Toàn cảnh trên cao hồ Thiền Quang.
Trước thông tin UBND quận Hai Bà Trưng (Hà Nội) đang lấy ý kiến các cơ quan, tổ chức, cá nhân về Đồ án Thiết kế đô thị khu vực xung quanh hồ Thiền Quang. Các chuyên gia cho rằng việc chỉnh trang xung quanh hồ Thiền Quang là rất đúng và cần thiết, tuy nhiên việc phân chia ra thành các điểm, các khu vực được gọi là quảng trường còn cần xem xét thêm.
GS.TS KTS Doãn Minh Khôi - Viện trưởng Viện kiến trúc đô thị Trường Đại học Xây dựng chia sẻ: "Về đồ án thiết kế khu vực xung quanh hồ Thiền Quang tôi thấy đây là một chủ trương đúng đắn, vì hiện giờ cơ sở vật chất ở hồ Thiền Quang đã xuống cấp rất nhiều, ô nhiễm môi trường và các vấn đề về thẩm mỹ làm ảnh hưởng đến không gian chung rất nhiều. Những phương án trong đồ án thiết kế đô thị xung quanh hồ Thiền Quang cũng được tác giả lên ý tưởng rõ ràng, có ý đồ phân chia ra thành các điểm, các khu vực gọi là quảng trường. Nhưng theo tôi nghĩ riêng về tên gọi, nếu gọi là quảng trường thì chưa hợp lý".
Hình ảnh 3D minh họa toàn cảnh dự án chỉnh trang đồng bộ xung quanh hồ Thiền Quang. (Ảnh: UBND quận Hai Bà Trưng).
Ông Khôi lý giải, quảng trường là một khái niệm bắt nguồn từ Châu Âu, nếu gọi là quảng trường thì đây phải là một không gian rộng lớn trong đô thị. Bao quanh quảng trường là các công trình, hệ thống giao thông, có trục cảnh quan, những không gian đó là nơi để tập trung, tiến hành các hoạt động về chính trị, kinh tế, văn hoá, xã hội…. Thông thường, mỗi quảng trường sẽ có một công trình chủ đạo, ví dụ quảng trường nhà ga thì có công trình nhà ga là chủ đạo, quảng trường nhà hát lớn sẽ có nhà hát lớn là chủ đạo, quảng trường chợ sẽ có chợ là chủ đạo... Ở phương Đông thì không có khái niệm quảng trường mà luôn chú trọng vào các không gian trống, các không gian vườn cây, công viên.
Ông Doãn Minh Khôi – GS.TS KTS - Viện trưởng viện kiến trúc đô thị Trường Đại học Xây dựng.
Đối với nước ta, hiện nay cần phát triển không gian quảng trường để người dân có nơi sinh hoạt và tổ chức các sự kiện về chính trị, văn hoá, xã hội …. Ngay ở Thủ đô Hà Nội chính thức đến thời điểm hiện tại cũng chỉ có 5 quảng trường lớn, bao gồm : quảng trường Ba Đình, quảng trường Cách mạng tháng tám, quảng trường Đông Kinh Nghĩa Thục, quảng trường 1/5, quảng trường Hoàng Thành Thăng Long. Nếu có thêm một vài quảng trường nhỏ nữa có thể kể đến : quảng trường Nhà Thờ lớn, quảng trường ngân hàng…. Chúng ta không có nhiều quảng trường, nhưng những nơi được gọi là quảng trường phải là địa điểm được gắn kết với hệ thống giao thông, phải có các công trình bao quanh và phải là không gian trống trong không gian đô thị, chứ không có quảng trường nằm ở ven hồ. Quảng trường phải là bề mặt phẳng, hệ cứng, còn công viên là bề mặt mềm, mặt đứt và có cây xanh.
Ông Khôi cho biết thêm, hồ Thiền Quang có diện tích vừa phải, không quá lớn, nếu tạo ra những không gian bao quanh hồ quá lớn sẽ làm "hẹp" đi không gian hồ cả về mặt vật lý và về mặt cảm giác. Những điểm gọi là quảng trường cần hết sức chú trọng, vì các quảng trường đều có chức năng, các hoạt động công cộng, còn những không gian công cộng và điểm vui chơi thì không có chức năng cụ thể.
Nên giữ lại các cây xanh mang tính đặc trưng của "bản địa"
Trao đổi với phóng viên Thời Báo VTV, TS. KTS Ngô Doãn Đức – Khoa kiến trúc Trường đại học Nguyễn Trãi cho rằng đây là một chủ trương tốt, việc này sẽ làm cho bộ mặt đô thị của thành phố Hà Nội trở lên văn minh, hiện đại. Nhưng khi chỉnh trang, sửa chữa nên chú ý đến việc bảo vệ các cây xanh mang tính đặc trưng của bản địa.
Ông Đức cho biết: "Nếu gọi là quảng trường phải đúng với khái niệm, nơi đó phải đủ điều kiện diễn ra các hoạt động của con người với số lượng tương đối đông. Theo ý kiến chủ quan của tôi có thể làm một quảng trường ở gần tượng đài công an nhân dân, bên phía công viên Thống Nhất là hợp lý nhất. Vì khi tụ tập đông người thì chúng ta phải chuẩn bị các trang thiết bị đồng bộ, có khu vực để xe, khu vực nghỉ ngơi cho mọi người. Nếu không đảm bảo được những yếu tố để vận hành sẽ dẫn đến tình trạng các hoạt động của tuyến phố không được quy củ, làm cho hình ảnh tuyến phố không được sang trọng, hấp dẫn".
TS. KTS Ngô Doãn Đức - Khoa kiến trúc Trường đại học Nguyễn Trãi.
Về việc hiện nay nhiều công viên ở Hà Nội sau khi chỉnh trang, sửa chữa xảy ra tình trạng thiếu hụt cây xanh, ông Đức nói rằng: "Cây cối ở hồ Thiền Quang có những cây lâu năm, chúng ta công viên hoá, có những cây phải đẩy lên một nấc, có những cây phải gỡ đi, nhưng có những cây chúng ta phải kiên quyết giữ lại, bởi vì đó là hình ảnh thân quen, đó là những cây có tính chất dấu ấn, mình phải giữ lại. Không phải cứ chặt đi rồi lại mua cây mới về trồng, đó là nỗi buồn của Hà Nội".
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!