Hà Tĩnh: Sinh kế cho người dân từ việc phát triển bưởi Phúc Trạch

Mùa bưởi năm 2024 thời tiết thuận lợi, bưởi Phúc Trạch được mùa, được giá, nhiều hộ gia đình trồng bưởi có được nguồn thu lớn từ việc trồng giống cây đặc sản này.

Giống bưởi quý

Thông tin từ đại diện phòng Nông nghiệp Hương Khê, năm 2024 sản lượng bưởi trên toàn huyện là 26.610,96 tấn. Diện tích trồng bưởi là 2.731,21ha, ổn định diện tích so với năm 2023. Nguồn thu về bưởi khoảng 665 tỷ đồng. Giá bán trung bình khoảng 25.000 đồng/quả. Một trong những tín hiệu vui cho người trồng bưởi nơi đây là so với mọi năm, giá quả bưởi năm 2024 cao hơn từ 5.000 - 7.000đồng/quả. Điều đó khuyến khích người trồng bưởi yên tâm vào sự lựa chọn của mình.

Lãnh đạo xã Hương Trạch (huyện Hương Khê - Hà Tĩnh) chia sẻ với PV VTV Times về giống bưởi Phúc Trạch.

Anh Nguyễn Hùng Thắng, HTX Nông sản Hoàn Thắng (Tân Phúc, Hương Trạch, Hương Khê, Hà Tĩnh) cho biết: "Gia đình tôi đầu tư 6ha với hơn 2.000 cây. Năm 2024 thu về 120 tấn". Với kinh nghiệm của người có hơn 10 năm trồng bưởi, anh Thắng cho rằng, nếu đầu tư bài bản, biết áp dụng khoa học kỹ thuật cũng như kinh nghiệm dân gian thì việc trồng bưởi Phúc Trạch đem lại lợi nhuận cao hơn các loại cây trồng khác, kể cả cây trầm hương. Bởi từ lúc trồng bưởi cho đến khi cây cho quả chỉ mất khoảng 5 năm, sau đó cây bưởi hằng năm cho quả đều đặn. Bưởi Phúc Trạch có vị ngọt thanh xen lẫn chua nhẹ, múi nhiều nước nhưng không nát. Chính vì vậy mà người người tiêu dùng trong nước đang ngày một ưa chuộng. Trong nhiều siêu thị lớn trong cả nước, bưởi Phúc Trạch được bày bán với lượng tiêu thụ ổn định. Ngay từ đầu mùa, các thương lái từ Hà Nội, Hải Phòng, Quảng Ninh, TP Hồ Chí Minh… đã chủ động liên hệ, tìm về bao tiêu toàn bộ vườn bưởi. "Điều quan trọng nhất là người trồng phải giữ được chất lượng và nâng cao mẫu mã. Nếu làm được điều đó, tôi tin tưởng đây sẽ là giống cây làm giàu cho người dân Hương Khê", anh Nguyễn Hùng Thắng cho biết.

Bưởi Phúc Trạch là giống bưởi quý có nguồn gốc từ hàng trăm năm nay.

Được mệnh danh là giống bưởi tiến vua nên để bưởi Phúc Trạch có thể cho mùa quả ngọt vẫn đòi hỏi những điều kiện khá khắt khe. Theo ông Nguyễn Trí Đồng, Trưởng phòng Nông nghiệp huyện Hương Khê, giống bưởi Phúc Trạch khả năng thụ phấn kém, cần phải thụ phấn bổ sung, hơn nữa, vào thời điểm bưởi nở hoa để việc thụ phấn diễn ra được thuận lợi còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố như thời tiết (thời tiết nắng kéo dài, nhiệt độ >30⁰C làm khô hạt phấn, hoặc thời tiết mưa nhiều làm rửa trôi hạt phấn, giảm khả năng đậu quả), nguồn hoa bưởi chua: có năm thời điểm bưởi Phúc Trạch ra hoa và bưởi chua ra hoa lệch nhau khá xa khiến cho việc thu thập phấn hoa gặp nhiều khó khăn. Thêm đó, giá cả vật tư phân bón lên cao nhưng giá sản phẩm không tăng làm giảm thu nhập của người dân trồng bưởi. Việc liên kết sản xuất, tiêu thụ bưởi Phúc Trạch vẫn còn khó khăn. "Chính vì vậy mà chúng tôi luôn ý thức được việc đồng hành, gắn bó sâu sát với người trồng bưởi. Nhìn ra được mặt hạn chế thì cùng nỗ lực giải quyết để đưa lại hiệu quả cao nhất cho bà con nhân dân. Những việc này hàng năm đều được huyện triển khai sâu rộng trên 19 xã có diện tích trồng bưởi" – Ông Đồng cho hay.

Phó chủ tịch UBND Huyện Hương Khê Phan Kỳ cho biết, thời gian tới, huyện sẽ có thêm nhiều chính sách hỗ trợ người nông dân phát triển giống bưởi quý.

