Nguyên nhân gây nên tình trạng này là do các cơ sở chế biến cà phê lớn nhỏ trên địa bàn không tuân thủ các biện pháp bảo vệ môi trường, nước thải trong quá trình sản xuất không được xử lý đã và đang gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng.
Nhà máy nước số 1 thành phố Sơn La hiện đang cấp nước cho gần 11.000 hộ dân và các cơ quan, đơn vị trên địa bàn thành phố Sơn La (chiếm 60% cư dân của thành phố). Từ năm 2012 đến nay, cứ vào chính vụ thu hoạch cà phê của người dân, nhà máy nước này lại liên tục phải ngừng hoạt động. Nguyên nhân từ lâu được xác định là do nguồn nước tự chảy cung cấp cho nhà máy bị ô nhiễm nặng nề từ chất thải của các cơ sở chế biến cà phê trên thượng nguồn đổ về.
Tại những chiếc bể chứa nước thải trong quá trình chế biến cà phê của các cơ sở tại huyện Thuận Châu, nước thải đặc sệt đen ngòm bốc mùi nồng nặc nhưng tất cả chỉ được chứa vào các ao để tự thẩm thấu chứ không một cơ sở nào có hệ thống xử lý nước thải.
Hầu hết các cơ sở lớn nhỏ ở Sơn La với công suất có thể tới hàng trăm tấn/1 ngày đêm từ lâu đều chế biến theo phương pháp ướt là ngâm ủ rồi rửa nước. Mỗi tấn cà phê tươi tiêu thụ từ 2 - 4 m3 nước. Việc sơ chế không đúng quy trình, máy móc thô sơ, không đầu tư hệ thống xử lý nước thải đã khiến môi trường bị ô nhiễm nghiêm trọng.
Những ao chứa nước thải của các cơ sở chế biến cà phê ở đây hầu hết nằm sát các con suối khiến chất thải độc hại thẩm thấu, hòa vào dòng nước tự chảy cung cấp cho các nhà máy xử lý nước sạch.
Có những cơ sở ở đây đã từng bị thu hồi giấy phép kinh doanh hay bị xử phạt hành chính nhiều lần do kinh doanh không phép, không cam kết bảo vệ môi trường, sử dụng đất sai mục đích hay xả trộm chất thải ra môi trường… nhưng đến nay, tất cả vẫn hoạt động bình thường. Thậm chí, nhiều cơ sở đã và đang tiếp tục mở rộng sản xuất.
Những sai phạm này là quá rõ ràng và nếu cứ tiếp tục để những cơ sở này tồn tại, không chỉ những nguồn nước cung cấp cho cư dân TP Sơn La bị ảnh hưởng mà tầng nước ngầm trong khu vực cũng sẽ bị ô nhiễm trầm trọng.
Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam TV Online!