Trong khi BTV Thanh Xuân đã gắn bó với biên dịch và thuyết minh phim khoa học nước ngoài từ năm 1996 thì BTV Đại Nghĩa cũng "chạm ngõ" vào năm 1997. BTV Thu Hồng cũng đã có hơn 20 năm kể từ khi là "dân ngoại ngữ" đến với truyền hình.

Nhớ lại thời mới vào nghề, chị Thanh Xuân cho biết: "Chương trình nước ngoài khi đó không có văn bản tiếng Anh như bây giờ. Chúng tôi phải ốp tai nghe dịch, nhất là tiếng địa phương thực sự không dễ nghe chút nào. Chúng tôi phải luyện nghe rất nhiều" - đó là những kỷ niệm đầu tiên không thể quên với chị Thanh Xuân suốt 27 năm qua.

Còn với BTV Thu Hồng, thời gian đầu đến với công việc này, chị đã từng không dám đọc hoặc xong không dám nghe lại. "Nhờ có sự động viên của các bác, các cô và các anh/chị đi trước mà mình cũng đành liều. Rất may, giọng đọc của mình đã gắn bó với khán giả đến giờ".

Ba chương trình nổi tiếng trên kênh VTV2 trước đây - Thế giới động vật, Vòng quanh thế giới và Phim khoa học - nay được gộp lại với tên gọi là Khám phá thế giới. Đây là chương trình chiếm thời lượng phát sóng hàng ngày khá lớn, trong khi phòng Kiến thức cộng đồng, Ban Khoa giáo chỉ có vài biên tập viên đảm nhận công việc biên dịch, thuyết minh phim. Tuy nhiên, với những BTV kỳ cựu như Đại Nghĩa, Thanh Xuân, Thu Hồng, khối lượng công việc đó không hề là thách thức hay áp lực. Ngược lại, ngoài biên dịch, thuyết minh chương trình nước ngoài, họ còn tham gia sản xuất các chương trình như Chất Việt, Check in Việt Nam, Visa toàn cầu…

Mọi khó khăn đều chỉ là thử thách khi mới vào nghề. Nó sẽ không thể làm nản lòng những cô cậu sinh viên mới ra trường thời đó, tràn đầy đam mê và tình yêu nghề. Để được đông đảo khán giả yêu mến như bây giờ, các BTV đã không ngừng rèn luyện giọng đọc, kỹ năng biên dịch trong suốt gần 30 năm qua. Và cho đến bây giờ, sự rèn luyện ấy vẫn không bao giờ dừng lại.

Để rèn giọng đọc, ngoài học kinh nghiệm của các anh chị đi trước như NSƯT Kim Tiến, các BTV phải luyện đọc thường xuyên, luyện cả khi ở nhà. "Thời gian đầu, thu âm bằng băng cassette, rồi chúng tôi nghe lại để rút kinh nghiệm" - chị Thanh Xuân chia sẻ. Bên cạnh đó, các BTV còn phải tập đọc nhiều thể loại phim khoa học khác nhau, bởi mỗi thể loại lại có những đặc trưng riêng.

Theo BTV Đại Nghĩa, để thuyết minh phim tài liệu khoa học, trước hết, phải có giọng đọc tốt, tự nhiên, phát âm chuẩn, tròn vành rõ chữ, ngắt nghỉ đúng nhịp. Tuy nhiên, điều đó là chưa đủ. Cả anh và hai nữ đồng nghiệp của mình đều cho rằng, người đọc phải đặt cảm xúc, nhấn nhá theo từng câu, từng đoạn trong phim. Tất nhiên, cách đọc lời dẫn phải khác đối thoại. Trong một bộ phim có hai giọng đọc hoặc đối thoại, hai người thuyết minh sẽ phải bàn bạc, thống nhất với nhau về tông giọng và cách phát âm những từ chỉ tên riêng của người và địa danh.

Theo BTV Thu Hồng, nhiều người đọc lời bình phim tài liệu rất tốt, rất chuyên nghiệp nhưng chưa chắc đã đọc được phim tài liệu khoa học nước ngoài. Nhưng ngược lại, tất cả những người đọc phim nước ngoài lại đọc được lời bình của phim tài liệu truyền hình nói chung. "Điều đó cho thấy, đọc phim nước ngoài có cái khó riêng mà có lẽ phải đọc nhiều mới có kỹ năng được. Cái khó đó là khả năng bắt nhịp với tiết tấu, tốc độ của phim gốc. Nếu không hiểu ngoại ngữ thì việc đọc để khớp được với phim gốc sẽ rất khó khăn" – chị Thu Hồng cho biết.

