Trong quá khứ, ĐTQG Việt Nam đã một lần lên ngôi tại đấu trường khu vực vào lúc mà ít người thực sự hy vọng.
Tiger Cup 1996
Giải vô địch bóng đá Đông Nam Á 1996 – Tiger Cup 1996 (AFF Cup) là giải vô địch Đông Nam Á đầu tiên, được tổ chức tại Singapore với sự tham gia của 10 đội tuyển, chia làm 2 bảng, đấu vòng tròn 1 lượt để chọn ra 4 đội đứng đầu 2 bảng vào bán kết.
Thế hệ vàng của bóng đá Việt Nam với những Hồng Sơn, Huỳnh Đức, Công Minh...
ĐTQG Việt Nam ở bảng A cùng các đối thủ Indonesia, Myanmar, Lào và Campuchia. Mặc dù trước thềm giải đấu, nội bộ ĐTQG Việt Nam có những sự thay đổi ở băng ghế chỉ đạo, tuy nhiên, điều đó cũng không ảnh hưởng tới phong độ của các cầu thủ thế hệ vàng bóng đá Việt Nam. Những Trần Công Minh, Lê Huỳnh Đức, Võ Hoàng Bửu… liên tiếp nổ súng ở nhiều trận đấu, qua đó, giúp đội bóng áo đỏ giành tấm vé thứ 2 (sau Indonesia) để vào chơi ở trận bán kết.
Tại bán kết, ĐTQG Việt Nam thúc thủ trước Thái Lan với tỷ số 2-4 và đành chấp nhận chơi trận tranh giải ba. Tại đây, các cầu thủ của chúng ta đã thi đấu rất hay trước Indonesia – đội bóng từng hòa Việt Nam ở vòng bảng, để giành chiến thắng 3-2, qua đó xếp hạng 3 chung cuộc. Thái Lan là đội vô địch sau khi vượt qua Malaysia với tỷ số 1-0 ở trận chung kết.
Tiger Cup 1998
Đây là lần thứ 2 giải đấu được tổ chức và là lần đầu tiên Việt Nam trở thành nước chủ nhà của giải đấu. Khác với Tiger Cup 1996, giải đấu được tổ chức tại Hàng Đẫy đã có những sự thay đổi khi chia thành 2 giai đoạn gồm vòng sơ loại và VCK. Cụ thể, 6 đội bóng không được dự bán kết ở kỳ Tiger Cup trước sẽ phải cạnh tranh cho 4 tấm vé đi tiếp.
Đội chủ nhà Việt Nam đã gây bất ngờ lớn khi đả bại ĐKVĐ Thái Lan tại bán kết với 3 bàn không gỡ. (Ảnh: Anh Tài)
Trong ký ức những người hâm mộ bóng đá Việt Nam, dù không có “vàng”, tuy nhiên, Tiger Cup 1998 vẫn là kỳ AFF Cup in đậm dấu ấn nhất. Khi đó, Việt Nam là cả một thế hệ cầu thủ đầy tài năng, nhiệt huyết và đam mê. Trên sân nhà, ĐTQG Việt Nam đã chơi cực kỳ bùng nổ khi bất bại tại “bảng tử thần” (có sự góp mặt của Singapore và Malaysia) và chỉ xếp sau đội đầu bảng Singapore bởi kém hơn về chỉ số phụ.
Điều đó đã khiến chúng ta phải đụng độ với một đối thủ được đánh giá là mạnh nhất khu vực – các nhà ĐKVĐ: Thái Lan. Tuy nhiên, một lần nữa, các cầu thủ áo đỏ đã làm nên điều không tưởng khi đả bại Thái Lan tới 3-0. Chiến thắng lịch sử này đã truyền cảm hứng cho rất nhiều thế hệ những người hâm mộ bóng đá Việt Nam. Với hành trang là sự tự tin vô cùng lớn sau trận bán kết, cùng không khí rực lửa cổ vũ trên sân nhà, Việt Nam bước vào trận chung kết với Singapore.
Thế nhưng, khi đã rất gần với ngưỡng cửa thiên đường, ĐTQG Việt Nam lại gục ngã đầy đáng tiếc. Bàn thắng bằng lưng ở phút thứ 71 của Sasi Kumar đã khiến cả cầu trường SVĐ Hàng Đẫy chết lặng. Đó cũng là bàn thắng duy nhất ở trận chung kết và Việt Nam ngậm ngùi giành huy chương bạc.
Tiger Cup 2002
Tại Tiger Cup 2000, Việt Nam vẫn giữ vững phong độ khi lọt vào bán kết và xếp đồng hạng 3 với Malaysia. Tuy nhiên, Tiger Cup 2002 mới thực sự là một dấu mốc mới của ĐTQG Việt Nam tại đấu trường khu vực.
