Nếu theo dữ liệu của bản đồ cảnh báo nguy cơ trượt lở tỉ lệ 1:1 triệu công bố năm 2015, khu vực vùng núi của miền Trung đều có nguy cơ sạt lở, trong đó, trung tâm sạt lở miền Trung là các huyện miền núi của Quảng Nam, Quảng Ngãi và Thừa Thiên - Huế. Đây là nơi được cảnh báo nguy cơ sạt trượt rất cao và trên phạm vi rộng.
Các chuyên gia đánh giá ở đây có nền địa chất kém, có nhiều đới đứt gãy. Thời gian vừa rồi cũng thường xảy ra các trận động đất, kích động khiến cho lớp đất đá bị băm nhỏ.
Nếu nhìn kỹ vào kết cấu của các đồi núi của khu vực này sẽ thấy phần lớn là lớp đá cổ gồm đá phiến thạch anh, đá phiến biotit bị vỡ vụn, phong hóa mạnh, biến đổi thành những lớp đất bở rời.
Các huyện miền núi của Quảng Nam, Quảng Ngãicó nền địa chất kém, có nhiều đới đứt gãy.
Điều kiện thời tiết khắc nghiệt khiến cho đất đá ngày càng bị suy thoái, gặp mưa lớn kéo dài dễ ngấm nước và bão hòa nhanh hơn so với bình thường. Đây là những điều kiện tự nhiên bất lợi đã luôn trực chờ sẵn để sạt lở xuống bất cứ lúc nào.
Địa hình của các khu vực trượt sạt đều có độ dốc từ 20 - 40 độ, tính từ chân núi lên tới đỉnh. Tuy nhiên, những ngọn núi đều cao từ 100m như ở Hướng Hóa, Quảng Trị hay 300m như vụ Trà Leng thì các mái dốc taluy ốp sát chân núi không hề thoai thoải. Thực tế, các taluy này gần như dốc đứng. Nếu đứng từ chân taluy nhìn lên đều có thể thấy rõ điều này.
Để một vụ sạt lở xảy ra ngoài các yếu tố về địa chất, địa hình như vậy còn có nhiều yếu tố nữa về tự nhiên và tác động của con người. Tại sao Quảng Nam lại là tâm điểm sạt lở của đợt này với 5 vụ liên tiếp trong 2 ngày, các chuyên gia đã có những nhận định đầu tiên.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!