Trong rất nhiều chương trình truyền hình gồm cả chính luận, giải trí thì các chương trình, phim khoa học luôn chiếm vị trí riêng trong lòng khán giả. Các bộ phim truyền tải những thông tin và kiến thức về khoa học, đời sống, công nghệ, văn hoá, du lịch, thế giới động thực vật… của tất cả các quốc gia trên thế giới. Điều đó làm nên màu sắc và đặc trưng riêng của thể loại phim khoa học nước ngoài.

Với các BTV, việc biên tập và đọc các phim nước ngoài thực sự thú vị. Ngoài rèn luyện kỹ năng đọc, họ còn được tiếp cận với vô vàn thông tin thuộc nhiều lĩnh vực khác nhau, nhờ đó kiến thức được mở mang hơn rất nhiều. Điều này rất hữu ích đối với một biên tập viên của Đài THVN trước những yêu cầu mới.

"Mỗi người một công việc và chúng tôi luôn tự hào vì công việc mà mình đã lựa chọn. Chúng tôi luôn cố gắng làm hết sức mình để mang đến cho khán giả một kho tàng kiến thức bổ ích, thiết thực, mang tính giáo dục cao của những nhà sản xuất có uy tín trên thế giới" – BTV Đại Nghĩa chia sẻ.

Trước đây, nhóm thuyết minh thỉnh thoảng vẫn nhận được thư của khán giả bày tỏ sự yêu mến các giọng đọc. "Nhưng những năm trở lại đây, khi VTV2 có fanpage VTV2chatluongcuocsong, chúng mình mới thực sự ngạc nhiên về tình cảm yêu mến mà khán giả dành cho phim Khám phá thế giới và những giọng đọc nhiều đến vậy. Chúng mình rất xúc động và hạnh phúc vì điều đó" - BTV Thu Hồng chia sẻ. Anh Đại Nghĩa tiếp lời: "Những đoạn clip ngắn về thế giới động vật được đăng lại trên fanpage đều được người xem đánh giá cao với lượt xem trung bình từ vài trăm nghìn, thậm chí khá nhiều clip đạt nhiều triệu view".

"Chúng tôi luôn tự hào vì đã phần nào đóng góp công sức của mình cho sự nâng cao tri thức, sự hiểu biết của khán giả về khoa học, đời sống. Đó là món quà tinh thần vô cùng quý giá với mỗi người làm nghề chúng tôi" - BTV Thanh Xuân bộc bạch - "Thậm chí có khán giả kết nối qua mạng xã hội để hỏi thăm sức khoẻ, công việc, cuộc sống của tôi… Thực sự rất vui và ấm lòng".

Một kỷ niệm nhỏ khá thú vị với BTV Thanh Xuân, trong tháng 6 vừa qua, khi sản xuất chương trình Chất Việt, một khách mời 9x khi nghe giọng đọc của chị đã rất bất ngờ và vui mừng vì phát hiện ra giọng đọc vô cùng quen thuộc mà bản thân từng được nghe rất nhiều qua các bộ phim khoa học nước ngoài từ ngày còn bé thơ.

Tình cảm đó của khán giả càng thôi thúc những người làm chương trình luôn sáng tạo không ngừng. "Đã làm truyền hình thì phải học hỏi, trau dồi tất cả các kỹ năng để đáp ứng được những yêu cầu đổi mới liên tục của nghề. Ví như trước đây, các BTV khi đi đọc, bao giờ cũng có một kỹ thuật viên làm cùng để thực hiện việc thu âm nhưng sau này, khi truyền hình phát triển, BTV tự làm thành thạo tất cả các khâu" - BTV Thu Hồng chia sẻ.

Chương trình Khám phá thế giới không chỉ mang lại kiến thức về tất cả các lĩnh vực trong cuộc sống mà qua đó, những BTV cũng có thể học hỏi được rất nhiều cách thức thể hiện một chương trình truyền hình của các Đài truyền hình lớn trên thế giới, từ đó có thể áp dụng trong quá trình sản xuất các chương trình trong nước.

Giờ đây, BTV Đại Nghĩa, Thanh Xuân hay Thu Hồng đều được khán giả yêu mến gọi là "giọng đọc huyền thoại", "giọng đọc thân quen"… Ngoài sự hoàn hảo, giàu cảm xúc, ở trong những giọng đọc kỳ cựu ấy không bao giờ thiếu đi niềm đam mê, ngọn lửa yêu nghề như thuở ban đầu.

* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!