HLV Calisto triệu tập Văn Quyến lên tuyển tại AFF Cup 2002 và cầu thủ trẻ của SLNA khi đó là cái tên ghi lại nhiều dấu ấn nhất trong lòng người hâm mộ bóng đá Việt Nam.
Đây là thời điểm mà bóng đá Việt Nam bắt đầu bước vào cuộc chuyển giao thế hệ khi những trụ cột cũ đã ở bên kia sườn dốc sự nghiệp và một loạt tài năng mới như Văn Quyến, Minh Phương… bắt đầu nổi lên.
Xác định tham dự giải để giao lưu học hỏi là chính, tuy nhiên, đội hình ĐTQG Việt Nam thi đấu ở Tiger Cup 2002 đã khiến không ít người phải bất ngờ khi giành ngôi vị nhất bảng A với thành tích bất bại (3 trận thắng và 1 trận hòa). Dù thất bại nặng nề tới 0-4 trước đối thủ Thái Lan tuy nhiên Việt Nam cũng đã gỡ gạc lại danh dự với việc vượt qua Malaysia ở trận tranh hạng 3 sau đó.
Chiếc cúp danh giá của AFF Cup, một lần nữa lại nằm ngoài tầm tay của bóng đá Việt Nam, tuy nhiên, những tài năng trẻ khi đó, thực sự đã khiến người hâm mộ đặt nhiều niềm hy vọng vào một tương lai tươi sáng của bóng đá nước nhà.
Tiger Cup 2004
6 năm sau lần đầu tiên tổ chức, Tiger Cup một lần nữa trở lại Việt Nam. Thế nhưng, trái với những niềm vui mà người hâm mộ từng được trải qua tại Tiger Cup 1998, Tiger Cup 2004 chỉ để lại những ký ức buồn trong lòng khán giả. Đây cũng là lần đầu tiên, bóng đá Việt Nam không thể vượt qua được vòng bảng ở giải đấu khu vực này.
Bóng đá Việt Nam lần đầu vắng tên trong trận bán kết một kỳ AFF Cup kể từ khi giải đấu ra đời năm 1996.
Cuối năm 2005, bóng đá Việt Nam bước vào thời kỳ khủng hoảng khi scandal bán độ tại SEA Games 23 bị phanh phui với sự liên đới của một loạt cầu thủ tài năng như Lê Quốc Vượng, Trần Hải Lâm, Lê Văn Trương, Lê Bật Hiếu, Phạm Văn Quyến, Huỳnh Quốc Anh, Châu Lê Phước Vĩnh.
AFF Suzuki Cup 2008
3 năm sau scandal gây chấn động dư luận, bóng đá Việt Nam vẫn chưa hoàn toàn phục hồi. Bước vào giải đấu lớn AFF Suzuki Cup 2008, ĐTQG Việt Nam cũng không đặt nhiều tham vọng vô địch.
Tuy nhiên, bất ngờ đã thực sự xảy ra. Dù chỉ xếp thứ nhì tại bảng đấu có sự hiện diện của Thái Lan, tuy nhiên, càng vào sâu, Việt Nam chơi càng lúc càng hay. Ở 2 trận bán kết với Singapore, Việt Nam đều giữ sạch lưới và bàn thắng phút 74 của Nguyễn Quang Hải ở trận lượt về đã giúp các cầu thủ áo đỏ giành quyền vào chơi trận chung kết gặp lại Thái Lan.
Việt Nam giành AFF Cup năm 2008 được xem là một bất ngờ của bóng đá châu Á.
Tại SVĐ Rajamangala, điều bất ngờ lớn nhất đã xảy ra khi ĐT Việt Nam giành chiến thắng 2-1 trước đội chủ nhà, thậm chí các học trò của HLV Calisto còn dẫn trước đối thủ tới 2 bàn. Tại trận lượt về trên sân Mỹ Đình, Hà Nội, ĐT Việt Nam đã bị Thái Lan dẫn trước tới tận phút bù giờ thứ 4, trước khi Công Vinh ghi bàn thắng san hòa tỷ số 1-1, khiến cả đất nước hình chữ S vỡ òa trong niềm vui chiến thắng.
Đây là giải đấu đầu tiên cho tới nay, ĐTQG Việt Nam đoạt ngôi vô địch tại đấu trường khu vực. Chiến thắng có phần bất ngờ của tuyển Việt Nam được tờ báo bóng đá nổi tiếng Goal.com xếp vào top 10 sự kiện bóng đá châu Á năm 2008.