Dân ca quan họ vẫn luôn là một phần quý giá của văn hóa Việt Nam. Năm 2009, UNESCO đã công nhận quan họ là di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại. Tuy nhiên, không nhiều người biết rằng hát quan họ hiện nay lại xuất phát từ tục hát canh - tục hát cổ nhất của quan họ. Làng Diềm, Bắc Ninh nơi được coi là cái nôi của các điệu dân ca quan họ, chính là một trong số rất ít nơi còn gìn giữ được tục hát cổ này.
Cứ mỗi chiều sau khi kết thúc công việc đồng áng, những người nông dân làng Diềm, Bắc Ninh lại gặp nhau ở đình thờ thủy tổ của quan họ để tập luyện hát canh.
Theo bà Nguyễn Thị Sang, Chủ nhiệm CLB Quan họ làng Diềm, hát canh chính là cách trò chuyện riêng của người quan họ. “Hát bằng cả tấm lòng. Lâu ngày không gặp bạn nên cũng muốn “cởi” tấm lòng để bày tỏ với bạn cho hết nỗi nhớ nhung. Có những canh hát kéo dài 3 ngày 3 đêm. Hát một canh ngắn gọn cũng phải 1-2 tiếng cho đến 1 ngày”.
Hát canh có thể được coi là nền tảng cho hát quan họ biểu diễn hiện nay. Để tham gia hát canh, các liền anh, liền chị phải thuộc hàng trăm câu hát quan họ cổ. Tuy nhiên, những lời hát cổ này không hề được ghi chép trong một tài liệu nào. Cách học quan họ cổ duy nhất chính là học từ những nghệ nhân cao tuổi.
Mời quý độc giả theo dõi Truyền hình trực tuyến các kênh của Đài Truyền hình Việt Nam!