Rạng sáng nay (16/02 - theo giờ Việt Nam), tại khu nghỉ dưỡng Sunnylands ở bang California, Mỹ diễn ra một sự kiện mang tính chất lịch sử trong mối quan hệ Mỹ - ASEAN. Lần đầu tiên, Tổng thống Mỹ đăng cai tổ chức một hội nghị dành cho các nhà lãnh đạo Đông Nam Á. Đây cũng là sự kiện cấp cao đầu tiên được tổ chức kể từ sau khi Mỹ và ASEAN nâng cấp quan hệ lên đối tác chiến lược vào tháng 11/2015.
Khác với các sự kiện ngoại giao thông thường, với chương trình nghị sự chặt chẽ, hội nghị cấp cao lần này sẽ được tổ chức theo kiểu không chính thức để khuyến khích các cuộc thảo luận mang tính chiến lược và cởi mở. Chương trình nghị sự sẽ tập trung vào các vấn đề liên quan trực tiếp đến lợi ích của hai phía, trong đó, an ninh, chính trị được coi là vấn đề trọng tâm và tâm điểm thảo luận tại Sunnylands.
Hội nghị cấp cao Mỹ - ASEAN diễn ra trong bối cảnh Trung Quốc ồ ạt xây đảo nhân tạo và sân bay trái phép trên các đảo thuộc khu vực quần đảo Trường Sa. Bên cạnh đó, tòa án trọng tài quốc tế dự kiến sẽ ra phán quyết về vụ kiện của Manila chống lại đường 9 đoạn của Bắc Kinh ở Biển Đông vào giữa năm nay.
Mỹ đã nhiều lần thể hiện sự quan ngại trước diễn biến tại khu vực. Các quan chức Mỹ đã tuyên bố, tại Hội nghị này, phía Mỹ sẽ nhấn mạnh tầm quan trọng của việc giải quyết mọi tranh chấp lãnh thổ phù hợp với các chuẩn mực và luật pháp quốc tế, chứ không phải theo kiểu "nước lớn ức hiếp nước nhỏ".
Ngoài ra, hội nghị thượng đỉnh cũng là diễn đàn để các bên tìm tiếng nói chung, phản ứng chung trước các hành động của Trung Quốc cũng như diễn biến vụ kiện của Philippines bởi trên thực tế, các thành viên ASEAN có quan điểm không giống nhau trong các vấn đề này.
Hội nghị cấp cao ASEAN tại Kualar Lumpur, Malaysia vào tháng 11/2015 đã tạo ra bước ngoặt lịch sử trong mối quan hệ giữa Mỹ và ASEAN khi hai bên nhất trí thiết lập quan hệ đối tác chiến lược. Và hội nghị cấp cao diễn ra tại Mỹ lần này sẽ là bước tiếp đà quan trọng, đưa quan hệ giữa hai bên đi vào chiều sâu và thực chất. Sự kiện này cũng là cơ hội vàng để củng cố quan hệ Mỹ - ASEAN, qua đó vạch ra đường hướng cho tương lai.
* Mời quý độc giả theo dõi Truyền hình trực tuyến các kênh của Đài Truyền hình Việt Nam.