Sổ hộ khẩu là một vật vô cùng quan trọng với các gia đình ở Việt Nam từ hàng chục năm nay. Sổ này không chỉ chứng minh nhân thân, nơi ở của một người trong suốt cuộc đời mà còn là giấy thông hành trong rất nhiều thủ tục hành chính, pháp lý.
Rất có thể chỉ trong hơn một năm nữa, người dân trên cả nước sẽ không phải mất thời gian để làm các thủ tục hành chính liên quan đến cư trú thông qua sổ hộ khẩu giấy. Trong dự thảo Luật Cư trú sửa đổi, Bộ Công an đã đề xuất bỏ quản lý cư trú bằng sổ hộ khẩu giấy. Khi đó, mọi thông tin liên quan đến nơi cư trú của người dân sẽ được lưu trữ và quản lý qua mã số định danh cá nhân, trong đó có sổ hộ khẩu điện tử.
Việc quản lý cư trú bằng công nghệ thông tin được kỳ vọng sẽ giảm bớt sự phiền hà cho người dân trong tương lai. Thậm chí, việc bỏ sổ hộ khẩu giấy còn được so sánh với cuộc cách mạng như chúng ta đã từng bỏ sổ gạo trước đây.
Việc bỏ sổ không khó, cái khó là những thủ tục hành chính có liên quan sẽ được xử lý như thế nào. Phương án lý tưởng đang được hướng đến là quản lý bằng mã số định danh cá nhân, nhưng việc thực hiện cũng không đơn giản.
Theo đánh giá của Bộ Công an, việc xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư là dự án quy mô lớn, tính chất phức tạp, phạm vi triển khai rộng khắp từ Trung ương tới tận xã, phường, thị trấn với vốn đầu tư lên tới hơn 3.000 tỷ đồng. Đây là một nguồn kinh phí lớn, cần được quan tâm bố trí.
Nếu dự thảo Luật Cư trú được Quốc hội thông qua, những cuốn sổ quyền lực này sẽ chính thức kết thúc sứ mệnh của mình từ tháng 7/2021. Sau đó, một phần hoặc toàn bộ 13 nhóm thủ tục hành chính liên quan tới sổ hộ khẩu, sổ tạm trú cũng sẽ được bãi bỏ. Tuy nhiên, lộ trình này có thuận lợi hay không còn phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố. Và mục đích hướng đến phải sự là thuận lợi cho người dân, không chỉ dừng lại ở sự gọn nhẹ về mặt hình thức.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online!