Elnino đã chính thức xuất hiện. Đây là thông báo của các nhà khoa học tại Cơ quan Khí quyển và Đại dương Quốc gia Mỹ (NOAA) vào ngày hôm qua (8/6). Tại Việt Nam, kể từ chưa tròn 1 tháng trước, chúng ta đã thấy rõ sự khắc nghiệt của thời kỳ tiền Elnino: Thiếu nước, hạn hán. Là một quốc gia thường xuyên chịu ảnh hưởng của thiên tai, chủ động phòng chống luôn là tiêu chí đặt lên hàng đầu. Đặc biệt trong bối cảnh phức tạp của biến đổi khí hậu, chúng ta cũng tích cực hợp tác quốc tế trong việc quản lý rủi ro thiên tai. Năm nay, với tư cách chủ tịch Ủy ban quản lý thiên tai ASEAN, Việt Nam đang khẳng định vai trò của mình trong tuyên bố chung " Một Asean, một ứng phó".
Từ năm 2003, Ủy ban ASEAN về quản lý thiên tai được thành lập nhằm tạo điều kiện cho hợp tác khu vực về vấn đề quản lý thiên tai cũng như nâng cao tinh thần chung của ASEAN.
Liên tiếp sau đó, với sự ra đời của Hiệp định ASEAN về quản lý thảm họa và ứng phó khẩn cấp (Hiệp định AADMER) năm 2005 và Trung tâm điều phối ASEAN về hỗ trợ nhân đạo trong quản lý thiên tai hay còn gọi là Trung tâm AHA năm 2011, với sự thống nhất của 10 quốc gia thành viên ASEAN, đã thúc đẩy những điều kiện hợp tác và phối hợp quản lý thảm họa khu vực ASEAN, huy động thêm nguồn lực và hỗ trợ trong ASEAN cũng như hợp tác đa phương với các đối tác khác trên toàn thế giới trong quản lý thiên tai.
Thành tựu đáng chú ý của Trung tâm AHA phải kể đến hoạt động cứu trợ trong trận động đất ở Lombok và Tây Java, Indonesia, cũng như bão nhiệt đới và lũ lụt ở Philippines, Myanmar và khu vực Mê Công. Gần đây nhất, Trung tâm AHA đã hỗ trợ một số quốc gia thành viên ASEAN trong việc ứng phó với đại dịch COVID-19 thông qua việc cung cấp hàng cứu trợ từ kho dự trữ của ASEAN và quyên góp từ các đối tác.
Trung tâm AHA tiến hành 3 hoạt động chủ yếu là: Giám sát thiên tai, Chuẩn bị - Ứng phó với Thảm họa, và Xây dựng Năng lực cho các nước thành viên.
Hoạt động chuẩn bị và ứng phó với thảm họa được đánh giá có nhiều nỗ lực, khi xây dựng được hàng loạt cơ chế, xây dựng Nhóm đánh giá và ứng phó khẩn cấp (ERAT) hơn 350 thành viên; và tiến hành các cuộc diễn tập mô phỏng.
"Từ ứng phó đến hành động sớm và Tăng cường chống chịu: ASEAN tiến tới mục tiêu Lãnh đạo toàn cầu trong quản lý thiên tai" là chủ đề mà các cơ quan quản lý thiên tai của các quốc gia trong khối ASEAN thống nhất lựa chọn trong năm 2023. Thực hiện vai trò chủ tịch Ủy ban quản lý thiên tai, năm nay Việt Nam sẽ đăng cai tổ chức Hội nghị Bộ trưởng ASEAN về Quản lý thiên tai lần thứ 11 và các phiên họp của Ủy ban Quản lý thiên tai ASEAN. Đây là cơ hội, cũng như trách nhiệm để Việt Nam chủ động dẫn dắt, thể hiện vai trò đối với hợp tác ASEAN trong lĩnh vực quản lý thiên tai - một nội dung quan trọng trong trụ cột Cộng đồng văn hóa - xã hội ASEAN.
Theo trình tự luân phiên giữa các quốc gia ASEAN, năm 2023, Việt Nam đảm nhận vai trò Chủ tịch Ủy ban ASEAN về Quản lý thiên tai (ACDM), đăng cai tổ chức Hội nghị Bộ trưởng ASEAN về Quản lý thiên tai lần thứ 11 và các phiên họp liên quan của ACDM, Trung tâm điều khối khu vực ASEAN về hỗ trợ nhân đạo trong thiên tai (Trung tâm AHA)…Tới đây, từ ngày 12 - 16/6/2023, Việt Nam sẽ chủ trì phiên họp lần thứ 42 của Ủy ban ASEAN về Quản lý thiên tai (ACDM) và các cuộc họp liên quan. Việc đăng cai tổ chức diễn đàn lớn về quản lý thiên tai trong khu vực ASEAN là nghĩa vụ của Việt Nam, đồng thời là cơ hội để ta chủ động dẫn dắt, nâng cao hiệu quả, vị thế và thể hiện vai trò của Việt Nam trong hợp tác ASEAN về quản lý thiên tai nói riêng và trong xây dựng Cộng đồng ASEAN và quan hệ giữa ASEAN và các đối tác nói chung.
Cùng trao đổi về câu chuyện này với ông Phạm Đức Luận, Cục trưởng Cục Quản lý đê điều và phòng chống thiên tai.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!