Đi viện điều trị u gan, phát hiện mắc ung thư đại trực tràng di căn

Ông Đặng Thành (71 tuổi, Hải Dương) thăm khám tại bệnh viện địa phương do đau bụng âm ỉ vùng hạ vị và hạ sườn phải suốt 1 tuần. Hình ảnh siêu âm cho thấy người bệnh có khối u lớn ở gan. Ông được người nhà đưa đến Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội.

Tiến sĩ, Bác sĩ Vũ Trường Khanh, Trưởng khoa Tiêu hóa cho biết, kết quả chẩn đoán hình ảnh cho thấy người bệnh có 2 u tại gan phải kích thước 85 x 84 x 63 mm và 33 x 39 mm trên một nền gan không có tổn thương mạn tính do các nguyên nhân như viêm gan virus B, C hoặc rượu… Hình ảnh khối u lớn ít ngấm thuốc, nghĩ tới tổn thương gan thứ phát, bác sĩ chỉ định thực hiện nội soi tiêu hóa cho người bệnh. Đại tràng sigma có u sùi gây hẹp chiếm khoảng 3/4 lòng đại tràng. Sinh thiết kết luận người bệnh bị ung thư đại tràng sigma và đây chính là nguyên nhân di căn gây khối u ở gan.

Trường hợp tương tự, ông Trần Đức (64 tuổi, Hà Nội) không có bệnh lý tiêu hóa trước đó. Ông đến thăm khám tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội do có biểu hiện đau bụng kèm đại tiện phân có lẫn ít máu. Siêu âm gan có nốt u gan kích thước 9 x 7 mm. Nội soi đại tràng có tổn thương sùi loét chiếm toàn bộ chu vi và làm hẹp khít lòng đại tràng. Cạnh tổn thương sùi loét có 2 polyp cuống lớn 10 mm, 15 mm và nhiều polyp nhỏ. Sinh thiết nhiều mảnh kết quả giải phẫu bệnh cho thấy bị ung thư đại tràng sigma.

Thông thường ung thư đại tràng hay gặp nhất là ở vị trí đại tràng sigma (nằm bên hố chậu trái). Vị trí này chiếm khoảng 30% số trường hợp ung thư đại trực tràng. Khi tổ chức u phát triển trong lòng đại tràng dễ gây hẹp và gây tắc ruột. Tiến sĩ Khanh nhận định, ung thư đại tràng muốn điều trị đạt kết quả tốt phụ thuộc vào nhiều yếu tố, trong đó phát hiện sớm qua thăm khám nội soi định kỳ có ý nghĩa quan trọng. Những bệnh nhân mắc ung thư đại tràng thường được phát hiện tình cờ do giai đoạn đầu ít có triệu chứng, dễ nhầm lẫn với các bệnh lý tiêu hóa khác nếu không được nội soi phát hiện.

TS.BS Trần Hải Bình kiểm tra cho người bệnh. Ảnh: BVĐK Tâm Anh

Tiến sĩ, bác sĩ Trần Hải Bình, Phó khoa Ung bướu, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội giải thích, trường hợp của ông Thành và ông Đức, ung thư đại tràng khởi phát ở vùng đại tràng sigma, xâm lấn ra phía ngoài qua các lớp của thành ruột, phá vỡ thành ruột và lan đến các mô xung quanh khối u. Tế bào ung thư di căn theo đường mạch máu tới gan và hình thành các u gan thứ phát. Đại tràng có nhiệm vụ hấp thu các chất dinh dưỡng, nước và vitamin từ thức ăn để nuôi sống cơ thể. Các chất từ lòng ruột được hấp thu vào các tế bào ruột, qua máu về tới vòng tuần hoàn. Tất cả lượng máu này đều phải đi qua gan giúp loại bỏ vi khuẩn, chất độc.

Bệnh nhân mắc ung thư đại tràng, các tế bào ung thư rời khỏi khối u nguyên phát và di động tự do trong máu phần lớn sẽ được bắt giữ lại tại gan. Tại đây các khối u phát triển lớn và tạo thành khối u thứ phát. Vì vậy, gan là vị trí phổ biến nhất mà ung thư đại tràng thường di căn tới do gan là tạng có liên hệ mật thiết với đại tràng.

