Ảnh minh họa. (Nguồn: Reuters)
Giới chức hai bên cho biết thỏa thuận trên đã được Thứ trưởng Ngoại giao Thổ Nhĩ Kỳ Feridun Sinirlioglu chính thức ký tại Ankara và Tổng Giám đốc Bộ Ngoại giao Israel Dore Gold ký tại Jerusalem.
Quan hệ giữa Thổ Nhĩ Kỳ và Israel, từng là đồng minh gần gũi, đổ vỡ sau vụ binh sĩ Israel tấn công tàu Mavi Marmara của Thổ Nhĩ Kỳ chở hàng cứu trợ tới Dải Gaza năm 2010 làm 10 người trên tàu này thiệt mạng. Sau vụ việc trên, hai nước đã rút Đại sứ về nước, cắt đứt quan hệ an ninh, chỉ duy trì các quan hệ ngoại giao ở mức thấp.
Theo thỏa thuận, được Thủ tướng Thổ Nhĩ Kỳ Binali Yildirim và người đồng cấp Israel Benjamin Netanyahu công bố ngày 27/6, Israel xin lỗi và đồng ý bồi thường 20 triệu USD cho những người bị thương và gia đình các nạn nhân thiệt mạng trong vụ tấn công tàu Mavi Marmara. Israel sẽ vẫn duy trì việc phong tỏa Hải quân đối với Dải Gaza, tuy nhiên cho phép viện trợ nhân đạo đến vùng lãnh thổ này qua các cảng của Israel.
Thổ Nhĩ Kỳ dự định cung cấp viện trợ nhân đạo cho Dải Gaza thông qua cảng biển Ashdod của Israel và tiến hành một loạt dự án phát triển ở Gaza, đặc biệt là điện và nước. Dự kiến, chuyến tàu đầu tiên chở 10.000 tấn hàng viện trợ của Thổ Nhĩ Kỳ sẽ khởi hành vào ngày 8/7 tới.
Thủ tướng Thổ Nhĩ Kỳ Yildirim cho biết sau khi thỏa thuận được ký kết, hai nước sẽ bắt đầu tiến trình phê chuẩn và hai nước sẽ sớm cử Đại sứ trong những tuần tới. Trong khi đó, Thủ tướng Israel Netanyahu khẳng định thỏa thuận trên có "tầm quan trọng chiến lược" với hai nước, giúp mang lại ổn định đối với khu vực Trung Đông đồng thời mang lại lợi ích kinh tế cho Israel.
Giới phân tích cho rằng động lực thúc đẩy hai nước ký thỏa thuận trên là triển vọng các hợp đồng khí đốt sinh lợi ở Địa Trung Hải, theo đó mở đường cho khả năng Israel cung cấp khí đốt cho châu Âu thông qua Thổ Nhĩ Kỳ, cũng như quan ngại chung của hai nước về những nguy cơ an ninh ngày càng tăng.
Phát biểu tại cuộc gặp Tổng thống Israel tại Jerusalem ngày 27/6, Tổng thư ký Liên hợp quốc Ban Ki-moon đánh giá việc Israel và Thổ Nhĩ Kỳ ký thỏa thuận bình thường hóa quan hệ "là một tín hiệu quan trọng và đầy hy vọng đối với sự ổn định của khu vực".
Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trênTV Online!