Nhà xưởng của hợp tác xã khai thác đá và bột nhẹ Thanh Lâm, huyện Thanh Liêm, tỉnh Hà Nam thành kho để nhờ vật liệu xây dựng, toàn bộ máy móc, hệ thống bỏ hoang nhiều năm xen giữa cỏ dại mọc hoang. Hai khu đất trước đây là dãy lớp mầm non của hợp tác xã cũng bỏ trống hơn 10 năm. Các khu vực đất vốn là văn phòng của hợp tác xã giờ cho thuê hoặc bỏ không.
Ít ai có thể hình dung nơi đây từng có không khí sản xuất lao động tấp nập của hàng trăm người dân cả ngày lẫn đêm cách đây gần 20 năm. Giờ đây, toàn bộ các công trình trên đất, hệ thống máy móc, nhà xưởng đã không còn giá trị kinh tế.
Theo tìm hiểu, hợp tác xã Thanh Lâm thành lập cách đây 62 năm. Ban đầu hợp tác xã sản xuất nông nghiệp nhưng sau chuyển sang khai thác đá và chế biến bột nhẹ cung cấp cho nhiều thị trường trong cả nước.
Ông Nguyễn Kim Bảng, chủ nhiệm hợp tác xã từ năm 1990 - 1995, cho biết từ năm 2007, hợp tác xã dừng hoạt động do thiếu vốn rồi đóng cửa hoàn toàn. Từ đó đến nay, các xã viên không có việc làm và dần chuyển sang công việc khác tại địa phương.
Theo quy định của Luật Hợp tác xã năm 2012, có 2 hình thức giải thể. Thứ nhất là giải thể tự nguyện dựa trên việc các thành viên quyết định. Thứ hai, trong trường hợp các xã viên không tự nguyện, khi hợp tác xã không hoạt động trong 12 tháng liên tục, Ủy ban Nhân dân của cấp đã cấp giấy chứng nhận đăng ký hợp tác xã quyết định giải thể bắt buộc.
Chính quyền thị trấn cho biết, hiện hợp tác xã còn nợ hơn 1 tỷ đồng tiền thuê gần 19.000m2 đất trong 17 năm qua. Diện tích đất này trước do hợp tác xã thuê để mở rộng sản xuất và kinh doanh. Tuy nhiên kể từ thời điểm hợp tác xã không hoạt động, chính quyền chưa nhận được những đề nghị hay văn bản, hồ sơ chính thức để chấm dứt việc thuê đất dẫn đến việc số tiền này bị cộng dồn qua các năm.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!