tuy nhiên về nguyên tắc, nó có thể làm giảm nhu cầu về người giúp việc gia đình và người chăm sóc ở các xã hội già hóa như Vương quốc Anh và đặc biệt là Nhật Bản, đồng thời làm giảm cơ hội cho người lao động nhập cư từ các quốc gia có thu nhập thấp khác.
Ekaterina Hertog, phó giáo sư về AI tại Đại học Oxford, cho rằng sự thay thế của robot trong các công việc nội trợ là điều đã được dự báo từ lâu. Đây cũng là bước phát triển giúp cải thiện bình đẳng giới. Tại nhiều quốc gia, phụ nữ đang làm những việc không tên với cường độ cao, nhưng không được ghi nhận đúng vai trò.
Tuy nhiên, vấn đề quyền riêng tư có thể bị xâm phạm khi robot và AI ngày càng phổ biến cũng rất đáng lo ngại đòi hỏi xã hội cần phải hiểu được những rủi ro của việc sống trong một căn nhà có nhiều thiết bị thông minh. .
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!