Trong nhiều năm nay, việc lên thành phố để học hành và lập nghiệp là đích đến cuối cùng của nhiều bạn trẻ. Tuy nhiên, kể từ khi dịch COVID-19 bùng phát đến nay, một xu hướng mới manh nha hình thành, đó là thế hệ 9X, 10X có trình độ học vấn lại chọn con đường ngược lại, bỏ phố về quê. Đây cũng là chủ đề của Góc nhìn văn hóa phát sóng hôm nay (16/10).
"Hiện tượng người trẻ về quê khởi nghiệp, lập nghiệp có thể là hiện tượng mới. Ngoài ý chí, không thể tay không bắt giặc được, phải có tiền vốn, đất và quan hệ xã hội. Tôi cho rằng hiện tượng này đáng khuyến khích. Nó gợi mở ra không chỉ thể hiện bản sắc cá nhân của giới trẻ hiện nay mà còn mang lại lợi ích trong quá trình phát triển nói chung, đặc biệt là quá trình đô thị hóa từ nông thôn lan tỏa ra, đề cao yếu tố con người năng động, tìm và khám phá cái mới. Điều đó rất hợp với lớp trẻ", GS.TS Trịnh Duy Luân – Nguyên Viện trưởng Viện Xã hội học, Viện Hàn lâm khoa học xã hội Việt Nam chia sẻ.
GS.TS Trịnh Duy Luân – Nguyên Viện trưởng Viện Xã hội học, Viện Hàn lâm khoa học xã hội Việt Nam.
Ngoài khía cạnh kinh tế, nhiều giá trị sống đã thay đổi sau COVID-19. Nhu cầu tìm về với gia đình, có thêm cơ hội gần gũi với người thân hay xây dựng những mối quan hệ thực sự gần gũi đã trở lên mạnh mẽ hơn. Thêm nữa, sự phát triển của khoa học công nghệ cũng thu hút giới trẻ vào các lĩnh vực như nông nghiệp công nghệ cao, nông nghiệp bền vững, rút ngắn phần nào khoảng cách giữa thành thị và nông thôn. Không gian làng quê cũng giúp thanh lọc tâm hồn, tạo ra sức hấp dẫn so với áp lực căng thẳng, môi trường ô nhiễm ở thành phố. Nhiều người trẻ tuổi đã bỏ phố về quê để tìm kiếm những giá trị tinh thần, theo đuổi lối sống xanh và tối giản.
Thực tế, trào lưu bỏ phố về quê đang diễn ra ở khá nhiều quốc gia trên thế giới như Trung Quốc, trong năm 2020 có hơn 10 triệu người trở về nông thông. Tại Hàn Quốc, dân số ở khu vực nông thôn vào năm 2020 cũng tăng 3% so với năm 2019. Tại Tokyo, Nhật Bản, dân số ở thành phố đông dân nhất thế giới đã bắt đầu giảm dần lần đầu tiên vào năm 2021. Nhật Bản thậm chí còn đi đầu trong chiến dịch khuyến khích người dân về quê sinh sống nhằm đem lại sức sống mới cho những miền quê của đất nước này.
Bên cạnh những người về quê theo đuổi đam mê của mình, có rất nhiều người phải đối diện với khó khăn về đường xá, điều kiện chăm sóc y tế hay sự thiếu thốn của dịch vụ giải trí… Vậy cần chuẩn bị điều gì để sẵn sàng cho cuộc sống bỏ phố về quê?
"Muốn về quê nhưng phải giữ được tinh thần của thế giới phẳng, tức là ta vẫn phải giữ được kết nối với những người ở đô thị lớn, xây dựng các sản phẩm có thể bán được cho các thị trường lớn như thế. Đối với các bạn nghĩ rằng về quê để có cuộc sống an bình, điều đó không đơn giản như vậy, hoặc là bạn đang có rất nhiều tiền thì bạn về quê để làm việc cho vui. Còn nếu bạn đang là người lao động kiếm sống, các bạn sẽ đối diện với rất nhiều khó khăn. Đó là sứ mệnh, khát vọng mà có nhiều thách thức và khó khăn nên phải có tâm huyết đủ lớn thì khi về quê mới có thể thành công", anh Trần Anh Tuấn – tác giả cuốn sách Về quê lập nghiệp cho biết.
Nước ta mỗi năm có khoảng 1 triệu người di cư từ nông thôn ra thành phố để làm ăn. Quá trình tập trung hóa đô thị gây áp lực lên hạ tầng, các dịch vụ thiết yếu như nhà ở, y tế, giao thông, giáo dục, dẫn đến tình trạng ô nhiễm, ngập úng… Trong bối cảnh đó, xu hướng đi ngược về nông thôn để làm ăn, sinh sống cũng rất đáng để suy ngẫm. Thế nhưng, bỏ phố về quê không phải câu chuyện ngắn hạn, thích thì làm, không thích thì thôi. Đó là câu chuyện của ý chí lập nghiệp, có sinh kế bền vững. Dù ở phố hay về rừng thì điều quan trọng là phải hiểu rõ bản thân muốn gì, cần gì và nỗ lực hết mình cho con đường mình chọn.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!