Những khóm húng cuối cùng của làng Láng (Ảnh minh họa)
Từ thời Lý vào thế kỷ 11, Láng là một trong 61 phường của kinh thành Thăng Long, chuyên canh các loại rau gia vị và rau thơm trong đó rau húng là tốt và ngon hơn cả. Húng Láng trở thành rau tiến vua và là niềm tự hào của người dân. Thậm chí, địa danh làng Láng và sản vật húng Láng còn đi vào ca dao, tục ngữ. Tuy nhiên hiện nay, húng Láng hầu như không còn bởi làng Láng đã lên phường từ lâu và những mảnh đất trồng húng Láng, hiện giờ có giá hàng trăm triệu đồng/m2.
15 nông dân cuối cùng của làng Láng giờ đều đã ở tuổi thất thập cổ lai hy. Họ hầu như là những người duy nhất bám đất, mặc dù tiền bạc đem về chẳng đáng là bao. Mỗi luống rau húng, một tháng hái được khoảng 200 mớ. Nếu mang ra tận chợ Láng thì bán được 1.000 đồng một mớ. Nhưng họ vẫn tỉ mẩn trồng và chăm bón, bởi người làng Láng thì không thể quen với rau của làng khác.
Nhưng rau làng Láng giờ hiếm lắm!
Thực tế là đất nông nghiệp của làng Láng giờ đang thu hẹp nhanh chóng. Cả HTX Láng Thượng hiện chỉ còn khoảng 4.000m2 còn trồng rau, trong đó 2.000m2 còn lại đang trong giai đoạn giải phóng mặt bằng.
HTX Láng Thượng, từ HTX nông nghiệp, giờ cũng đã chuyển đổi thành HTX thương mại và dịch vụ. Nghề chính của các xã viên là trông giữ xe và cho thuê mặt bằng tổ chức đám cưới. Và với nghề mới, khoảng 20 trong tổng số 150 xã viên có việc làm.
Lý giải cho việc chuyển đổi, ông Trương Xuân Thành, Phó Chủ nhiệm HTX Thương mại - Dịch vụ Láng Thượng cho biết: “HTX nông nghiệp nằm giữa lòng thành phố thì bắt buộc phải chuyển đổi. Bây giờ nguồn nước không có, thành phố lấy đất để làm dự án, làm đường và xây dựng trường học”.
Một mảnh ruộng khác của HTX, do nằm trong hành lang xanh của chùa Láng nên may ra sẽ còn giữ được. Nhưng liệu nông dân có còn được trồng húng Láng ở đây nữa hay không thì không thuộc quyền quyết định của HTX. Và nếu có được canh tác chăng nữa, thì nguồn nước sạch ở đâu? Ai sẽ là người bảo vệ vườn rau?…
Rất nhiều câu hỏi đang chờ câu trả lời. Nhưng với những người nông dân cuối cùng ở làng Láng, có việc làm hay không lại không phải là mối bận tâm nhất. Mong ước tha thiết của họ, như lời ông Ngô Văn Lộc - một trong những người nông dân cuối cùng của làng Láng 5 đời trồng rau, chỉ là "Nhà nước giữ lại cho chúng tôi một ít đất để mà giữ lại cái rau truyền thống kể từ thời vua nhà Lý...".
Theo quyết định mới nhất của UBND Thành phố Hà Nội, một trong hai mảnh đất nông nghiệp cuối cùng ở làng Láng sẽ bị thu hồi để xây trường mầm non. Dự kiến ngay trong tháng 4 năm nay, công việc giải phóng mặt bằng sẽ phải hoàn thành. Và như vậy, có thể nói, hương vị húng Láng cũng chỉ còn tồn tại trong sách.
Đô thị hóa là quá trình tất yếu nhưng cùng với tiến trình đô thị hóa, Hà Nội đang mất dần đi những ngôi làng nổi tiếng với những sản vật làm nên văn hóa đất Thăng Long. Và đấy cũng là điều khiến chúng ta không khỏi trăn trở.