Gốm Mường - tôn vinh văn hóa truyền thống

Sau gần một thập kỷ học hỏi rèn luyện các kỹ thuật truyền thống về nghề gốm, thể nghiệm nhiều phương pháp làm đất, men, lò nung... họa sĩ Vũ Đức Hiếu đã giới thiệu một dòng gốm riêng lấy tên gốm Mường.

Trong 2 ngày 17 và 18/8/2024, tại địa chỉ 85 Nhật Chiêu, quận Tây Hồ, Hà Nội, xưởng Gốm Mường mở cửa đã ghi nhận một số lượng lớn công chúng yêu thích hội họa và văn hóa Mường đến thưởng ngoạn. Họa sĩ Vũ Đức Hiếu (sinh năm 1977) được biết đến với nghệ danh 'Hiếu Mường' đã tạo dựng không gian văn hóa Mường tại Hòa Bình từ năm 2007 với quy mô là một bảo tàng tư nhân đầu tiên. Sau hành trình lặng lẽ học hỏi rèn luyện các kỹ thuật truyền thống về nghề gốm, thể nghiệm nhiều phương pháp làm đất, men, lò nung... họa sĩ Vũ Đức Hiếu đã tạo dựng những giá trị riêng cùng với gốm Mường.

Nhiều sáng tạo mang đậm dấu ấn cá nhân.

Tại địa chỉ số 202 đường Tây Tiến, thành phố Hòa Bình, Không gian Văn hóa Mường do anh tạo dựng đã trở thành địa chỉ văn hóa-nghệ thuật thu hút mối quan tâm và hợp tác của nhiều người làm văn hóa nghệ thuật và du khách trong nước cũng như quốc tế.

Trong không gian gốm Mường của Vũ Đức Hiếu, người ta dễ dàng nhận diện từ xưởng gốm, đất tổ mối, đất sét, các nguyên liệu pha chế men tro, phụ liệu... hầu hết khai thác tại chỗ, sau nhiều lần thử nghiệm Vũ Đức Hiếu đã tạo được một sắc thái gốm riêng, mang dấu ấn cá nhân rõ nét.

Đồng nghiệp chia vui cùng họa sỹ Vũ Đức Hiếu

"Thẩm mỹ riêng của gốm Mường nằm ở phom (form) dáng độc đáo, như Vũ Đức Hiếu chia sẻ, như chính thế giới đồ vật của người Mường mà ông dày công sưu tầm trong nhiều năm đã dẫn dắt tư duy tạo hình, như một mạch nguồn cảm xúc tự nhiên, vừa có bóng dáng đồ vật, giàu tính biểu hiện phồn thực của cấu trúc sinh học, vừa gợi liên tưởng tới các totem nguyên thủy xa xôi. Gốm Mường chủ yếu có bề mặt thô ráp, có các gam màu nâu, vàng, chàm, xanh lá, đôi khi được vẽ thêm các họa tiết kỷ hà đặc trưng của mỹ thuật truyền thống người Mường, người vùng cao, gần với thẩm mỹ các sắc dân cổ vùng Đông Nam Á và Mỹ Latinh. Có được các hòa sắc đó là quá trình dài nghiên cứu, thể nghiệm các công thức men pha trộn men gio (men hữu cơ) cổ truyền và một số chất vô cơ phổ biến trong kỹ thuật tạo men gốm hiện đại. Xương gốm, nhờ sử dụng đất tổ mối, đôi khi kết hợp đất Samot cho phép Vũ Đức Hiếu nung ở nhiệt cao những hình khối phức tạp của ngôn ngữ điêu khắc và tạo ra bề mặt gốm giàu cảm xúc tự nhiên." – Nhà nghiên cứu Vũ Huy Thông chia sẻ.

Văn hóa Mường đậm nét trong các tác phẩm của Vũ Đức Hiếu

Có thể nói với gốm Mường, nghệ sĩ Vũ Đức Hiếu trước hết đã tạo được nhiều tác phẩm điêu khắc riêng, độc đáo, sau đó là nỗ lực tôn vinh văn hóa truyền thống nói chung, văn hóa Mường nói riêng của Không gian Văn hóa Mường đã được ghi nhận, như: Giải thưởng quốc tế Jeonju International Awards 2020 (Hàn Quốc) hay Giải thưởng Phan Châu Trinh về Văn hóa - Giáo dục (2013)...

Trong lần ra mắt xưởng Gốm Mường tại Hà Nội đã có hơn 130 tác phẩm gốm Mường được trưng bày. Đây là các tác phẩm gốm độc bản của nhiều nghệ sỹ - tác giả đã tham gia sáng tác từ 10 năm nay tại xưởng gốm Mường Studio.

* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!