Trở thành cây chủ lực của địa phương

Hiện nay bưởi Phúc Trạch được cấp chỉ dẫn địa lý trên 19 xã (trừ thị trấn và xã Hương Lâm) của huyện Hương Khê. Nhắc đến bưởi Phúc Trạch người ta thường nhắc nhiều đến các xã như: Hương Trạch, Phúc Trạch, Hương Đô, Lộc Yên, Hương Thủy bởi những xã này có diện tích trồng bưởi lớn, người dân có nhiều kinh nghiệm sản xuất nên thường thu hoạch được sản phẩm không những thơm ngon mà còn có mẫu mã đẹp. Trên thực tế ở các xã khác như: Điền Mỹ, Hà Linh, Hương Long, Phú Gia, Gia Phố, Hương Giang… tại một số vườn được người dân đầu tư, chăm sóc đúng kỹ thuật, bưởi cũng có chất lượng ngon, mẫu mã đẹp không thua gì các xã trọng điểm về bưởi. Vì thế, để tạo ra một quả bưởi ngon và chất lượng thì công đầu tư, chăm sóc và những hiểu biết nhất định về kỹ thuật trồng, chăm sóc là vô cùng quan trọng, quyết định đến giá trị quả bưởi lúc thu hoạch.

Bưởi Phúc Trạch tham gia Hội chợ thương mại tại Malaysia,1-3/9/2023 International Trade & Exhibition Centre (MITEC)

Theo ông Phan Kỳ, Phó chủ tịch UBND huyện Hương Khê, từ lâu bưởi Phúc Trạch là cây truyền thống và là cây trồng chủ lực trong phát triển kinh tế, xây dựng nông thôn mới trên địa bàn. Chính vì vậy mà hàng năm, huyện Hương Khê đều phối hợp với Sở Công Thương, Trung tâm Khuyến công và xúc tiến thương mại tỉnh tổ chức các hội nghị trực tiếp tại hội trường huyện và truyền trực tuyến qua phần mềm Zoom cloud Meeting. Thành phần tham gia gồm các doanh nghiệp, HTX, các hộ sản xuất, kinh doanh bưởi; hơn 800 điểm cầu trực tuyến, lãnh đạo các bộ ngành, các sàn thương mại điện tử… Năm ngoái, huyện cũng phối hợp cùng Công ty Rubicon Tours (Hà Nội) giới thiệu bưởi Phúc Trạch tại triển lãm thương mại ở Malaysia được tổ chức từ ngày 1-3/9/2023 tại Trung tâm Thương mại và triển lãm quốc tế (MITEC), Thủ đô Kuala Lumpur, Malaysia. "Năm 2023, 2024 UBND huyện phối hợp với các Tổ chức chính trị xã hội như Hội Nông dân, Hội Liên hiệp Phụ nữ tích cực quảng bá, tiêu thụ bưởi Phúc Trạch, điển hình như Hội Nông dân phối hợp với Trung tâm Hỗ trợ Hội nông dân tỉnh kết nối xây dựng 3 điểm bán hàng tại Hà Nội, Hải Phòng, Sơn La, tiêu thụ 18 tấn bưởi và trực tiếp kết nối tiêu thụ 10 tấn bưởi tại Hà Nội; Hội Liên hiệp Phụ nữ kết nối tiêu thụ tại quận Hải Châu, Đà Nẵng và Hà Nội tiêu thụ 23 tấn bưởi…" – Ông Phan Kỳ cho biết thêm.

Bưởi Phúc Trạch có nhiều đặc tính khác với các giống bưởi khác.

Cũng theo Phó Chủ tịch UBND huyện Hương Khê, để bảo tồn và phát triển giống bưởi quý này, mấy năm nay, huyện Hương Khê còn xây dựng một trung tâm để thực hiện công việc này một cách bài bản. "Trung tâm đặt tại xã Phúc Trạch, với quy mô 1,7ha; có cơ sở hạ tầng đảm bảo với 05 nhà lưới sản xuất giống, 02 nhà lưới bảo tồn cây giống S0, S1; hằng năm cung cấp 150.000 cây giống đảm bảo chất lượng cho người dân trên địa bàn huyện".

Phó Chủ tịch UBND huyện Hương Khê Phan Kỳ trăn trở nâng tầm giống bưởi Phúc Trạch, tạo sinh kế lớn hơn nữa cho nhiều người dân.

Để phát triển bền vững, lâu dài và để giống bưởi Phúc Trạch thực sự trở thành một loại cây trồng chủ lực, trở thành sinh kế cho người dân thì còn cần nhiều việc phải làm. Trong đó, như lời ông Phan Kỳ - Phó Chủ tịch UBND huyện Hương Khê: "Đầu tiên là nâng cao chất lượng giống đưa vào sản xuất; củng cố, nâng cấp cơ sở bảo tồn và nhân giống bưởi Phúc Trạch để đảm bảo cung ứng đủ cây giống đảm bảo chất lượng cho người sản xuất trên địa bàn huyện. Thêm nữa là đồng hành với người dân trong việc cải tạo vườn, thụ phấn bổ sung, nâng cao chất lượng, mẫu mã quả bưởi bằng cách ứng dụng các tiến bộ kỹ thuật như bao quả, sử dụng một số chất kích thích sinh trưởng để tăng quá trình ra hoa đậu quả, tập trung phòng trừ các đối tượng sâu bệnh gây hại trên quả. Tổ chức những cuộc xúc tiến thương mại, những hợp tác kinh tế, tìm đầu ra bền vững cho người dân… Làm tốt được những kế hoạch đó, tôi rất tin tưởng rằng, bưởi Phúc Trạch sẽ cho thêm nhiều những mùa quả ngọt".

* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!