Trong 1 tuần trở lại đây, hình ảnh trên các bản tin thời sự của Đài THVN về các thành phố như Điện Biên Phủ, Phúc Yên, Bắc Ninh và mới nhất là Thủ đô Hà Nội… bị úng ngập sau các trận mưa lớn đã làm chúng ta rất quan ngại. Đúng là mưa lớn trong thời gian ngắn là dị thường và làm quá tải hệ thống tiêu thoát nước mưa của các đô thị, nhưng có vẻ như các đô thị của Việt Nam hiện nay dễ bị tổn thương hơn trước các hiện tượng thời tiết cực đoan.
Tại Hà Nội, chỉ trong khoảng 2 tiếng, lượng mưa tại Láng lên tới 138mm - đây là lượng mưa ngày lớn chưa từng có trong gần 40 năm qua, vượt kỉ lục cũ vào năm 1986. Ở Cầu Giấy, lượng mưa còn ghi nhận 182mm, xấp xỉ lượng mưa của cả tháng 5 cộng lại.
Tổng lượng mưa trong chiều 29/6 nếu so sánh với trận lụt lịch sử 2008 ở Hà Nội thì không bằng nhưng cường độ mưa lại cấp tập trong thời gian ngắn và mưa to trải rộng trên hầu khắp thành phố. Hệ quả là hệ thống thoát nước của thành phố đã bị quá tải.
Số điểm ngập lụt tăng lên gần 40, mở rộng hầu khắp 12 quận và một phần huyện Thanh Trì. Kể cả những tuyến phố có địa hình cao và thoáng rộng cũng không thoát khỏi cảnh ngập nặng. Mức độ ngập có nơi tới 1 mét nước và thời gian ngập cũng rất lâu, mãi tới 22h, tức 6 tiếng kể từ khi dứt mưa lớn, nhiều điểm vẫn chưa hết ngập.
Do biến đổi khí hậu, những năm trở lại đây tần suất các trận mưa lớn bất thường lên tới hàng trăm mm chỉ trong vài giờ ở Hà Nội ngày càng xuất hiện nhiều hơn. Tuy nhiên, cơ sở hạ tầng thoát nước tại Thủ đô lại chưa thể đáp ứng. Các hạng mục, công trình thoát nước của Hà Nội hiện nay chỉ đáp ứng được những trận mưa dưới 100mm/2 giờ.
Đô thị hóa là tất yếu khách quan, là một động lực quan trọng cho phát triển kinh tế - xã hội nhanh và bền vững. Cùng với quá trình phát triển kinh tế-xã hội, tới đây, chắc chắn tiến trình đô thị hóa trong cả nước sẽ còn phát triển rất nhanh, thế nhưng để phát triển bền vững và xa hơn là phát triển những đô thị thông minh, thì sau những trận mưa ngập vừa qua, đây là thời điểm để các địa phương xem xét một cách bài bản, căn cơ về mở rộng và phát triển đô thị. Bởi sau một trận mưa lớn, nước có thể ngập trong vài giờ, vài ngày, thế nhưng đây là sự phát triển không bền vững và ảnh hưởng rất lớn đến đời sống và tài sản của người dân.
Ông Trần Ngọc Chính - Chủ tịch Hội Quy hoạch Phát triển đô thị Việt Nam sẽ cùng trao đổi, bình luận để làm rõ hơn về vấn đề này trong chương trình Vấn đề hôm nay ngày 30/6. Mời quý độc giả theo dõi video.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!