Làm thế nào để có được những tác phẩm văn học nghệ thuật đỉnh cao luôn là mục tiêu lớn của văn học nghệ thuật thời kỳ đổi mới. Để thực hiện mục tiêu này, Đảng và Nhà nước đã ban hành nhiều chính sách hỗ trợ. Gần nhất, vào năm 2021, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt Chương trình hỗ trợ sáng tạo các tác phẩm văn học nghệ thuật và các tác phẩm báo chí chất lượng cao giai đoạn 2021 - 2025 trong Quyết định 558, với tổng kinh phí lên đến gần 400 tỷ đồng. Tuy nhiên, trong 3 năm qua, việc triển khai thực hiện chính sách này còn nhiều bất cập, khiến các hội văn học nghệ thuật trên khắp cả nước gặp khó khăn.
Hiện nay, nguồn kinh phí hoạt động của các hội văn học nghệ thuật chủ yếu trông chờ vào ngân sách. Tiền nào dùng vào việc gì đã được các đơn vị lập vào cuối năm trước. Chính vì thế, đến thời điểm gần hết năm 2024, nguồn kinh phí chưa được giải ngân đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến hoạt động sáng tạo của các văn nghệ sĩ ở các cấp hội.
“Cứ gần như cuối năm mới được cấp kinh phí, rồi qua Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân giao cho Sở Tài chính để giao nhiệm vụ về Hội thì mới được chi khoản tiền đó”, NSND Trần Quốc Chiêm - Chủ tịch Hội văn học nghệ thuật Hà Nội chia sẻ.
“Quỹ sáng tạo nên có và có đúng thời điểm nữa, bởi có năm kinh phí đến muộn, dồn dập nên cũng không thể làm gì nữa”, họa sĩ Trần Thanh Long - Chi hội trưởng Chi hội Mỹ thuật tỉnh Đắk Lắk cho hay.
Ngân sách bố trí cho sáng tạo tác phẩm nghệ thuật, tác phẩm báo chí chất lượng cao giai đoạn 2021 - 2025 là gần 400 tỷ đồng, bố trí cho năm 2024 là hơn 42 tỷ đồng. Tuy nhiên, muốn thanh toán khoản này, phải có định mức và đơn giá. Để có những yếu tố đó phải xây dựng được định mức kinh tế và kỹ thuật. Các cơ quan quản lý đang loay hoay chưa xây dựng được chính xác các định mức, vì cho rằng văn học nghệ thuật có nhiều yếu tố đặc thù. Nhưng các nghệ sĩ lại có góc nhìn, suy nghĩ khác.
Liên hiệp các Hội Văn học nghệ thuật Việt Nam đã liên tục gửi văn bản cho các bộ, ban, ngành liên quan đề xuất thực hiện Chương trình này theo cơ chế giao nhiệm vụ như các nhiệm kỳ trước đó. Nhưng đến nay, vấn đề này vẫn chưa được giải quyết.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!