Quan tâm đời sống tinh thần, đáp ứng nhu cầu của người dân trong hưởng thụ, tiếp cận các giá trị văn hóa là cách thiết thực để phát huy vai trò của văn hóa trong đời sống và thực sự trở thành sức mạnh nội sinh, động lực khơi dậy mạnh mẽ tinh thần yêu nước, niềm tự hào dân tộc. Để làm được điều này, cần sự đột phát trong phát triển văn hóa, chú trọng xây dựng những thiết chế văn hóa đồng bộ, hiện đại. Tuy nhiên, một thực tế là ở một số nơi, nhất là tại các vùng nông thôn, đời sống văn hóa, giải trí của người dân còn nghèo nàn, thiếu đa dạng.
Theo số liệu thống kê được đăng tải trên báo Văn hóa năm 2022, trên cả nước hiện có 44 địa phương không có nhà hát, rạp chiếu phim. Ngoài 2 thành phố lớn là Hà Nội và Hồ Chí Minh, đa số các tỉnh thành phần lớn các nhà hát, rạp chiếu có điểm chung là quy mô nhỏ lẻ, hoặc đã xuống cấp.
"Chúng ta còn khoảng cách giữa văn hóa nông thôn và đô thị, giữa vùng sâu vùng xa và các vùng thuận lợi hơn. Điều này chịu ảnh hưởng lớn từ tác động bởi quy luật kinh tế thị trường, ở đó các đô thị có khả năng chi trả cao hơn nên nhận được sự quan tâm của các công ty, tổ chức văn hóa nghệ thuật hay sự kiện giải trí. Trong khi đó, người dân nông thôn không có khả năng chi trả như vậy. Chính vì vậy, khi không có được chính sách điều tiết phù hợp thì dẫn đến việc có khoảng cách giữa nông thôn và đô thị trong việc thụ hưởng đời sống văn hóa, sáng tạo văn hóa", ông Bùi Hoài Sơn - Ủy viên thường trực Ủy ban Văn hóa, giáo dục của Quốc hội chia sẻ.
Tính tới tháng 9/2019, cả nước có 73.000 nhà văn hóa thôn làng, tổ dân phố, ấp, làng, bon, buôn… Số nhà văn hóa này là kết quả của việc huy động sự đóng góp của nhân dân và Nhà nước trong 10 năm xây dựng nông thôn mới. Nhưng hiện nay, sau khi thực hiện sát nhập, hầu hết các thôn có từ 2-4 nhà văn hóa. Từ đây, số lượng nhà văn hóa tưởng thừa nhưng hóa ra lại thiếu vì diện tích và quy mô nhà văn hóa cũ không thể đáp ứng nhu cầu cộng đồng.
Tháng 11/2021, tại Hội nghị Văn hóa toàn quốc, Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng đã nhấn mạnh văn hóa phải được đặt ngang hàng với kinh tế, chính trị, xã hội; đồng thời chỉ rõ cần xác định phát triển văn hóa đồng bộ, hài hòa với tăng trưởng kinh tế và tiến bộ xã hội là một định hướng căn bản của quá trình xây dựng chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam. Trong tháng 12 tới, vấn đề xây dựng thiết chế văn hóa, trong đó có các thiết chế văn hóa về nông thôn, dự kiến sẽ được bàn luận tại Quốc hội.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!