Quy hoạch khoáng sản ảnh hưởng đến cuộc sống người dân như thế nào?
Không riêng Đắk Nông, tỉnh Lâm Đồng cũng gặp nhiều vướng mắc, khó khăn vì chồng lấn quy hoạch bô xít. Qua thống kê sơ bộ, tổng diện tích quy hoạch khoáng sản trên địa bàn tỉnh Lâm Đồng gần 70.200ha tại TP Bảo Lộc và 6 huyện (Lạc Dương, Đức Trọng, Di Linh, Bảo Lâm, Đạ Huoai và Đạ Tẻh).
Trong đó, huyện Bảo Lâm và TP Bảo Lộc là 2 địa phương bị ảnh hưởng nặng nề do quy hoạch khoáng sản bô xít, vonfram, diatomit với tổng diện tích hơn 57.000ha, gần 100.000 người dân.
Theo UBND tỉnh Lâm Đồng, quy hoạch khai thác khoáng sản thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 trùng với thời gian quy hoạch xây dựng vùng huyện trên địa bàn. Vì vậy, các đồ án quy hoạch xây dựng, quy hoạch đô thị đã được phê duyệt theo quy định nhưng không thể triển khai.
Khu vực phường Lộc Tiến, TP Bảo Lộc.
Cụ thể, các đồ án quy hoạch xây dựng được phê duyệt chỉ phục vụ được công tác quản lý, nhưng chưa phục vụ được việc tổ chức triển khai theo quy hoạch để phát triển kinh tế-xã hội địa phương; không thể triển khai đầu tư, thu hút đầu tư xây dựng phát triển hệ thống đô thị, điểm dân cư nông thôn và các khu chức năng.
Đồng thời, các vị trí khoanh ranh quy hoạch có diện tích rất lớn, ảnh hưởng đến nội dung, kế hoạch thực hiện quy hoạch xây dựng; đa phần thuộc khu vực tập trung dân cư đông đúc đã được đầu tư hạ tầng, như Khu trung tâm hành chính của huyện, xã, thị trấn, phường thuộc các huyện Bảo Lâm, Di Linh và Tp.Bảo Lộc.
Ngoài ra, các công trình trụ sở UBND huyện, xã, trường học, trạm y tế, bưu điện, chợ, khu vực sản xuất nông nghiệp…, ảnh hưởng đến việc thực hiện quyền và lợi ích hợp pháp của người dân và các tổ chức trong việc sử dụng đất đai, đầu tư xây dựng nhà ở, công trình công cộng, công trình tôn giáo.
Bên cạnh đó, luật Quy hoạch khoáng sản còn ảnh hưởng đến việc triển khai quy hoạch tỉnh và các quy hoạch, các dự án đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng khung, các dự án khác từ nguồn vốn đầu tư công đã được UBND tỉnh phê duyệt. Trong đó, dự án xây dựng đường bộ cao tốc Tân Phú-Bảo Lộc, Bảo Lộc-Liên Khương; Khu dân cư, tái định cư tại phường Lộc Phát (Tp.Bảo Lộc)…, liên quan mật thiết đến sự phát triển kinh tế-xã hội của tỉnh Lâm Đồng.
Ông Trần Đình Tuấn (trú phường Lộc Tiến, TP Bảo Lộc) phản ánh việc xây dựng nhà cửa khó khăn vì vướng Quy hoạch 866.
Ông Nguyễn Đình Gắn, Chủ tịch UBND thị trấn Lộc Thắng (huyện Bảo Lâm) cho hay, hiện thị trấn có đến 75% diện tích bị vướng vào quy hoạch khoáng sản. Trong đó, có 6 công trình công cộng đã được bố trí vốn nhưng chưa triển khai xây dựng do vướng quy hoạch. Nhiều hộ dân không thể chuyển mục đích sử dụng đất, gây khó khăn trong xây dựng.
Ngoài ra, việc chồng lấn Quy hoạch 866 và dự án Bô xít-Nhôm Lâm Đồng khiến giao dịch bất động sản khó khăn, ảnh hưởng đến phát triển kinh tế và thu ngân sách của địa phương.
