Buôn bán, lưu truyền sách lậu, sách giả đang gây ảnh hưởng không nhỏ tới ngành xuất bản và các đơn vị bán sách. Trong khi đó, nhiều người tiêu dùng vẫn đang hàng ngày sử dụng các sản phẩm sách lậu mà không hề hay biết.
Là người thích đọc truyện tiểu thuyết, chị Nguyễn Thị Thanh Nhàn (trú quận Cầu Giấy, Hà Nội) thường xuyên mua sách qua mạng xã hội. Đa dạng, tiện lợi khi có thể mua trực tuyến và đặc biệt giá luôn được giảm từ 40-60% so với giá niêm yết. Tuy nhiên các sản phẩm này thường có chất lượng giấy không tốt, đặc biệt là có quá nhiều lỗi chính tả.
Không chỉ các loại truyện, các loại sách bổ trợ kiến thức cũng bị làm giả và bán tràn lan trên các trang thương mại điện tử. Chỉ tốn ít thời gian tìm kiếm trên mạng, người mua đã có thể tìm được rất nhiều bộ sách luyện thi IELTS với giá giảm từ 50-70% so với giá niêm yết trên thị trường. Không chỉ sách IELTS, rất nhiều sách thuộc các thể loại khác nhau cũng bị in lậu.
Sách giả thường có chất lượng kém. Các đối tượng in sách giả không thực hiện quy trình xuất bản theo quy định, không trả tiền bản quyền cho tác giả. Vì thế, sách giả thường được bán với giá thấp hơn nhiều so với giá in trên bìa và giá của sách thật.
Sách lậu tràn lan không chỉ gây thiệt hại về kinh tế, giảm uy tín của các công ty sách, nhà xuất bản mà còn ảnh hưởng lớn đến quyền và lợi ích của tác giả và bạn đọc. Sách lậu giảm giá, sách thật ế ẩm khiến tiền bản quyền cho tác giả cũng giảm theo. Nhiều giải pháp đã được triển khai để xử lý sách lậu, đặc biệt là trên các nền tảng thương mại điện tử tuy nhiên để xử lý triệt để không hề đơn giản.
Số lượng sách lậu, sách giả phát hiện được chỉ chiếm 0,4 - 0,5% tổng số lượng sách được in. Theo các chuyên gia, con số thực tế còn lớn hơn rất nhiều. Tình trạng sách lậu, sách giả diễn biến khá phức tạp, gây ảnh hưởng không nhỏ đến các đơn vị mua bán bản quyền sách, các đơn vị xuất bản và cả chính người đọc.
Theo quy định của pháp luật, việc tàng trữ, phát hành xuất bản phẩm in, nhân bản lậu, in giả, in nối bản trái phép có thể bị xử phạt hành chính từ 20 - 30 triệu đồng, nếu thu lợi bất chính 500 triệu đồng trở lên thì khung hình phạt tù sẽ từ 7 năm đến 15 năm.
Để giải quyết triệt để cần nghiên cứu điều chỉnh, sửa đổi chế tài xử lý các vi phạm trong lĩnh vực in ấn, xuất bản theo hướng tăng nặng mức độ, hình thức xử lý các hành vi vi phạm. Đặc biệt, theo các chuyên gia, một nhân tố quyết định sự thành - bại trong việc chống sách lậu hiện nay chính là bạn đọc, những người bỏ tiền mua sách.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!