Tình trạng không bán được hàng, giá rẻ, thậm chí thấp hơn giá thành khiến nông dân đứng ngồi không yên. Tuy nhiên, trong đợt rớt giá nông sản do ảnh hưởng của COVID-19 này, bên trung gian - các cơ sở thu mua nông sản - lại là đơn vị bị thiệt hại nặng nề nhất.
Đây không phải lần đầu tiên nông sản Việt bị rớt giá, không tiêu thụ được, khiến cả chuỗi cung ứng từ nông dân tới cơ sở thu mua bị thiệt hại nặng nề. Dưa hấu, thanh long, mít, sầu riêng…. luôn trong tình trạng "sụt sùi" vì thị trường Trung Quốc. Câu hỏi được đặt ra là tại sao nông sản Việt lại luôn trong tình trạng rớt giá khi Trung Quốc ngừng thu mua, đặc biệt những cơ sở thu mua lại bị ảnh hưởng nặng nề như vậy?
Coi thị trường Trung Quốc là một thị trường dễ tính, vì vậy trái cây Việt chủ yếu đi bằng con đường tiểu ngạch để vào thị trường này. Theo Cục Chế biến và Phát triển thị trường nông sản, Bộ NN&PTNT, đây chính là một trong những nguyên nhân khiến nông sản Việt luôn bị thị trường này đẩy ngược lại. Nguyên nhân là do hiện Trung Quốc đã bắt đầu có nhiều động thái tăng cường chỉ tiêu, lập hàng rào kỹ thuật và yêu cầu cao về chất lượng sản phẩm với nông sản Việt. Bên cạnh đó, việc xuất hàng bằng đường tiểu ngạch này đồng nghĩa rủi ro từ xuất khẩu rất lớn vì liên kết không chặt chẽ, không có nhiều cơ sở để ràng buộc. Theo Bộ NN& PTNT, dịch bệnh COVID-19 sẽ là cơ hội để cả chuỗi cung ứng nhìn lại và tái cơ cấu ngành hàng.
Những giải pháp lâu dài như: tái cơ cấu lại sản xuất, tạo ra mối liên kết chặt chẽ giữa các chuỗi sản xuất, cung ứng để tạo ra "sức đề kháng" cho nông sản Việt phải được thực hiện một cách bài bản, thống nhất, xuyên suốt giữa các đơn vị từ Bộ NN&PTNT tới nông dân. Trước mắt, bệnh COVID-19 đang tạo ra cơ hội tốt để các doanh nghiệp đã có sẵn chuỗi liên kết phát triển thị trường. Theo Bộ NN&PTNT, hiện đã có nhiều chuỗi liên kết cung ứng, tiêu thụ nông sản được hình thành sau khi nông sản bị ảnh hưởng bởi dịch COVID-19. Bộ sẽ tạo điều kiện để các chuỗi liên kết này phát triển, góp phần gúp nông sản Việt phát triển bền vững.
Trong lúc này, Cục Chế biến và Phát triển thị trường nông sản đề nghị xây dựng chính sách tài chính "khuyến khích đặc biệt" giúp doanh nghiệp đầu tư hệ thống kho lạnh bảo quản nông, lâm, thủy sản trong sản xuất, dự trữ, lưu thông, vận chuyển, xuất nhập khẩu…, qua đó các đơn vị có cơ sở ban đầu để tập trung chế biến sâu, làm tiền đề cho xuất khẩu nông sản, góp phần giúp nông sản phát triển bền vững.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online!
