Theo thống kê của ngành đường sắt, trong tổng số 258 đầu máy thì có đến hơn 110 đầu máy nằm trong diện phải thay thế trong vòng 3 năm tới. Trong quãng thời gian đó, cũng có tới hơn 1.500 toa xe sẽ hết niên hạn sử dụng phải dừng hoạt động. Như vậy có nghĩa, không thay thế thì đường sắt không đủ năng lực vận tải nhưng thay thế theo đúng lộ trình thì lại là điều khó thực hiện.
Với thực tế này, để đảm bảo năng lực vận tải của ngành đường sắt, có lẽ quy định về niên hạn cần được nghiên cứu lại. Đặc biệt với đầu máy có quy trình bảo dưỡng sửa chữa được thực hiện rất nghiêm ngặt. Cụ thể là sau khi hoạt động 2.000km, đầu máy lại được đưa vào xưởng kiểm tra. Các cấp tiếp theo là 15 nghìn, 100 nghìn và 200km sẽ được sửa chữa từ nhỏ đến lớn. Khi đầu máy hoạt động đủ 800 nghìn km sẽ được đại tu. Khi đó, mọi chi tiết của đầu máy sẽ được kiểm tra và sửa chữa.
Niên hạn sử dụng chỉ là một trong nhiều yếu tố để đánh giá, xác định khả năng an toàn của phương tiện. Hiện, nhiều quốc gia không quy định niên hạn sử dụng với đầu máy, toa xe mà áp dụng hàng rào kỹ thuật là đăng kiểm thường kỳ. Những đầu máy, toa xe dù sử dụng lâu năm nhưng tuân thủ đúng theo quy trình bảo dưỡng, sửa chữa thì vẫn có thể đảm bảo yếu tố an toàn kỹ thuật. Như vậy, việc bắt buộc phải đầu tư thay thế sẽ là một sự lãng phí.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!