Cách đây khoảng 5 tháng, kết quả đấu giá cấp quyền khai thác 3 mỏ cát ở Hà Nội đã gây chú ý của dư luận, vì giá trúng thầu lên tới gần 1.700 tỷ đồng, trong khi giá khởi điểm chỉ chưa đến 24 tỷ đồng.
Trong lúc Ủy ban nhân dân (UBND) thành phố Hà Nội đang rà soát quá trình khảo sát, đánh giá trữ lượng mỏ, làm hồ sơ và tổ chức đấu giá cấp quyền khai thác 3 mỏ cát theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, khu vực xung quanh các mỏ cát này, tình trạng khai thác trái phép vẫn đang diễn ra hết sức phức tạp.
Mỏ cát Châu Sơn, 1 trong 3 mỏ trúng đấu giá cao bất thường tới 400 tỷ đồng nằm giáp ranh với địa bàn tỉnh Phú Thọ và Vĩnh Phúc. Xung quanh khu vực mỏ cát, tình trạng khai thác trái phép diễn ra vô cùng phức tạp. Những hình ảnh cho thấy công suất hoạt động các tàu hút cát lớn như thế nào.
Tình trạng khai thác trái phép vẫn đang diễn ra hết sức phức tạp.
"Từ trước tới nay nhìn chung khai thác máy móc chạy suốt ngày đêm, không có giờ giấc gì. Thời gian năm ngoái có tạm ngưng hơn 1 tháng sau lại tiếp tục trở lại bình thường", người dân xã Châu Sơn, huyện Ba Vì, Hà Nội, chia sẻ.
"Khai thác cả đêm, suốt đêm, ngày xưa nó còn vào tận đây khai thác. Chúng tôi đuổi mà vẫn khai thác", người dân xã Tản Hồng, huyện Ba Vì, Hà Nội, cho biết.
Dù biết trên địa bàn xảy ra tình trạng khai thác cát trái phép, nhưng theo đại diện UBND Xã Châu Sơn, không dễ để xử lý bởi các đối tượng khai thác di chuyển liên tục trên các địa bàn giáp ranh.
"Đối với địa phương, về cơ sở vật chất để phục vụ cho công tác kiểm tra trực tiếp ngoài sông rất là hạn chế, thứ hai là tàu khai thác thường ở những vị trí giáp ranh nên công tác định vị gặp nhiều khó khăn", ông Nguyễn Quốc Đạt, Chủ tịch UBND xã Châu Sơn, Ba Vì, Hà Nội, cho hay.
Nguồn thu từ hoạt động kinh doanh cát trái phép được đánh giá là siêu lợi nhuận, nhiều vụ bị bắt giữ cho thấy, mỗi tháng các đối tượng thu lợi hàng tỷ đồng, số tiền thu được này lớn hơn rất nhiều số với tiền cọc của các doanh nghiệp trúng đấu giá.
Nếu toàn bộ quá trình đánh giá trữ lượng đến khâu tổ chức đấu giá không có vấn đề gì, vậy thì câu hỏi đặt ra ở đây: Liệu những đơn vị trúng đấu giá có thực hiện khai thác hay bỏ cọc? Điều này có liên quan gì với thực trạng khai thác cát trái phép đang diễn ra phức tạp ở khu vực xung quanh những mỏ cát này?
Khi những mỏ cát được cấp phép, mỏ có chủ, có quản lý nghĩa là không còn việc mập mờ ranh giới giữa khai thác trái phép và có phép ở những vùng sông giáp ranh. Đến nay, vẫn chưa có câu trả lời cho việc kết quả đấu giá 3 mỏ cát có được phê duyệt hay không. Sự việc này càng kéo dài, các đối tượng khai thác cát trái phép được hưởng lợi như thế nào, không phải là điều khó nhận ra.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!