Tại TP.Bảo Lộc (Lâm Đồng), có khoảng 27.049/162.599 người (gần 17% dân số) đang sống bất an bởi QĐ866, có tổng cộng 23 tổ dân phố và thôn bị ảnh hưởng quyết định này.
UBND TP.Bảo Lộc cho biết, QĐ866 bao luôn nhiều khu dân cư đã hình thành từ 50-60 năm trước, nhiều trụ sở các cơ quan, trường học, trạm y tế, các cơ sở tôn giáo, hệ thống đường giao thông của TP cũng bị ảnh hưởng bởi nằm trong QĐ866. Nhiều dự án khu dân cư, cải tạo nâng cấp đường đô thị, nâng cấp trụ sở cơ quan đã được phê duyệt nhưng không thể triển khai vì vướng QĐ866 dẫn đến giải ngân vốn đầu tư công chậm hoặc không thể thực hiện.
Việc giải quyết thủ tục hành chính liên quan đến chuyển mục đích sử dụng đất của hộ gia đình, cá nhân trong ranh QH866 không thể thực hiện, dẫn đến phát sinh nhiều phản ánh kiến nghị của người sử dụng đất. Có nhiều hộ dân nhà ở xuống cấp trầm trọng, xin phép xây dựng, cải tạo chính quyền cũng không thể giải quyết vì vướng QĐ866.
Do đó, TP Bảo Lộc đang kiến nghị UBND tỉnh Lâm Đồng có văn bản báo cáo Bộ TN-MT sớm khoanh định khu vực cấm hoạt động khoáng sản, khu vực tạm thời cấm hoạt động khoáng sản theo quy định tại khoản 2 Điều 28 luật Khoáng sản năm 2010.
Thống kê của UBND tỉnh Lâm Đồng cho thấy, với Quy hoạch thăm dò, khai thác, chế biến và sử dụng các loại khoáng sản thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 (Quy hoạch 866), tỉnh này có hơn 70.000ha bị quy hoạch chồng lấn, ảnh hưởng đến hàng vạn hộ dân với gần 100.000 nhân khẩu.
Trước đó, tại hội nghị Hội đồng điều phối vùng Tây Nguyên và công bố quy hoạch vùng Tây nguyên giai đoạn 2021- 2030 tầm nhìn đến 2050, lãnh đạo 2 tỉnh Lâm Đồng và Đắk Nông nêu những bất cập về QĐ866 và đề nghị Chính phủ quan tâm hỗ trợ tháo gỡ khó khăn để thu hút đầu tư, thực hiện tốt các nhiệm vụ kinh tế xã hội.
Tại Hội nghị Hội đồng điều phối vùng Tây Nguyên lần thứ ba vào cuối tháng 6, ông Võ Ngọc Hiệp, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lâm Đồng cho biết, việc quy hoạch khoáng sản chồng lấn lên khu dân cư không chỉ làm xáo trộn, gây khó khăn đến hoạt động sản xuất và đời sống của người dân mà còn khiến quá trình lập các đồ án quy hoạch phát triển kinh tế-xã hội của tỉnh bị ngưng trệ.
Với những khó khăn trên, UBND tỉnh Lâm Đồng kiến nghị và đề xuất Thủ tướng Chính phủ xem xét tập trung tháo gỡ khó khăn vướng mắc để thực hiện các công trình, dự án cấp bách, quan trọng thuộc nhóm ưu tiên cũng như danh sách khu vực khoáng sản đề xuất hạn chế, cấm hoặc tạm cấm hoạt động khoáng sản để thực hiện các dự án, công trình cấp bách, quan trọng, đặc biệt là các dự án đầu tư công.
Tại buổi làm việc với tỉnh Lâm Đồng cuối tháng 8 vừa qua, Thủ tướng giao Bộ Tài nguyên và Môi trường tiếp thu ý kiến của địa phương, tham mưu sửa Luật Khoáng sản trong Kỳ họp thứ 8 Quốc hội khóa 15 sắp tới với tinh thần chia sẻ, lắng nghe. Thủ tướng nhấn mạnh, việc quy hoạch chồng lấn hiện nay là một vấn đề pháp lý phức tạp, cần được xem xét lại trong quá trình sửa đổi Luật Khoáng sản.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!