Nhạc sĩ Văn Ký - tác giả ca khúc nổi tiếng Bài ca hy vọng đã trút hơi thở cuối cùng tại bệnh viện Hữu Nghị Hà Nội sáng ngày 26/10. Sự ra đi của ông để lại niềm tiếc thương trong lòng công chúng yêu nhạc. Ở những giây phút tiễn biệt người nhạc sĩ tài năng, công chúng lại nhớ tới hàng loạt các tác phẩm nổi bật, tạo nên cái tên Văn Ký trong làng nhạc Việt.
Trong sự nghiệp sáng tác, nhạc sĩ Văn Ký đã viết hơn 400 ca khúc, 2 ca cảnh, 1 tổ khúc giao hưởng vũ kịch. Ông đã được tặng “Giải thưởng Nhà nước về văn học nghệ thuật” ngay đợt đầu tiên cho chùm năm bài hát: Trời Hà Nội xanh, Bài ca hy vọng, Tây Nguyên bất khuất, Cô giáo Tày cầm đàn lên đỉnh núi, Nha Trang mùa thu lại về.
Trong đó, nổi tiếng nhất phải kể tới ca khúc Bài ca hy vọng, nhạc phẩm được nhận định làm nên tên tuổi của cố nhạc sĩ. Ca khúc ra đời cách đây hơn nửa thế kỷ, thể hiện tâm tư, tình cảm từ đáy lòng của người nhạc sĩ, gửi niềm hy vọng vào cuộc sống, từ thời chiến tranh ác liệt cho đến ngày đất nước hoà bình. Giai điệu mượt mà, tha thiết cùng ca từ dung dị, sâu lắng đã thấm vào trái tim yêu nhạc và tâm hồn của bao thế hệ người Việt Nam.
Ca khúc Bài ca hy vọng được ca sĩ Khánh Linh thể hiện trong chương trình Giai điệu tự hào
Chia sẻ về sáng tác này của mình, nhạc sĩ Văn Ký từng tiết lộ rằng khi mới ra đời, bài hát từng bị nhà xuất bản từ chối in phát hành. Cuối cùng, nhạc phẩm này lại được ra mắt công chúng theo cách khác.
"Mùa xuân năm 1958, từng ca từ của bài Bài ca hy vọng được bật ra trong tôi một cách tự nhiên. Tình hình đất nước thời điểm đó nhiều khó khăn. Dù vậy, tôi cũng như nhiều người cùng thời có một niềm tin mãnh liệt, chắc chắn vào ngay mai tốt đẹp, tương lai đón chờ. Thậm chí tôi muốn bay lên cùng với đàn chim đi về tương lai mà tôi viết: Về tương lai! Ngày quê hương màu xanh áo mới, chứa chan niềm tin. Đường ta đi xanh thắm mộng đời…", nhạc sĩ Văn Ký kể lại.
"Vài tháng sau tôi mang đến Nhà xuất bản Âm nhạc để in, nhưng bị từ chối. Ban biên tập nói bài hát lạc quan quá, lãng mạn quá, không phù hợp với giai đoạn cách mạng hiện thời. Tôi đọc lại bản nhạc của mình, nhưng thấy không thể khác được nên đã mang đến Đài Tiếng nói Việt Nam. Giám đốc Đài lúc ấy là ông Trần Lâm đã giao cho nhạc sĩ Phạm Tuyên - Trưởng ban Âm nhạc bố trí để tôi trực tiếp dàn dựng".
"Đó là thời kỳ đất nước hai miền bị chia cắt, phong trào cách mạng miền Nam bị đàn áp, không hiểu cuộc đấu tranh kéo dài đến bao giờ… Nhưng chính chân lý Việt Nam nhất định thắng và niềm tin sắt đá của những người chiến sĩ cộng sản, của chính bản thân khi nghĩ về hiện tình đất nước, đã khiến cho Bài ca hy vọng có sức lan tỏa mạnh mẽ, thể hiện được tầm cao tư tưởng và có sức cổ vũ lớn lao, hướng công chúng vươn tới cái đẹp".
Đã hơn 60 năm trôi qua nhưng với nhiều người Việt Nam, đặc biệt là lớp sinh ra từ thế kỷ trước, cứ nói đến Bài ca hy vọng là người ta lại nói đến Văn Ký và ngược lại. Tuy nhiên, với chính người nhạc sĩ ấy, khi có ai đó nhắc tới ca khúc này, ông lại nhẹ nhàng nói: "Tôi không muốn đề cao. Mọi người cứ nhớ về bài hát, nhưng quên tôi đi cũng được!".
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!