Trong vùng trung du và miền núi phía Bắc, vấn đề nghèo đa chiều vẫn đang là thách thức lớn với gần 588 nghìn hộ nghèo, cận nghèo. Mặc dù chính sách và đầu tư từ Đảng và Nhà nước đã được triển khai mạnh mẽ, nhưng giảm nghèo vẫn gặp khó khăn với các yếu tố từ tập quán và điều kiện tự nhiên.
Ở các xã như Cán Chu Phìn, Mèo Vạc, Hà Giang, cuộc sống vẫn gặp phải những rào cản từ tập quán truyền thống. Việc con trai lấy vợ là phải phân gia khiến người dân sống trong cảnh chia sẻ nguồn lợi ít ỏi, khiến họ ngày càng nghèo đi. Thò Thị Ly, một phụ nữ ở đây, chia sẻ rằng gia đình chỉ có mảnh đất nhỏ và không có cơ hội để tự cung ứng, phụ thuộc hoàn toàn vào thu nhập từ chồng.
Tại các xã như Nà Bủng, Nậm Pồ, Điện Biên, điều kiện tự nhiên cũng gây ra nhiều khó khăn. Đất dốc và thiếu nước làm cho việc canh tác chỉ diễn ra trong 6 tháng mỗi năm. Đây là lúc mà người dân phải dựa vào việc nuôi trâu, bò để duy trì cuộc sống.
Tuy nhiên, ngoài những thách thức từ môi trường tự nhiên và tập quán, còn có nhiều yếu tố khác góp phần làm tăng tỷ lệ nghèo và cận nghèo. Việc thiếu hụt tích lũy, công cụ sản xuất và kỹ năng cũng đóng góp vào tình trạng này.
Với những câu chuyện như trên, ta thấy rằng nghèo không chỉ là vấn đề về thu nhập mà còn là vấn đề về cơ hội và khả năng tự chủ. Mặc dù đã có nhiều chính sách hỗ trợ, nhưng vẫn cần những giải pháp toàn diện và bền vững để giải quyết vấn đề nghèo ở miền núi phía Bắc.
Trong việc giảm nghèo ở các vùng khó khăn như Điện Biên, không chỉ cần những chính sách và nguồn lực từ Trung ương mà còn cần sự linh hoạt và đa dạng trong các biện pháp sinh kế ngắn hạn và dài hạn.
Anh Cà Văn Học ở xã Nà Sang đã mạnh dạn vay vốn chính sách để cải tạo chuồng trại và nuôi lợn cùng đào ao cá. Bằng sự kiên trì và kiến thức về chăn nuôi, anh đã tạo ra nguồn thu nhập ổn định từ việc bán cá và lợn, giúp anh có thu nhập hơn 150 triệu đồng mỗi năm.
Tương tự, anh Hồ Chín Huổi đã quyết tâm chuyển từ nuôi trâu bò sang nuôi ngựa khi giá trâu bò giảm. Nhờ vay vốn chính sách, anh đã thành công với đàn ngựa của mình, mang lại thu nhập ổn định và chi phí chăn nuôi thấp hơn.
Ở Mường Ảng, việc chuyển đổi từ trồng ngô-sắn sang trồng cây cà phê và mắc ca đã mang lại kết quả tích cực. Anh Vàng A Đa là một ví dụ điển hình, từ hộ nghèo anh đã thoát khỏi tình trạng đó chỉ trong hơn 2 năm nhờ vào việc trồng cà phê. Điều này không chỉ giúp anh mà còn giúp cả bản trở nên giàu có hơn.
Thậm chí, ở Mường Ảng, việc thay đổi nhận thức và áp dụng kỹ thuật mới trong canh tác cũng đã giúp cả khu vực phát triển và thoát nghèo.
Tuy nhiên, không chỉ cần những biện pháp kinh tế, mà còn cần phải thay đổi thói quen tự cung tự cấp và khuyến khích giao lưu cục bộ để tạo ra môi trường phát triển tích cực. Đồng thời, cũng cần tạo điều kiện cho lao động trẻ có cơ hội tìm kiếm việc làm và thu nhập tốt hơn.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!