Trên những cung đường đèo dốc quanh co, địa hình hiểm trở, các xe ô tô thường phải rà phanh liên tục, rất có thể bị mất phanh do quá nhiệt, tiềm ẩn nguy cơ cao xảy ra các vụ tai nạn giao thông thảm khốc. Khi lái xe gặp sự cố, phản xạ của lái xe là đánh lái gấp, hay chấp nhận va xe vào vách núi. Do vậy những hốc lánh nạn, đường cứu nạn là vô cùng quan trọng.
Khoảng 17h ngày 10/1 năm nay tại km144+600 đoạn qua huyện Mai Châu, tỉnh Hòa Bình, 1 chiếc xe khách bất ngờ bị mất phanh khi đổ đèo.
Lúc đó, tài xế chiếc xe khách chạy hướng Sơn La - Hà Nội lập tức đánh lái cho xe lao vào con đường cứu nạn tại khu vực này. Thời điểm xảy ra vụ việc, trên xe có hơn 30 hành khách, rất may mắn không có thiệt hại về người và phương tiện.
Thực tế thời gian gần đây cho thấy, các ô tô khi xảy ra sự cố mất phanh, lao vào đường cứu nạn đều dừng lại an toàn.
Dù nền đường cứu nạn là cát và sỏi cuội rất dày, nhưng chiếc xe vẫn lao sâu vào đường cứu nạn quãng đường tới gần 50m. Thực tế này cho thấy chiếc xe đã lao tự do xuống dốc với tốc độ rất cao và nếu không có đường cứu nạn, chắc chắn một vụ tai nạn thảm khốc đã xảy ra.
''Nếu không có đường cứu nạn thì chỉ còn cách lao vào vệ núi, chứ không còn cách nào nữa'', lái xe Trần Đình Dưỡng cho biết.
Sau khi cứu được xe ô tô trên, những người công nhân lại khẩn trương san gạt trả lại mặt phẳng cho đường cứu nạn tại km 144+600 trên Quốc lộ 6. Đây cũng chính là đường cứu nạn đã cứu được nhiều vụ ô tô đổ đèo xuống dốc mất phanh nhất trên cung đường này với gần 10 vụ.
Trong khoảng gần 3 năm qua trên tuyến QL6 đi các tỉnh Tây Bắc qua địa phận Hòa Bình, đã có 5 con đường cứu nạn được hoàn thành, 2 đường khác đang được thi công.
''Những đường cứu nạn như vậy là rất cần thiết, đảm bảo cho sự an toàn của xe khi bị mất phanh hay những lúc đường trơn trượt mà không xử lý kịp thời", lái xe Nguyễn Minh Tiến cho hay.
''5 đường cứu nạn đưa vào sử dụng được đánh giá hiệu quả cao. Nếu không có 5 đường cứu nạn này, nhiều vụ tai nạn sẽ xảy ra, đặc biệt là 2 vụ với xe khách đều có trên 30 người'', ông Phạm Văn Toản, Chi Cục trưởng Chi Cục Quản lý đường bộ I.1, Tổng Cục Đường bộ Việt Nam, nhận định.
Khi có đường cứu nạn, lái xe đã có chỗ để lao vào và khi chạy hết đà sẽ dừng lại.
Không chỉ hơn 20 xe được cứu trên Quốc lộ 6, 2 năm qua cũng đã có hàng chục xe khác thoát tai nạn do đường cứu nạn trên đèo Lò So ở Kom Tum hay Quốc lộ 12 ở Quảng Bình, Quốc lộ 3 và 34 ở Cao Bằng.
Thống kê đến nay, 28 đường cứu nạn, hốc cứu nạn được đầu tư và đã hoàn thành tại các cung đường đèo trên cả nước.
Theo tính toán, suất đầu tư cho một con đường cứu nạn không lớn, chỉ cần có có mặt bằng là có thể thi công. Do vậy mỗi con đường cứu nạn được hoàn thành được coi là “cứu cánh” cho các lái xe khi đổ đèo xuống dốc chẳng may xảy ra sự cố kỹ thuật.
''Xử lý điểm đen cứu tai nạn giao thông mang tính nhân văn rất cao, giảm thiệt hại cho người dân và xã hội rất lớn. Cứu được một vụ tai nạn giao thông là vô giá. Chúng tôi làm một đường cứu nạn nhiều khi chỉ 1 - 3 tỷ tùy địa hình'', ông Vũ Ngọc Lăng, Vụ trưởng Vụ An toàn giao thông, Tổng Cục Đường bộ Việt Nam, chia sẻ.
Qua phân tích nguyên nhân, ô tô bị mất phanh khi đổ đèo thường lao rất nhanh, các lái xe thường chọn cách cho xe va vào vách núi, nên hậu quả thường rất nghiêm trọng.
Khi có đường cứu nạn, lái xe đã có chỗ để lao vào và khi chạy hết đà sẽ dừng lại vì đường cứu nạn được thiết kế có độ dốc ngược so với chiều di chuyển của xe.
Thực tế thời gian gần đây cho thấy, các ô tô khi xảy ra sự cố mất phanh, lao vào đường cứu nạn đều dừng lại an toàn.
Dự kiến trong năm nay, khoảng 10 điểm đường cứu nạn nữa sẽ được ngành đường bộ tiếp tục đầu tư và hoàn thành. Đó là các đường cứu nạn trên đèo khánh lê Quốc lộ 27 C từ Nha Trang đi Đà Lạt; Đèo Lò Xo, đường Hồ Chí Minh qua Kon Tum và đèo Chiềng Đông trên Quốc lộ 6 địa bàn tỉnh Sơn La.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!