Ung thư đại tràng thường tiến triển từ polyp, nội soi đại tràng tầm soát định kỳ cắt polyp sẽ ngăn ngừa bệnh. Vì đại tràng có nhiều nếp gấp, muốn phát hiện tốt để tránh bỏ sót polyp trong đại tràng khi nội soi, cần một số yếu tố: chuẩn bị làm sạch ruột kỹ càng, thời gian nội soi phải đảm bảo, máy nội soi chất lượng cao và cuối cùng là kỹ năng kinh nghiệm của bác sĩ nội soi.

Khi tổn thương ác tính trong đại tràng tiến triển có thể kết hợp nhiều phương pháp điều trị tùy thuộc vào giai đoạn và mức độ di căn, bao gồm phẫu thuật, hóa xạ trị, liệu pháp đích, liệu pháp miễn dịch... Tùy vào kích thước và vị trí của ung thư, bác sĩ có thể phẫu thuật nội soi hoặc phẫu thuật mở để cắt bỏ phần đại tràng bị ung thư; phần còn lại của đại tràng được nối lại. Phẫu thuật mở cắt toàn bộ đại tràng được chỉ định trong trường hợp người bệnh mắc đa polyp tuyến gia đình.

Trường hợp của bệnh nhân Thành và bệnh nhân Đức được chuyển tới khoa Ung bướu để tiếp tục điều trị. Bác sĩ cân nhắc phác đồ đa mô thức, cá thể hóa dựa trên tình trạng sức khỏe, loại giải phẫu bệnh, xét nghiệm hóa mô miễn dịch, giai đoạn bệnh, tuổi tác… nhằm đem lại hiệu quả tối ưu, kéo dài thời gian cho người bệnh.

Ung thư đại tràng là một trong những bệnh lý ác tính thường gặp. Theo GLOBOCAN 2020, ung thư đại trực tràng đứng thứ 4 về tỷ lệ mắc mới (6%) và đứng thứ 5 về tỷ lệ tử vong (5.8%) do ung thư. Tại Việt Nam, ung thư đại trực tràng đứng thứ 4 trong các loại ung thư thường gặp ở nam giới và đứng thứ 4 trong các loại ung thư thường gặp ở nữ giới. Chẩn đoán ung thư đại tràng chủ yếu dựa vào nội soi, sinh thiết tổn thương và kết quả giải phẫu bệnh.

PGS.TS.BS Triệu Triều Dương, Giám đốc chuyên môn khối Ngoại cho biết, tỷ lệ phát hiện ung thư đại trực tràng ở giai đoạn một chỉ chiếm 10%. Đa phần người bệnh thường quan tâm và đến khám khi có các triệu chứng liên quan đến đại tràng: đau bụng, phân lỏng hoặc nhầy máu… Người bệnh chỉ nghĩ cần thiết soi đại tràng khi có triệu chứng. Đây là một trong những yếu tố khiến các ca bệnh được phát hiện ung thư đại trực tràng ở giai đoạn muộn. Bất cứ loại bệnh nào, nhất là ung thư thì việc phát hiện sớm có ý nghĩa lớn trong điều trị. Ung thư đại trực tràng giai đoạn sớm triệu chứng dễ nhầm lẫn với các bệnh lý thông thường. PGS Dương khuyến cáo người dân cần tầm soát sớm, tránh để bệnh ở giai đoạn muộn, gây khó cho điều trị và rút ngắn thời gian, chất lượng sống.

Theo tiến sĩ Bình, các đối tượng nguy cơ mắc ung thư đại trực tràng cần thăm khám và tầm soát định kỳ bao gồm: Từ 45- 50 tuổi trở lên (kể cả không có triệu chứng về tiêu hóa), tiền sử gia đình có người bị ung thư đại tràng trực tràng hoặc polyp lớn, đột biến gen, bệnh viêm ruột IBD sau mắc 8 -10 năm như: bệnh Crohn và viêm loét đại tràng… Tiến sĩ cũng nhấn mạnh, ung thư đại trực tràng tiến triển chậm, dấu hiệu ban đầu không điển hình khiến người bệnh dễ bỏ qua. Nếu xuất hiện dấu hiệu như tiêu chảy, táo bón, thay đổi khuôn phân; đau bụng, chướng bụng; giảm cân không rõ nguyên nhân; mệt mỏi do thiếu máu… người bệnh cần đến khám tại cơ sở y tế uy tín để được chẩn đoán, phát hiện sớm và điều trị hiệu quả.

*Tên nhân vật đã thay đổi.

* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!